ilahi komedya

dante alighieri 'nin türkçe 'ye 'ilahi komedya' adıyla çevrilmiş eseri..

dante 'nin kendi deyimiyle, hayat yolunun ortasındayken yani 35 yaşındayken (-ki cahit sıtkı 'ya ilham kaynağı olmuştur bu durum) cennete-cehenneme ve arafa yaptığı seyahati adına kanto denilen mısralar bütünüyle anlattığı kitap.

ansiklopedik tanımı bir kenara bırakırsak, okumak için salim bir kafa, bolca boş vakit gerektiren bu eser; 3 ayrı bölümden oluşmaktadır. cehennem kısmı, hem okuması daha kolay, hem de daha sürükleyici bir bölüm olmakla beraber, cennet kısmı sabırsız okuyucular için sıkıcı olabilir. modern cehennem-cennet inancına, filmlere, kitaplara ilham kaynağı olmasından tutun, popüler kültüre de oldukça malzeme vermiş bu eser, can yücel dahil birçok kişi tarafından defalarca türkçe 'ye çevrilmiştir. şahsen ben rekin teksoy 'un çevirisini çok beğenmiştim.

unutmadan, eserin adından mizahi bir eser olduğunu düşünmeyin, zira o dönemde yazılan eserler, ya tragedya ya da komedya oluyor, hemen hepsi karamsar olayları anlatıyordu. eğer eserin sonunda kahramanımız ölmezse, o zaman komedya deniyordu, falan filan işte.. okuyun, okutun.

italyan ve dünya edebiyatının en ünlü ve en tanınan epik şiiridir şiir oldugu kadar destansıdır.

dante eserine yalnızca komedya diyordu fakat giovanni boccaccio tarafından ilahi kelimesi de eklendi ve o günden itibaren adı ilahi komedya olarak kaldı.

eserin bir diğer özelliği kitapta yazdığına göre toscana lehçesini kullanılarak italyan dilinin ilk ve en uzun şiiri olması. toscana lehçesi diye belirttim çünkü o dönemde italyada oldukça fazla italyan aksanı lehçesi ayriyetten latince de kullanıldığı için epey fazla dil mevcuttu bu yönden italyancanın gelişimine de katkısı oldugu yadsınamaz bir gerçek.

şiirin toplam dize sayısı 14233'dür ve ilk kez dante'nin kullandığı terza rima (aba,cbc,bdb vb.) kalıbıyla yazılmıştır.her bölümde 33 kanto yer alır toplamda 3 bölümden oluşur ve cehennem'e giriş bölümündeki kantoyla birlikte toplamda 100 kanto yer alır.

cehennem,araf ve cennet olmak üzere 3 bölüm den oluşur bu bölümlerin ikisinde cehennem ve arafta büyük usta,bilge kişi diye nitelendirdiği vergilius ona bu düşsel gezide yardımcı ve önder olur. cennette ise büyük sevgi duydugu gençlik aşkı beatrice ona eşlik eder.

dante yaşamının önemli bir bölümünü sürgünde geçirdiği için ve çözümü tanrı ya sıgınmada bulduğu için insanlara (aynı zamanda kendisine) doğru yolu göstermek amacıyla ilahi komedya'yı yazmış.

kitaptan alıntılar vermek gerekirse;

--- alıntı ---

insan yalnızca başkalarına zarar verecek şeyden korkmalı ,
bunun dışında korkuya yer olmamalı..

akıl, kötü niyetle kaba kuvvetle birleşirse, kimse karşı koyamaz bu güce..

aslınızı düşünün isterseniz; hayvanlar gibi yaşamak için dünyaya gelmediniz, erdem ve bilgi peşinde koşmak göreviniz..

--- alıntı ---

dante alighieri'nin 14. y.y.'da yazdığı meşhur kitabı. türkçeye ilahi komedya olarak çevrilmilştir.

aslında kitabın orijinal adı commedia'dır. 1360 yılında başına "ilahi" kelimesi getirlerek hıristiyanlaştırılmıştır. kitapta bugünkü anlamda komedi ögeleri yoktur. 14. y.y.'da commedia sonu iyi biten hikaye demekti. kitabın kahramanı dante'nin kendisidir.

ilahi komedya ortaçağ avrupası'nın inanç sistemini şekillendiren bir kitaptı. kendinden sonra gelen bir çok hıristiyanlık eserine ilham kaynağı oldu.

benim aldığım kitabın çevirisi çok kötüydü. (yayınevini şimdi hatırlamıyorum.) kitaptaki referanslara dair açıklamalar yoktu. o yüzden okuması çok zordu. eğer bu kitabı okuyacaksanız iyi bir çeviriden okuyun.

okumaya yeltenip okuyamadığım. cehennem - araf - cennet sıralamasıyla devam eder. yanlış hatırlamıyorsam tv'de dinlediğim bir tartışmada cehennemi okumanın - cehennemi yaşamak gibi - zor ve sıkıcı, geri kalan kısmının ise daha akıcı olduğundan bahsediliyordu. cehennemden çıkamamış oldum bu durumda..

dante'nin iilahi komedya'sı dünya edebiyatının baş yapıtlarından olarak nitelendirilir..eser bir komedi değil ; bireyin evrendeki konumu üzerine bir dante bakış açısıdır.cehennem,cennet, araf bölümlerinden oluşmaktadır.
yerkürenin merkezinde yer alan cehennem delhiz şeklinde tasvir edilmiş, merkezde de şeytanın olduğunu anlatmıştı
varoluş insana aittir. cennet gökyüzüdür.
araf dağı ise dünyanın ortasından; içinden çıkar efem... araf dağının zirvesindeki cennet adem ile havvanın kovulduğu yerdir.

cennet, cehennem ve araf bölümlerinden oluşan *ilahi komedyası türkiye'de bir çok yayınevi tarafından sansürlenerek yayınlanmış bir kitap.
ilahi komedya ilk olarak sadece komedya adıyla basılmıştır, daha sonra 1555 yılında başına ilahi de eklenerek
ilahi komedya olarak basılmıştır.
14.233 dizesi vardır.
o sebeple oğlak yayıncılıktan çıkan sansürsüz rekin teksoy çevirisi ile okuyunuz şayet bulursanız.
dönemin papa'sına ve tabi bir çok siyasi eleştiri de yapmıştır.

edit: rekin teksoy çevirileri piyasada ikinci el olarak mevcut.

eğer elinizde bu kitap varsa önerim önce kafanızı tam olarak boşaltmanızdır.
3 bölümden oluşur; cennet, cehennem ve araf. yukarda yazar arkadaşlarımın belirttiği gibi sansürsüz hali okumanız tavsiye olunur.
oldukça çarpıcıdır. hatta bu tarz kitaplara alışık değilseniz sansürlü hali bile oldukça çarpıcıdır.
son olarak belirtmem gerekirse rönesans dönemi (hemen öncesi ve sonrası) italyası nasıl kaotik bir ortamsa dünya bu dönemde, burada yetişen sanatçılar sayesinde edebiyatı, sanatı ve hatta hayatı geliştirmiş.

cehennem ve araf kısımları daha güzeldir. eser dante'nin sevdiği ancak kavuşamadığı beatrice için yazılmıştır. beatrice başkasıyla evlenir ve fazla geçmeden ölür. dante başkasıyla evlenir ancak eserde eşinden hiç bahsetmez. islam peygamberinin miracından esinlediğine dair güçlü tezler vardır ancak peygamberi ve hz ali yi çok kötü tanımlar. daha yazacak çok şey var ama neyse. yeri gelmişken merhum rekin teksoy u saygıyla analım. aşağı kültürlerin doğal göstergesi olarak kendi ülkesinde umursanmayan aydın insan. italya dan devlet nişanı almıştır. sessizce bu dünyadan ayrılmıştır.

dante'nin (bkz: inferno) yani cehennem adlı eserinin de yer aldığı 3 ciltlik seri. bu eserde vermiş olduğu cehennem tasviri, günümüzde dahi kabul edilmekte ve öyle olduğu düşünülmektedir.

yedi yüz yılı aşkın süredir halâ okunmaya devam edilen ve benim gözümde bir insanın kültürüne en önemli katkıları yapan kitaptır.
meşhur yazar dante alighieri tarafından yazılan cehennem, araf ve cennet serilerinden oluşan 3 bölümden oluşur. cehennem ve araf boyunca dante'ye şair vergilius; cennet'te ise büyük aşkı ve ölene kadar seveceği beatrice eşlik etmiştir. vita nuova 'yı (yeni hayat) okuyanlar beatrice'i daha iyi bilirler..
dante ilahi komedya'da teslis ilkesini kullanıp üç sayısına büyük önem vermiştir. üç bölümden oluşan eserin her biri otuz üç kantodur ve beatrice araf otuzuncu kantoda ortaya çıkar.. bunun gibi birçok örnek verilebilir teslisin eserdeki önemine.
eserin bana göre en ilginç kısmı buzlarla kaplı olan cehennem.. dante'nin yarattığı cehennem iç içe dokuz kattan oluşan ve aşağı doğru inildikçe cezaların da arttığı bir dairedir. yani günah ne kadar fazlaysa, ceza da o denli fazladır. lucifer'in de ortaya çıkması ilginçliği arttırır. tabi ki birçok filme hatta kitaba da konu olmuştur. bence en iyisi de dan brown tarafından yazılan ınferno'dur. (cehennem) araf ise lucifer'in dünyaya düşerken açtığı cehennem çukurundan savrulan toprakla oluşmuştur ve üst katlara çıkıldıkça cezalar azalır.
cennet, dante'nin alevlerle tabir ettiği yerdir. ve on kattır. her katı bir gezegen olarak adlandırılmıştır. ve burada beatrice, dante tarafından övülür..
her katta karşımıza ünlü, şair, yazar, siyasetçi, düşünür, din adamı ve daha birçok kişi çıkar. her biri, yaptığı şeyler ve dante'nin tasvip etmediği yaşamları yüzünden cezalandırılırlar...

yavaşça, anlayarak ve üzerinde düşünerek okunması gereken bence bugüne kadar yazılmış en iyi eserdir ilahi komedya.

bir dönem tv'de izlenme rekoru kıran muhteşem yüzyıl dizisinde dönemin paşası pargalı , kitaptan bir bölüm okuyunca, o hafta raflarda tükenen ve sonrasında da iki üç baskı yapan kitap.
ismine yabancı olunan ve kimsenin yüzüne bakmadığı kitap, 5 saniye kadar bir reklam ile satış rekoru kırmıştır. önce televizyon, sonra da sosyal medyanın devreye girmesiyle, bu iki iletişim organının pazarlamalarda güçlerinin olduğunu kanıtladı.

nasıl, ne zaman, neden bilmiyorum ama zamanında elime geçmiş çok uzun süre kitaplığımın raflarında tozlanmış bir kitap. açıkçası ben daha önce okumadığım için oldukça pişman oldum. herkesin en çok inferno bölümü ilgisini çeker fakat kitap bir bütün olarak içinde mesajlar barındırır sadece biraz dikkatli okumak gerekir.

dante alighieri' nin bir çok kaynak, olay ve örgüsünden etkilenip 3 kitaptan oluşan ve 14. yüzyılda kaleme aldığı destansı epik şiiri. italyan edebiyatının ise baş yapıtlarındandır. ilahi komedya, bir çok sanatçıya da ilham kaynağı olmuştur. bunların başında sandro boticelli' nin la mappa del'inferno' su ,domenico di michelino' nun dante and his poem' i ve william-adolphe bouguereau' nun dante and virgil in hell' i gelmektedir.

cehennem kısmı dışında geri kalan bölümleri beni baymaktadır. alfa kitap'tan çıkan 3 güzel versiyonu vardır; botticelli'nin tasvirlerini bulunduran, gustave dore'nin tasvirlerini bulunduran ve william blake'inkileri bulunduran. bana sorarsanız çevirisi de harikulade.

gustave dore'nin lucifer'i;


dante'nin cehennemi 9 katlıdır. 6.kattan itibaren "dis", yani aşağı cehennem başlar, burada ateş vardır. 7.kat 3 halkadan, 8.kat 10 halkadan, 9.kat 4 halkadan oluşur.

tüm isimleri saymayacağım, zira dante abuk sabuk bütün siyasi rakiplerini doldurmuş içeriye. burada zikretmeye değmeyecek bir takım italyan.

bir zamanlar cehennemin ilk katında olup da, sanırım hristiyanlığın gelişiyle, sonradan "mübareklerin yanına" yani cennet'e götürülenler;

adem, habil, nuh, musa, ibrahim, davud, yakub(ve oğulları), rahel.

ı.kat - saygıdeğer kâfirler. burada olmalarının tek sebebi hristiyan olmamalarıdır. azap çekmemekle birlikte ne güler ne ağlarlar. umutları yoktur. bunlardan bazıları;

vergilius, homeros, horatius, ovidius, lucanus, elektra, hektor, aeneas, caesar, platon, sokrates, demokritos, diogenes, thales, anaksagoras, empedokles, herakleitos, zenon, tullius, seneca, euklides, ptolemaios, hippokrates, galenos, ibn sina, ibn rüşd, selahaddin eyyubî.

ıı.kat - iffetsizler, şehvet düşkünleri. bunlardan bazıları;

semiramis, kleopatra, helene, akhilleus, paris.

ııı.kat - oburluk. tek ismin olduğu bir yer.

ıv.kat - savurganlık, tamahkârlık, açgözlülük. burayı da es geçmiş.

v.kat - hiddet. burada da tek isim var.

vı.kat - heretiklik, sapkınlık. bunlardan bazıları;

epikuros, ıı. friedrich, papa ıı. anastasius.

vıı.kat - ı.halka - eziyet edenler. bunlardan bazıları;

iskender, dionysius.

vıı.kat - ıı.halka - intihar edenler.

vıı.kat - ııı.halka - dine küfredenler, lûtiler, tefeciler.

vııı.kat - ı.halka - pezevenkler, fahişeler, baştan çıkarıcılar.

vııı.kat - ıı.halka - dalkavuklar.

vııı.kat - ııı.halka - din tacirleri. bunlardan bazıları;

papa ııı.nicolaus, papa vııı.bonifacius.

vııı.kat - ıv.halka - büyücüler.

vııı.kat - v.halka - yozlaşmış politikacılar, rüşvet alıp verenler.

vııı.kat - vı.halka - riyakârlar.

vııı.kat - vıı.halka - hırsızlar.

vııı.kat - vııı.halka - hileli söylem.

vııı.kat - ıx.halka - hizipçilik, fitne. bunlardan bazıları; hz. muhammed, hz. ali. dante bu eserini 1300 civarında yazdı. hz. muhammed'in aslında hristiyan olduğunu fakat sonradan yeni bir din kurarak tanrı'nın çocuklarını ikiye böldüğünü zannediyor. bu nedenle onu bir hizipçi, fitneci olarak görüyor. bu yüzden elleriyle vücudunu ikiye ayırmak ile cezalandırılmış.

vııı.kat - x.halka - tahrif, hile. bunlardan bazıları; sinon, züleyha.

ıx.kat - ı.halka(kabilya) - akrabalarına ihanet edenler.

ıx.kat - ıı.halka(antenora) - hainler.

ıx.kat - ııı.halka(ptolemya) - misafire ihanet edenler.

ıx.kat - ıv.halka(yahudya) - merkez - burada lucifer(iblis) bulunur. burada bulunanlar; yahuda iskariyot, brutus, cassius.

özgün adı divina commedia olan eser; 1472'de yayınlanmıştır.
italyan edebiyatının temelini oluşturur.



dante alighieri'nin yazmış olduğu pdf versiyonu 831 sayfa olan eser; cennet/ cehennem/ araf olmak üzere 3 bölümden oluşuyor.
yazara vergilius ve beatrice eşlik eder.

şiirsel bir ütopya yaratılmıştır.
ağır bir metin gibi gelebilir ama kesinlikle okunması gerekiyor.



ikinci kanto

çeviri/ rekin teksoy

"iyiler göğe gitti kötüler ise kayboldu."*

bu kitap aynı zamanda kendisinden yüzyıllar sonra roald dahl tarafından yazılan charlie'nin çikolata fabrikası kitabına da ilham olmuştur. dahl'ın kitabında iyi olan charlie dışındaki diğer çocuklar kaybolmuştur**

cehennem, araf ve cennet adlı üç ayrı bölümden oluşan, şiir formunda yazılmış dante eseri. latince yerine italyanca yazılması çok daha fazla kişiye eserin ulaşmasını sağlıyor. yazar sürgüne gönderildikten sonra eseri kaleme alır ve üretildiği tarihten bugüne dünya edebiyatına ettiği etki, verdiği yön tartışılmaz kabul edilir. orta çağ'ın hristiyan teamüllerini dikkate alarak günah ve sevap kavramları eserde ele alındığından, o dönemde hristiyanlığın avrupa'ya ettiği etkiyi ayna gibi yansıtır.

cehennem, araf ve cennet olmak üzere üç bölümden oluşan kitap. sadece cehennem bölümünü okumuş ve oldukça zevk almıştım. dante'yi cehennemdeki yolculuğunda en çok sevdiği antik dönem yazarlardan biri olan virgil eşlik etmektedir.
not: virgil'in cehennemlik olmasıda ayrı bir muamma

cehennemi okudum diğer iki cildini daha okumadım... oldukça felsefik bir yandan da şairane, dante'nin gözünden muazzam tasvirler okuyup beatrice, sen neler kaçırdın diyeceğiniz harika bir külliyat... oğlak baskısından okumanız tavsiye olunurççç