sevme sanatı

ruhbilimci erich fromm'un kaleme aldığı ve sevgi üzerine düşünceler barındıran çok güzel bir kitap.

sevgiyi çoğunlukla kuramsallığa dayandırır. kuramsallık diyorsam aklınıza bilimsel bilimsel şeyler gelmesin hemen. akıcı, sade ve anlaşılır bir dille yazıldığından deneme tarzında olmuş. sevgi nedir, sevgi nasıl uygulanmalıdır gibi sorulara cevap verir. zaten yazar ön söz içerisinde bundan bahseder;
••
bu kitap, sevme sanatı konusunda hazır bilgi isteyenleri umut kırıklığına uğratacaktır. tersine, burada gösterilmek istenen şey; sevginin, belli bir olgunluğa erişmeden, rastgele herkesin tadabileceği bir duygu olmadığıdır.
••
okurken "nereden çıktın karşıma?" diye bağırasınız geliyor, test edildi, onaylandı. altını çizdiğim birkaç cümleyi de yazmadan geçmeyeyim;
••
insanın sevimli olmak için yaptıklarının çoğu başarılı olmak, dost edinmek ve başkalarını etkilemek için yaptıklarıyla aynıdır.
•
sevgi ta derinden özlenen bir şeyken, öbür şeylerin hepsi sevgiden daha önemli sayılır. başarı, ün, para, güç -bunları elde etmek için varımızı yoğumuzu veririz; sevmeyi öğrenmek içinse hiçbir şey yapmayız.
•
yalnızlık duygusunun bilinçte belirmesi huzursuzluk yaratır; gerçekte bütün huzursuzlukların kaynağı budur.

edit: imla.

ben başlarken somut ifade ve tanımlar bekliyordum kitap kişisel gelişim kitabı çıktı. y*** kürek bi yayınevi çevirisi ama çeviri yine de fena değildi. zaten bu kitap adam akıllı bir yerden basılmıyor.

50 sayfaya kadar dayanabildim.

sevmenin hakikaten bir sanat oldugunu okuyucusuna fark ettiren muazzam bir erich fromm kitabi.

enteresan bir kitap oncelikle. bir kere ogrettikleri ya da fark ettirdikleri sayfa kalinligindan kat ve kat fazlasi olan kitaplardan. . .
sevme sanati'na ilk baslayacaginiz an şunu dusunmeniz olasi; iceriginde sevgi ve sevmenin kaba taslak tanimi yapilacak ve nasil sevmemiz gerektigine dair ogutler gececek bla bla bla. ama degil! eser icerisinde sevmeye dair yanilsamalarimizi, saglikli insan iliskileri icin gereklilikleri, ebeveyn sevgisinden, cocuk sevgisine ve hatta tanri sevgisine kadar, icimizde barindirdigimiz nice sevgi turunun nereden geldigini ve bunlara dair aslinda farkinda olmadan besledigimiz "hastalikli" duygulari da ele aliyor. cok ince, cok "gercek", cok carpici tespitler mevcut kisaca...
bu detaylarin disinda cogu zaman freud'a ve kuramlarina karsi saglam tezlerle gondermeler ve karsi cikislari kitap icerisinde fazlasiyla denk geleceksiniz.

kitap disinda biraz erich fromm'dan da bahsetmek istiyorum. viktor emil frankl'dan sonra okudugum en iyi psikanalist ve sosyolog olabilir. ve bence alaninda freud'dan cok daha iyi analistci. insanı ic gudu ve durtulerinden ibaret gormuyor oncelikle. sevme/sevilme ihtiyacini, inanclarini, anlam arayisini goz ardi etmiyor. hatta bunlarin insan hayatindaki onemini bastira bastira vurguluyor fromm. aksine bunlari yok sayan freudcu gorusu dahasi bati medeniyetini ciddi elestirilere tabi tutuyor.
ozellikle psikoloji ve sosyoloji alaniyla ilgili olanlara kitabi tavsiye ederim. birkac gunde sıkılmadan okuyup bitirebileceginiz hatta bittigi icin uzulebileceginiz, biraz vintage tadinda guzel bir eser-di.

sevme duygusundan bir haber olan çağda yaşarken okuma da ikilemde bırakan bir kitap olsa da siz okumayı seçin.
kitabı tercih etmemdeki ilk amaç; kendi sevgi tanımımın doğruluğunu ölçmekti. ve sevginin sanata dönüştürülme olayı da merak uyandırıcıydı.
etkileyici bir anlatımla keyifle okunabilecek bir kitap.
içeriği açacak olursakta kitapta 4 bölüm var;
1) sevmek bir sanat mıdır?
2) sevgi kuramı (burada sevginin nesnelerini yani ebeveyn - çocuk sevgisi, kardeş sevgisi, kendini sevme, tanrı sevgisi vs. vardı.)
3)sevgi ve çağdaş batı toplumunda sevgi soysuzlaşması (kapitalist sistemden söz ediyor.)
4)sevginin uygulanması (burası beni şaşırtmadı ama belki sizi şaşırtabilir.)

bir erich fromm kitabı, sevme duygusunu iki türe ayrılır. anne sevgisi ve baba sevgisi. anne sevgisi koşulsuzdur, şartsızdır ancak fromm baba sevgisini bir ödüllendirici sevgi olarak görür. erich fromm iki tür sevgininde insan için önemli oldugundan bahseder.

sevme eylemini bir sanat olarak inceleyen erich fromm kitabı. kitabın neredeyse her noktasına katıldığım için aldığım notlardan oluşturduklarımı paylaşacağım.

• insan doğduğunda doğayla bütündür.
• bebekler ayrılma korkusunu, ayrılmadın doğan eksikliği anne ile giderir. insan büyüdükçe ve topluma dahil oldukça bu eksikliği gidermenin başka yollarını arar
•kaygının sebebi ayrılıktır.
•esrikçe şeyler toplu yapıldığında kaygı ya da suç yaratmaz.
• kendine inanmayan ve güvenmeyen insan, kendinden vermekten ve sevmekten korkar.

• sevginin bir unsuru da saygıdır. saygı, sömürü olmadan karşıdakini olduğu gibi görmek ve kabul etmektir.
• sevmek, bilmenin tek yoludur. sadizm: elde etme, sadece karşıdakini yok eder. sevmek ise karşıdakinin benliğine aktif sızmadır.
• tanrıyı tanıma sorununda nihai sonuç mistisizmdir. psikolojide de insanı tanıma sorununda nihai sonuç sevgidir.
• ilgi + sorumluluk + saygı + bilgi = sevgi
• çocuksu sevgi seviyorum çünkü seviliyorum.
• olgun sevgi seviliyorum çünkü seviyorum.
• yetişkin insan hem anaca (koşulsuz) hem babaca (koşullu) sever.
• "daddy issues" babadan değil anne sevgisinin eksikliğinden ortaya çıkar bu aynı zamanda. depresyon ve yaşamla başa çıkamamanın da sebebi olabilir.
• kardeşlik sevgisi: evrensel sevgi
• anne sevgisi: koşulsuz sevgi
• cinsel sevgi: iki insanın birleşme ihtiyacı
• kendini sevme: kendini kabul etmek
• tanrı sevgisi: evrensel güce duyulan bağlılık
•çağdaş kapitalizm tüketici insana ihtiyaç duyar..
•kapitalizm insanı yalnızlaştırır. sevgi le buna göre biçimlenir.
• günümüzde iyi bir evlilik iyi bir ekip olmak anlayışına bürünmüştür.
•sevgi, yeterli cinsel doyumun sonucu değil sebebi.
• nevrotik sevgi: ebeveyn figürüne bağlı kalmak, ebeveyn sevgisini partnere aktarmak.
•akıl sağlığının doğası rahimden dünyaya çıkmaktır. akıl hastalığı ise rahme çekilmektir.
•kişi kendi karakterini oluşturamamışsa partnerle olan sevgi "putlaştırma" tarzı bir sevgi olur. iyi olan her şey partnerdir.
•romantik aşıkta insan şimdiyi yaşamaz. geçmişteki güzel günleri (o anı yaşarken duyduğundan dana yoğun duygularla) ya da gelecekte olabilecek mutluluğu düşünerek yaşar.
•yansıtma aşık: partnerin sorunlarıyla ilgilenme sürekli karşıyı suçlama ve düzeltme, kendi sorunlarını görmezden gelme.

• her sonatta uygulamada bazı gereklilikler vardır: disiplin, konsantrasyon, sabır, üstün ilgi
• disiplin: tüm hayata uygulanmalı. dışından bir kural değil insanın kendi iradesinin dışavurumu olmalı.
• konsantrasyon: kendimizle yalnız kalamamak, konsantrasyon eksikliğidir. insan hiçbir şey yapmadan kendiyle yalnız kalabilmeli. *gindler okulu ve charlotte selver araştırılmalı.*
•konsantre olmak şimdiyi yaşamak demektir. (mindfulness gibi)
• insan bedenine duyduğu duyarlılığı zihnine de duymalı ve en küçük değişiklikleri bile fark edebilmelidir.

•nesnellik ve alçak gönüllülük sevgi sanatının ön şartlarındandır.
•eğitim, çocuğun kendi potansiyellerinin farkına varmasına yardım etmektir. "yönlendirme" ise tam tersidir.
•sevgi bir aktivitedir. aktif bir ilgi durumunda olmak demektir.

say yayınları baskısı var elimde. ışıtan gündüz isimli bir zat çevirmiş. çevirmez olaymış. ben bu kadar önemli ve kilometre taşı olan bir yapıtın bu denli kötü olabileceğine ve derdini anlatma yetisinden yoksun olacağına inanmıyorum çünkü orijinal dilinde. gerçekten, hayatımda hiç bu kadar kötü bir çeviriye denk gelmemiş olabilirim. cümleleri takip etmek ve anlamak bir zulüm ama fromm hatrına sonuna dek gideceğim.