ipek yolu

çin'den başlayarak anadolu ve akdeniz aracılığıyla avrupa'ya kadar uzanan ve dünyaca ünlü ticaret yoludur.

çin'den başlayıp avrupa'ya uzanan tarihin en önemli ticaret yollarından biri. sadece ticari değil kültürel alışverişlerin de güzergahı olup türk topraklarından geçmesini sağlamak için selçuklular anadolu'ya kervansaraylar inşa ettirmişlerdir.

peter frankopan'ın alternatif (doğu merkezli) dünya tarihi kitabı.

arka kapaktan:

“antik pers diyarı ve büyük iskender’den günümüze, 2500 yıllık dörtnala bir yolculuk…”

“batı merkezli tarih yazımına tam bir panzehir.”
-times literary supplement-

doğu ile batı’nın ilk teması; fikirlerin, kültürlerin ve dinlerin yayılmasına neden olan fetihlerin ve ticaretin hüküm sürdüğü ipek yolu’nda gerçekleşti. imparatorlukların yükselişi ve düşüşünden budizmin yayılmasına, hristiyanlık ve müslümanlığın ortaya çıkmasına ve nihayet 20. yüzyılın en kanlı savaşlarına kadar her şey burada gerçekleşti. ipek yolu, batı’nın kaderinin nasıl da ayrılmaz bir şekilde daima doğu’yla bağlantılı olduğunu göstermektedir.
peter frankopan, dünyaya ilişkin kavrayışımızı sarsıp bize doğu’yu hatırlatıyor. mezopotamya’da ortaya çıkan şehirleri, pers ve roma’dan yükselen kadim imparatorlukları yeniden yaratmanın yanı sıra moğol yağmalamalarının, kara ölüm’ün yayılmasının, osmanlı’nın bölgedeki hükümranlığının, islam dünyasının saygınlığının ve batı emperyalizminin kanlı mücadelelerinin fotoğrafını çekiyor.
siyaseten istikrarsız orta doğu’dan ekonomisi büyüyen çin’e, balkanlar’dan güney asya’ya uzanan bu engin bölge, son yıllarda küresel spot ışıklarına maruz kalmaktadır. frankopan, bu karmaşık ticaret yollarına inşa edilen şehirlere ve uluslara yönelen tehlikeyi anlamak için, ilk önce bu yolların hayretler uyandıran geçmişini öğrenmemiz gerektiğini bize gösteriyor. ipek yolu’na ilişkin bir tarih çalışmasından çok daha fazlası olan bu kitap, gerçekten dünyanın realist bir tarihi: bize belki de en önemli vaadi; nereden gelip nereye gittiğimize dair bildiklerimizi unutturmak.

codycross oyununda kitaplık denilen bir bölüm var. bu kitaplarda bir şey hakkında kısa bilgiler yazmaktadır. ben de sizlerle bunları paylaşmak istedim..
ipek yolu, çin'i avrupa, mısır, hindistan ve orta doğu'ya bağlayan çok önemli bir ticaret yoluydu. ancak, "ipek yolu" biraz yanıltıcı bir tabir. öncelikle, bu tek bir yol değil, çeşitli kara ve deniz yollarından oluşan bir ulaşım ağıydı. ayrıca, bu yollar kabaca m.ö. 130 ila m.s. 1450 yılları arasında kullanılmasına rağmen, 1877 yılına kadar ipek yolu veya ipek yolları olarak adlandırılmamıştır. son olarak, ipek yolu yalnızca ipek değil, pek çok malın ticaretini mümkün kılıyordu - yol üstündeki farklı kültür gruplarının sanat, din, teknoloji, felsefe, dil, mimari ve bilimsel bilgi alışverişi de cabası.

ankara bb (mansur yavaş) desteğiyle hazırlanan bir belgeseli için bknz:

ipek yolu, çin'den başlayıp avrupa'ya uzanan tarihi bir ticaret yolu olup hazar denizi üzerinden iki kola ayrılır. kuzey kolu, orta asya ve astrahan üzerinden kırım'a giderken güney kolu, iran ve anadolu üzerinden istanbul'a gider. ipek yolu, baharat yolu ve kürk yolu ile birlikte coğrafi keşifler'e kadar dünya ticaretinin önemli ticaret yollarından birisiydi ve vakti zamanında çeşitli uygarlıkların birbirleriyle kültür sentezinde bulunmasına sebep olmuştur. (bkz: islam'ın altın çağı)
ipek ve baharat yolları'nın haritası

istanbul'a kadar uzanan, tarihte önemli bir ticaret yolu.

ismini, çin han hanedanlığı döneminde * altın ile eşit olan ipekten alan ve ipek ile birlikte baharat ve değerli taşların ticaret güzergahı, doğu ile batının dünden bugüne mücadelesinin gerçek zeminlerinden biri.*

m.s. 568 yılında sasanilerin artan gücü ve vergileri karşısında bizans imparatoru ii. justinaynus ve istemi kağan arasında, hazar denizinin kuzeyini takip eden rota ile sasanileri bypass eden bir yol üzerinde ittifak yapmışlar. bizim türkler o dönem istanbul'da tükkan bile açmışlar. (bkz: mitaton)

bonuz:
silk road documentary

ticaretin doğudan batıya aktığı, ekonominin merkezinin doğu olduğu dönemde dünya ticaretinin iki* belkemiğinden biri; diğeri baharat yolu. iseviler bu yolların egemenliğini müslümanlardan almak için önce haçlı seferleri peydahladılar, bir işe yaramayınca alternatif yollar arayışına girdiler. onlara ümit burnu'nu keşfettirip onları yeni dünya'ya vardıran da bu arayıştı.

cocukken baku'ye 4 saatte giderdik. sagolsun ipek yolu artik 2 saatte variyoruz. annem doneminde 6 saatte giderlermis.