menopoz

batıda 18. yüzyılın ortalarına kadar doktorlar (ilerleyen yaşla birlikte) vücuttaki fazla kanın dışarı atılamayışının menopoza yol açtığını düşünüyorlardı. yüzyılın sonlarına doğru menopoz patolojikleştirilecek, orta yaşlı kadınlarda görülen neredeyse tüm rahatsızlıkların (bayılma, bulantı, kusma, sersemlik hissi, baş ağrısı, hıçkırık, çarpıntı vb.)nedeni olarak gösterilecekti. menopoz kavramı ilk kez 1821’de fransız doktor c.p.l. de gardanne tarafından kullanıldı. 19. yüzyılda rahim, kadınlığı tanımlayan temel organdı ve menopoz kadının varlığının özünün son bulması, cinselliksiz bir dönem anlamına gelmekteydi. egemen anlayışa göre bu dönemde “cinselliğin yıkıcı yanlarından” kurtulmuş kadın “doğru yaşam biçimiyle”, olgunluğuyla çevresinin hürmet ve saygısına mazhar oluyor, büyük anne olarak torunlarıyla ilgileniyor, kocasına bir dost olarak şefkat gösteriyor, evi çekip çeviriyordu. doktorlar menopoz dönemindeki kadınlara -"sinir sistemini ve üreme organlarının işleyişini olumsuz etkileyebileceği için"-roman okumamayı, dans etmemeyi, güçlü duygulardan sakınmayı, cinsel ilişkiye girmemeyi, tiyatroya ya da partilere gitmemeyi öneriyorlardı. doktorlar "narin", "duyarlı" orta sınıf kadınlarından farklı olarak “vahşi", kaba, köylü, yoksul, siyah kadınların, fahişelerin menopoza erken yaşta girdiklerini ve menopozu daha kolay atlattıklarını, sert yaşam ve çalışma koşullarının onları daha dayanıklı kıldığını söylüyorlardı.1920 sonlarında östrojen laboratuvarda ayrıştırıldı. 1940’larda menopoza yönelik hormon tedavisinde kullanılmaya başlandı. menopoz 1960'lara kadar kadının cinsel yaşamının sonu, bir tür doğal, anatomik kader olarak görülecek, kayıp, düşüş gibi kavramlarla birlikte anılacaktı. robert wilson 1966'da menopozun vücuttaki östrojen eksikliğinden kaynaklandığını, östrojen tedavisi uygulandığı taktirde kadınların ilelebet kadınlıklarını ve cinselliklerini koruyabileceğini söyleyecekti. viktoryen 19.yüzyılın menopozda "cinselliğini yitirmesi" olumlu karşılanan ev kadınından farklı olarak 1960’ların menopozdaki ev kadını, dönemin söylemince, anne olmasının yanı sıra kocasına cinsel olarak çekici görünmesi gereken bir kadındı. wilson’ın “çözümü” “menopoz buhranıyla” sarsılan orta sınıf ailesini "kurtarmakla" kalmıyor, aynı zamanda dev ilaç şirketlerinin iştahını kabartıyordu(menopoz yaşlarında, ilaç satılabilecek 50 milyon civarında kadın vardı) wilson büyük ilaç firmalarının desteğini alacak, medya onun görüşlerini popülerleştirecekti. menopozun bir hastalık olarak kurulmasının 2. dalga feminizm dönemine denk getirilmesi, güçlenen kadın hareketinin önünü kesme çabasıyla ilişkiliydi; menopoz yaşlarında kariyerinde belirli bir yere gelmiş kadınlar "kusurlu" olarak damgalanıyor ve mesleklerinde yükselmeleri zorlaşıyordu. erkek egemen menopoz söylemi içinde kadın, vücudundaki kimyasal dengesizliklerin esiri olan, tedaviye muhtaç bir yaratık haline getirilmekteydi. feministler menopozun bir hastalık değil doğal bir geçiş olduğunu söylediler. 1. dalga feministler gibi beauvoir da menopoz sonrası dönemi kadınlar açısından olumlu buluyordu. feministlere göre menopoz söylemi orta yaşlı kadın bedenini bir problem kaynağı olarak sunarak kadınların mesleki hayatına darbe indiriyor, erkek çalışanların “kusurlu öteki” olarak kurulan kadın rakipleri karşısında kendilerini “problemsiz” olarak sunmalarına imkan sağlıyordu. menopoza ilişkin eril söylemin özelliklerinden biri orta yaşlı kadını “bedensizleştirmesiydi.” hormon terapisi (hrt) kadındaki “duygusal türbülansı”, “sert ruh hali değişimlerini” ortadan kaldırıp standart, “cool” bir ruh hali yaratmayı amaçlıyordu. el kitaplarında anlatılan menopoz semptomları sıhhileştirilmiş, sterilleştirilmiş, nötrleştirilmiş, kişisizleştirilmiş biçimler altında sunulmaktaydı.

türkçeye fransızcadan geçen menopoz sözcüğü
19. yüzyılın sonlarında modern latince menopausis sözcüğünden türetilmiştir. 

meno- öneki, yunanca men (ay) kelimesinden gelir ve 'menstrüasyon (âdet kanaması) ile ilgili' anlamında kullanılır.

 poz kelimesi ise yine yunanca pausein (durmak)
sözcüğünden gelir.

menopoz, yumurtalıkların görevlerini yerine getirememeye başlaması sonucu ortaya çıkar. yumurtalıkların tabii ömrü yaklaşık olarak 35 yıldır ve çalışamaz hâle gelmeleri yaşlanmanın tabii bir sonucudur.