kant ahlakı

evrensel doğruların değişmemesini savunur. yalan söylemek her zaman yanlıştır. bu düşüncesine karşı olarak arkadaşlarını öldürmek için arayan bir katile onun yerini yalan söylemende mi yanlış olur diyerek sonuçcular tarafından eleştirilir.

aynı zamanda kent ahlakı dır.

ödev ahlakı ile özetlenen ahlak felsefesidir. yani koşullar ne olursa olsun iyi olanı yapmaya odaklanan ahlak biçimidir. bireysel olarak ödev ahlakına uymaya çalıştım fakat toplumdan soyut salt bir iyiyi başarmak zor oluyor.

biz aklımizi kullanma cesaretini bıraktığımız günden beri ödevlerimizi nihat hatipoğlu'ndan aliyoruz.

sahsen ben kendim sakızı tum insanlık adına, hicbir cıkar ve ceza gözetmeksizin salt içimden geldiği, ödev addettiğim için iftardan sonra çigniyorum.

duygular ve eğilimler, ahlaki kararlarda temel olamayacağını vurgulamıştır.

içinde limon olması.

bazı kahveciler kant için "sıcak su ve şekerden yapılma içecek" deseler de inanmayın, içinde mutlaka limon olmalıdır.

ödev ahlakı olarak da bilinen bu ahlak anlayışı,bir ahlaki davranışın doğruluğunun nereye dayandırılması gerektiğini konu alır. ahlaki davranışın doğru sonuca ulaşması kant’a göre iki şekilde olur. birincisi ‘ödevden doğması’ ,ikincisi ‘ödeve uygun olması’dır. örnek vermek gerekirse ; mahallede bakkal olduğumuzu varsayalım:. müşteri geldi, çikolata alacak. eğer biz bu müşteriye ‘ulen ben elli kuruşluk çikolatayı bir liraya verirsem diğer müşterilere söylerse ve benim onu kazıkladığım anlaşırsa foyam ortaya çıkar,en iyisi ben yalan söylemeyeyim’ dersek ödeve uygun bir davranış yapmış oluruz. eğer evrensel doğru olarak - ki bunun kökeni kutsal kitaplardır- ‘yalan söylemeyeksin’ emrini yerine getirirsek ödevden doğan bir eylem yapmış oluruz. kant bunun ikincisini ,yani ödevden doğmasını yeğler.

evlad-ı immanuelân nerde dediğim başlık... *

kant için, aklın ötesinde başka bir merci yoktur. aklı, ahlaki otorite olarak temellendirmiş ve böylece evrensel bir ahlak kurmaya çalışmıştır. kant'ın ahlak felsefesi içerikten yoksun kuralcı katı normlar zinciri olarak eleştirilmiştir çoğu zaman.özgür insan iradesinin ahlak yasalarına uyulması bilincinde olduğunu savunmuş.

kant'ın felsefedeki kopernik devrimi bence en büyük etkisini onun etik/ahlak anlayışında göstermektedir. numenler dünyası filan platon'un idealar fantezisinden pek de farklı değil. içerik olarak farklı tabii ki ama neticede yine "bu dünyanın ötesinde" bir yerlere atıfta bulunuyor. her ne kadar onları bilemesek ve izlenimler alamasak da var sonuçta kant'a göre. kant'ın ahlak anlayışı kadim ekollerin hepsinden radikal bir kopuşu gösterir. antik yunan'dan itibaren felsefenin ve yaşamın nihai amacı olarak kabul edilen mutluluk'a (eudaimonia) erişme ideali, hazcılık, ve yararcılık kant ahlakında dışlanır. hatta erdemi bilgelikle özdeşleştiren sokratesçi anlayış da değildir kant için esas olan. kant eylemleri sonuçlarıyla değerlendirmeye karşı çıkar. herhangi bir çıkar beklentisi onun açısından ahlaklı bir eylem olamaz. dolayısıyla mutluluk veya hazza erişmek için yapılan eylemler ahlaklı değildir. kant'a göre eylemler içimizdeki ahlak yasasından kaynaklanmalıdır. ahlak yasaları bize dışardan verili değildir; dolayısıyla onları kendi içimizde buluruz. aklımızdan üretiriz onları bir yönüyle. en temel ahlak yasası "yapmalısın!" buyruğudur. bir şeyi yapmamız gerektiği için, ödevimiz olduğu için yaparız. daha doğrusu yapmalıyız. ancak bu durumda ahlaklı eylemler söz konusu olur. kant'a göre öyle eylemelisin ki bunun evrensel bir yasa olmasını isteyebilesin. kant'ın evrenselci yönü burada açıkça görülebilir. yani herhangi bir ülkeye veya topluma göre eyle demez kant, bütün insanlık için eylemelisin der. ahlak yasasının varlık nedeni özgürlüktür. özgürlük olmadan olmaz. kant insanların her şeyden önce akıllı varlıklar olduğunu ifade eder. onların özgür bir istence/iradeye göre hareket edebileceklerini kabul eder. kant için belirli durumlarda geçerli olabilecek pembe yalanlar veya birisinin iyiliği için yapılabilecek kötü niyetli şeyler kabul edilemez. ahlak yasası kategoriktir/buyurucudur. çok katmanlı ve kimi durumlarda çok karışık bir meseledir kant'ın genel etik anlayışı. özgürlük meselesi gibi. geniş bilgi edinmek isteyenler manfred geier, manfred kuehn ve heinz heimsoeth gibi yazarlara bakabilir.

ahlaksizliktir. evet.