jack london

dişisine kötü davranan tek hayvan insandır sözünün sahibidir.

belki dünyanın en etkileyici yazarı olabilir, belki amerikan edebiyatının steinbeckten sonra en büyük ikinci yazarı olabilir, belki yarım sosyalist olabilir ama dünya üzerinde bu kadar etkili kitaplar yazan başka bir 2. yazar tanımıyorum. o yüzden jack london u okumadan evvel nasıl bir sosyalizm düşlediğini incelemek lazım, çünkü jack london hem kuramsız , doğal bir sosyalizm yaratmaya çalışmış, aynı zamanda fazlasıyla kuramcı bir sosyalisttir.

en iyi yazar olmadığı aşikar. fakat benim için en özel kalem konumundadır kendisi. yazdığı kitapların her biri başyapıt niteliğindedir. özellikle şunu her ortamda belirtirim: martin eden'ı okumadan yaşama veda etmek, kişinin kendisine yapabileceği en büyük saygısızlıklardan birisidir. amerikan edebiyatında yeri steinbeck'ten çok önde; bu konu tartışmaya kapalı. muhtemelen liderliği hemingway ile paylaşırlar.
bunun dışında eserlerindeki o coşkulu anlatımdan bahsetmeme gerek yok sanırım? realizm akımının da öncülerinden zaten. fakat ben de, tıpkı levent cinemre gibi onu realizm akımına değil, coşkulu realizm yani coşkulu gerçekçilik akımına yakıştırıyorum.

bugünün anlam ve önemi üzerine kendisinden bir alıntı paylaşmak istediğim yazar;
"dişisine kötü davranan tek hayvan, insandır."

doğa sevgisi, hayvan sevgisi, macera arayışı, insan ilişkileri ve sosyalizm üzerine gündelik dil ve hayat üzerinden, büyük bir sadelikle ama bir o kadar derin yazmış gezgin, maceraperest ve yazar.
lise yıllarında tüm kitaplarını okumaya başladım. hayata bakışımı şekillendiren yazarlardan biri. ondan aldığım cesaretle, yük trenleriyle olmasa bile anadolu kamyoncularıyla memleketin yarısını sırt çantası ile gezdim. teşekkürler jack london.

çocukken tanıştığım ağır bir yazar. evet anlatım bozukluğu

yıllar önce, lise yıllarımda, vahşetin çağrısı adlı eserini okuduğum yazar. daha çok eserini okumayı iple çekiyorum.

kızıl veba kitabıyla dilini deneyimlediğim yazardır. kitabı pandemi edebiyatı alanında da incelenebilir ancak her zaman okunabilecek güzel bir kitaptır.

martin eden romanı okuduğum en iyi romanlardan biriydi.

jack london alkole 5 yaşında başlamış. öyle ki günde 1 litre viski içermiş.

adsız alkoliklere tablosu asılmalı bence, ibret olsun diye.

birçok eserini altın aramaya çıkmak için para kazanmak amacıyla yazmış hatta bi yerde altın aramaya verdiği önemi yazdıklarına verseydi döneminde de çok farklı bi yaşantısı olabileceğini okumuştum

martin eden üzerinden (neredeyse) oto-biyografisini,
kızıl veba üzerinden 20. yy'da ki insan ilişkilerini ve kurumsal yapıların değerlendirmelerini sunan yazardır.

üstelik tüm bunları yaparken (ki beyaz dişte de bu anlamda genellenebilir olsa da bence ilk iki bu anlamda daha değerli) bu durumu rus romancıları tınısında ve 21.yy'da hâlâ (ve ne yazık ki) geçerli olacak şekilde yazmaktadır. insana bazen "koca 100 yıl geçmiş ve bazı şeyler cidden hiç değişmemiş" ya da "bu abi, kesin zaman makinesi buldu" dedirten tarz da bir insandır.

en azından gençliğinde komünist olması ve devamında ki soğuk savaşın etkisiyle 20.yy'ın başında edebiyata vurduğu etki görece düştü. kendileri, 20.yy'da "en çok okunan" ya da eseri satılan yazardı. bu dünya geneli mi abd özeli mi onu hatırlamıyorum. üstelik oldukça popüler meseleleri akıcı ve vurucu bir şekilde aktarması bakımından kendinden önceki döneme damgasını vurmuş, rus yazarları neredeyse kıskandıracak düzeydedir.

amerikalı gazeteci ve yazar.

eleştirdiği konuları olağanüstü hayal gücü ve mükemmel tasvirlerle bezeli şekilde anlatır. sanırım kafamdaki jack london tanımı tam olarak bu.

yıldız gezgini'nde hapishanedeki koşulları ve mahkumların maruz kaldığı işkenceleri anlatırken okuyucuyu bambaşka yerlere götürür. martin eden'da toplumdaki sınıflaşmadan ve bunun getirdiği yozlaşmadan bahsederken bir yandan da tertemiz bir aşkı anlatır. beyaz diş ve vahşetin çağrısı gibi kitaplarında hayvanlar, özellikle köpekler ve vahşi doğa hakkında epey bilgili olduğu görülebilir.
romanlarının yanı sıra biyografi, toplumsal eleştiri, fantastik türde hikaye derlemeleri de vardır.

1916'da henüz 40 yaşındayken hayatını kaybetmiştir. ölümü hakkında çeşitli söylentiler olsa da -bir okuyucusu olarak bana- intihar fikri daha mümkün gibi görünüyor.

overland monthly'de yazdığı öyküler, sonradan atlantic monthly adlı başka bir dergi tarafından keşfedilmesini sağlamış, aldığı telif ücreti 120 dolara çıkmış, jack london'un yayınevlerinin menziline girmesi de bu şekilde olmuş. üç kuruşluk telif ücretini beğenmezlik etmeyip dokuz ay boyunca düzenli bir biçimde o dergiye yazmaya devam etmesi, dünya çapında bilinir bir yazar haline gelmesini sağladığı için çok takdir edilesi bir hareket olmuş bence. *

overland monthly'de yazdığı öykülerin bir araya getirildiği bir kitap da var: the son of the wolf. türkçeye kurt dölü ve kurdun oğlu adlarıyla çevrilmiş, tüm bu entry, cem yayınları tarafından basılan bir edisyonun sunusundan gelmekte.

orta okul yıllarında beyaz diş kitabını okuyup etkilendiğim kaliteli bir yazardır.

kaliteli bir yazardır

jack london yazım olarak sade anlaşılır ve sürükleyici bir yazardır. amerikan edebiyatçıları arasında ilk ciddi paraları kazanan yazar olmuş , buda biraz onu bozmuş diyebiliriz. 4km bir çiftlik alıp onu inşa etmek için kitap yazmış, bu kitaplar eleştirmenler tarafından dikkate alınmamıştır. intihar ettiği yada böbrek rahatsızlığından öldüğü söylenir. bence bir insan ağaç dikiyor yada bir şey inşa ediyorsa geleceği düşünüyor demektir ve geleceği düşünen bir insan intihar etmez, fakat böbrek sancısı öyle büyük bir acıdır ki belki de bu yüzden intihar etmiş olabilir.

çok bilinmese de en güzel kitaplarından biri "bir alkoliğin anıları - john barleycorn" dur.

gerek romanlarını gerekse hikayelerini sevdiğim yazar. kendisinin ırkçı söylemleri olduğuyla ilgili bazı şeyler duymuştum. ama özellikle, yerlileri anlattığı, pasifik öyküleri serisinde ırkçı bir söylem olduğunu düşünmedim okurken. her iki tarafa da yani beyaz adama* da yerlilere de eşit yaklaşmış gibi geldi.

bu öyküler alfa yayınevinden 4 kitaplık bir seri olarak çıkmıştı zamanında. sıralaması da şöyleydi:
1. güney denizi hikayeleri
2. güneşin oğlu
3. hawaii öyküleri
4. makaloa hasırı üzerinde

bana kendi hayat hikayesiyle hayatımda yeniden umut için yer ayırmamı sağlayan ve pes etmemeyi aşılayan yazardır. herkesin okuması gereken ve herkesin kendinden bir şey bulabileceği yazardır.

sadece " beyaz diş" adlı kitabını okumuştum lisedeyken ve çok sevmiştim. önerilere açığım.