1 mayıs işçi ve emekçi bayramı

1 mayıs 1977 günü disk`in organizasyonuyla taksim meydanı`nı dolduran insanların, disk başkanı kemal türkler'in konuşmasını dinlediği sırada, sular idaresi binasının üstünden ve meydandaki otelin çeşitli katlarından açılan ateş sonucu oluşan arbede ve panik hali.
ardından kazancı yokuşu tarafında oluşan yoğunlukta, ezilen 34 insanımızın hayatını kaybettiği elim olay.

yaklaşıyor, yaklaşmakta olan. bu sene taksimi zorlayamayacağız anlaşılan. şşşt geziciler aramıza karışın biraz kalabalık gözükelim *

pandemi bahanesi ile sokağa çıkma yasağı ilan edilir içinde kalır çok heveslenme istersen.

bu seneki gösterilerin hepsi valilik kararnamesi ile iptal edildi zaten. yapacağımız tek şey evde oturmak ama o da çok koyuyor insana. ah lan 2106 1 mayıs'ı.

1 mayıs, 8 saatlik işgünü mücadelesinden doğdu. çalışma süresinin sınırlanması ve 8 saatlik işgünü mücadelesi, 19. yüzyılda işçi sınıfının ve sendikal hareketin en önemli talebi oldu. uzun ve ağır çalışma süreleri karşısında 8 saatlik işgünü, işçi sınıfı mücadelesinin uzun erimli bir mücadele hedefi oldu. 8 saatlik işgünü mücadelesi 1880’lerde ivme kazanmaya başladı. ancak düzenlenen grevler ve gösteriler güvenlik güçleri tarafından zor kullanılarak bastırılmaya başlandı.

1 mayıs’ın kökeni 8 saatlik işgünü mücadelesidir
abd’de sendikalar 8 saatlik işgünü talebiyle 1 mayıs 1886 tarihinde ülke çapında grevler ve gösteriler düzenleme kararı aldı. 1 mayıs 1886 günü abd’de 10’dan fazla kentte 350 bin dolayında işçinin katıldığı gösteriler yapıldı. chicago’daki 1 mayıs gösterilerine ise 80 bin kişi katıldı. ülke tarihinin o güne değin en büyük işçi gösterisi chicago 1 mayıs 1886 gösterisi olmuştu. 1 mayıs geleneği bu gösterilerden doğmuştur.

ancak 1 mayıs ile ilgili pek çok kaynak, 3-4 mayıs 1886’da chicago samanpazarı’nda yaşanan olayları 1 mayıs geleneğinin doğuşu olarak kabul etmektedir. bu hatalı bir değerlendirmedir. samanpazarı olaylarının doğrudan 1 mayıs ile bağlantısı yoktur. 3 mayıs 1886 günü chicago’da kurulu ınternational mc cormick harvester fabrikasında, anarşist sendikacıların öncülük ettiği grevi işveren grev kırıcıları kullanarak kırmak istedi. grevcilerin üzerine polis tarafından açılan ateş sonucunda 4 işçi öldü. 4 mayıs 1886 günü yapılan protesto gösterisi polis tarafından dağıtılmak istenirken kimin tarafından atıldığı belirlenemeyen bir bomba, polis şefinin ölmesine ve çok sayıda polisin yaralanmasına yol açtı. polisin göstericiler üzerine açtığı ateş neticesinde ise yaklaşık 10 kişi öldü, 50 kişi ise yaralandı. bu olayların sonucunda tutuklanan sendikacılar düzmece delillerle idama mahkûm edildi, bunlardan dördü idam edildi.

1-mayis-tarihinden-sayfalar-457801-1.

temmuz 1889’da paris’te toplanan 2. enternasyonal kongresi 8 saatlik işgünü için 1 mayıs 1890’da bütün dünyada uluslararası gösteriler düzenlenmesi kararını benimsendi. ikinci enternasyonal’in çağrısı üzerine yapılan 1 mayıs 1890 gösterileri görkemli oldu. 1 mayıs’ın kökeni 8 saatlik işgünü talebi olup, chicago samanpazarı katliamı işçi hareketinin ayrı bir sayfasıdır.

türkiye’de ilk 1 mayıs’lar
ülkemizde ilk 1 mayıs, 1909’da üsküp’te kutlanırken, 1910’da diğer rumeli şehirlerinde de kutlanmaya başlandı. istanbul’da ise ilk 1 mayıs’ın 1912’de kutlandığı belirtiliyor. 1921 yılında işgal kuvvetlerinin yasaklama girişimlerine rağmen 1 mayıs gösterileri yapıldı ve tramvay, vapur ve haliç tersanesi işçileri iş bırakarak 1 mayıs’ı kutladılar. 1922 yılında 1 mayıs, istanbul ve ankara’da kutlandı. 1923 yılında toplanan izmir iktisat kongresi 1 mayıs’ın türkiye işçileri bayramı olmasını benimsedi, ayrıca tarım dışı işlerde çalışma süresinin 8 saat olması kabul edildi. bu yılın 1 mayıs’ı ise istanbul, ankara, izmir ve adapazarı’nda kutlandı.

1925 yılında takrir-i sükûn kanunu’na dayanılarak amele teali cemiyeti’nin yürüyüş ve miting düzenlemesine izin verilmedi. bunun üzerine 1 mayıs salon toplantısıyla kutlandı. 1 mayıs kutlamalarına katılanlar, 1 mayıs’ın anlam ve önemi üzerine broşür yayımlayanlar tutuklandı, istiklal mahkemelerinde yargılanarak hapse mahkûm edildiler. 1927 yılında amele teali cemiyeti’ne “kamu taşıtlarının işlemesine engel olmamak” koşuluyla izin verildi. ancak kutlama izinli olmasına karşın kutlama sonrasında tutuklamalar ve işten atmalar yaşandı.

izmir iktisat kongresi’nde 1 mayıs’ın işçi bayramı olarak kutlanmasına yönelik bir karar alınmasına karşın bu karar uygulanmadı. 1 mayıs, 1935 yılında çıkarılan ulusal bayram ve genel tatiller hakkındaki kanun ile bahar bayramı olarak kabul edildi.

buradan

işçinin, emekçinin bayramı.

işçinin çalıştığı ve işçi bayramı dedikleri ilahi komedya

devrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramı.
biji yek gulan! yaşasın 1 mayıs!

1970’li yılların ecevit hükümetinin yaptığı gibi ak parti’nin de resmi tatil haline getirdiği gün.

işçi bayramında işçilerin çalışıp, polemik yaratanların meydan da olması. polisin işin içine karışması. savunma. biber gazı. kapanış.
artık bazı şeylerin değişme gerek.

babam kapıyı kilitlese bacadan giderim kutlamaya..

gelişen kapitalizmle beraber ağırlaşan çalışma koşullarına karşı işçi ve emekçiler tarafından dünya çapında kutlanan, birlik, dayanışma ve haksızlıklarla mücadele günüdür. marşı
dünya üzerindeki pek çok ülkede olduğu gibi ülkemizde de kutlanmakta ve resmî tatil olarak kabul edilmektedir. ülkemizde ilk kez 1923'te resmî olarak kutlanmıştır.
1979'dan itibaren sıkıyönetim idaresi ve 1980 12 eylül askeri darbesi ile yasaklanan 1 mayıs'ın, daha sonra "emek ve dayanışma günü" olarak kutlanması kabul edilmiştir. 2009'dan itibaren 1 mayıs resmi tatil ilan edilmiştir. tarihçe
ülkemizde bayram olarak kutlanmasının yanı sıra bir anmadır aynı zamanda. 1977 1 mayıs'ında taksim'de 34 işçi açılan ateş sonucu öldürülmüştür. belgesel

ben daha küçükken aklım çok ermiyorken bu bayrama bir keresinde tüm sülale miting vardı ona gitmiştik. bir sanatçı vardı şarkılar söylemişti. her yer insan kaynıyor herkes mutlu, gülüyor, eğleniyor tam bir şenlik havası. en güzel yeri de 'bir mayıııs bir mayıııs işçinin emekçinin bayramııı' diye herkesin hep bir ağızdan bu marşı söylemesiydi. gaza gelip ben de yumruğum havada katılmıştım bu marşa. ne güzel bir gündü. hala hatırımda.

ezilen işçi ve emekçi sınıfının, ülkemizde bayramdan çok bir anma ve hak mücadelesi günü.
bu yoldaki tüm yoldaşlara selam olsun.
işçi marşı

yarın pandemi şartlarından dolayı kutlayamayacağımız işçi ve emekçi bayramı.
yıllardır ağız tadıyla kutlayamadığımız 1 mayıs'ı, 2023'de taksim'de gidenlerin ardından kutlamak umuduyla, tüm emekçi yoldaşlara kutlu olsun.
edit: alttaki yazarın kusmuğu adidas donuma bulaştı. yorumu da nickine yakışmış.

gün gelir, gün gelir zorbalar kalmaz gider,
devrimin şanlı yolunda,kül gibi savrulur gider.
komünistler marş işinden gerçekten anlıyorlar. şimdiden bütün dünya'nın ve kafa sözlük ahalisinin 1 mayıs işci ve emekçi bayramı kutlu olsun. cem baba'dan 1 mayıs marşı

türkiye'de,işçinin tatil olarak gördüğü,anlam ve önemini bilmediği gün.
bizde patron devletten, işçi patrondan, devlet bütün herkesten çaldığı için , bu günün de ne anlamı ne önemi var, sıradan bir tatil günü.

yarın çalışarak kutlayacağım bayramdır. kulaklığı takıp elime kürek alıp ahde vefadan kara bulutları kaldır aradan ı açarak dans ederken toza toprağa bulanıp kendimden geçeceğim. 1 mayıııııııııs 1 mayıııııııs işçinin emekçinin bayramııııı dattararattattat....

yine beyaz yakanın tatil mavi yakanın köpek gibi mesai yapacağı bayram. ama ne bayram.

an itibariyle 1 mayıs işçi ve emekçi bayramı kutlu olsun.

türkiye işçi sınıfına selam
selam yaratana!
tohumların tohumuna, serpilip gelişene selam!
bütün yemişler dallarınızdadır.
beklenen günler, güzel günlerimiz ellerinizdedir,
haklı günler, büyük günler,
gündüzlerinde sömürülmeyen, gecelerinde aç yatılmayan,
ekmek, gül ve hürriyet günleri.
türkiye işçi sınıfına selam!
meydanlarında hasretimizi haykıranlara,
toprağa, kitaba, işe hasretimizi,
hasretimizi, ay yıldızı esir bayrağımıza.
düşmanı yenecek işçi sınıfımıza selam!
paranın padişahlığını,
karanlığın, yobazın
ve yabancının roketini yenecek işçi sınıfına selam!
türkiye işçi sınıfına selam!
selam yaratana!
nazım hikmet ran