stendhal sendromu

çok güzel ve kusursuz görülen bir sanat eserinin karşısında kendinden geçme, bayılma durumu.
bu sendroma ismini veren ise stendhal adlı bir yazar oluyor. bir sanat eseri karşısında (giotto’nun freskleri) kendinden geçiyor ve bu olaydan sonra da aynı semptomları gösteren 100'den fazla kişi kaydedilince sendrom, stendhal ismi ile anılmaya başlıyor.

halk arasında "sanat zehirlenmesi" anlamına da gelen psikoloji alanında “hiperkültüremi” olarak bilinen bu rahatsızlık, farklı kültürlerdeki sanat eserlerin gezen insanlarda görülüyor. bu insanlar tek başlarına ziyaret eden, o yörenin dilini bilmeyen turistler oluyor genellikle.bu sendroma yakalanan insanlar, gezdikleri sırada sanat eserlerinin güzelliği, ihtişamı karşısında kalp hızları artıyor.baş dönmesi, yoğun şaşkınlık, baygınlık gibi durumları yaşıyorlar.

diğer adıyla, "sanat zehirlenmesi" veya "floransa sendromu" kişinin çok beğendiği, hayranlık duyduğu bir sanat eseri karşısında kendisinden geçmesidir.
kalp çarpıntısı, sersemlik, halüsinasyon görme ve bayılmaya kadar gidebilen semptomları mevcut.
bu sendromu ilk tanımlayan kişi: graziella magherini'dir.
sendrom ismini, 19. yüzyılda yaşamış olan fransız yazar stendhal'ın 1871'deki floransa ziyaretinde, machiavelli, michelangelo ve galileo gibi dahilerin mezarlarının bulunduğu , santa croce bazilikası'nda, giotto'nun fresklerini gördüğü anda oluşan duygu yoğunluğundan alır.
ve bu duygu yoğunluğunu şöyle tanımlar:
"floransa'da olmaktan, o muhteşem insanların mezarında dolaşmaktan dolayı kendimden geçmiştim. bu yüce güzelliğin düşüncesi beni avuçları içine almıştı. bir an ilahi hislere gömüldüm. o an her şey ruhuma sahicilikle hitap etmeye başladı. ah, keşke unutabilsem. kalbim hızla atmaya başlamıştı . hayat gözlerimin önünden çekilmişti. yürürken yere yuvarlanıp gitmekten korktum."

akılda kalması açısından:

eğer sayılıyorsa (bkz: galata kulesi)'nin de ben de bu tarz sendroma sebep olduğunu söyleyebilirim. yamacından ayrılmak istemiyorum.

botero'nun o bütün evi yedim modundaki insancıkları.

bir sanat eseri karşısında yaşam damarlarından birinin kopmasına benzer bir hal içine girerek geçici bir bitkisel hayat durumuna girmektir.

parma manastırı ve kırmızı ile siyah kitaplarının büyük yazarı stendhal santa croce bazilikasını gezerken gördükleri karşısında nutku tutulu, kalp atışı müthiş hızlanır; insanın aşık olduğunu anladığı o ilk anki duyguların kelebeklerden azade bir halini yaşar.



bu durum bana türkiye’nin seri katilleri kolici ve çivici’nin aynı hücreye konacakları sırada kolici’nin korkup “ beni bu adamla aynı yere koymayın, o bir katil” diyerek ağlamasını hatırlattı. hazret öldürdüğü insanları kolilere koyup çöpe attığı için hapisteyken insanları çivi ile öldüren seri katilden sanki kendisi hayali koli ihracatından yakalanmış gibi korkması akıllara zarardı. stendhal de kendi yarattığı muhteşemlikler bir yanda dururken başka sanat eserlerinden böylesine etkilenerek beni çok şaşırtmıştır.



bu sendromla ilgili başka bir konu ise chuck palahnuik’un bu sendromdan hareketle yazdığı “ günce” isimli romandır. chuck project mayhem isimli öyküyü bir araba tamircisi ilken yazan daha sonra ise dövüş kulübü isimli efsane romana çeviren, kapitalizme savaş açmış yazar arkadaşımızdır.



girdiği bu savaşı kapitalizm saflarına geçerek kaybeden chuck stendhal sendromunun bir suç aracı olarak kullanılabileceğini gösterdiği romanı günce ile suç alemine girmek isteyen gençler için bir yöntemler rehberi kurmuş, ayrıca kapitalizm saflarında yerini aldığını bize kanıtlamıştır zira roman filme çekilmek için yazıldığını bar bar bağırmaktadır.



eğer böyle bir sendroma yakalanırsanız ve hareket edemeyecek hale gelirseniz türkiye’de yaşadığınız hatırlamanız sizi hayatta tutacaktır.

entel orgazmı.

rabbim başka dert vermesin.

kapadokyadaki,kayserideki,izmirdeki müzelerin ve mağaraların çoğunluğunu gezme fırsatım oldu ama şükür ki hiçbirinde bayılmadım.ki çok güzel tarihi eserler , duvar resimleri vb. mevcuttu buralarda ama gene de kendimden geçme olayı yaşamadım.bnce stendhal'in ve onun gibi sanatın gizem ve güzelliğine dayanamayıp bayılanların durumu (bkz: histeri)ye daha çok benziyor. olamaz mi ?

:/

güzel omuz görünce yaşadığım şey.

"bi de bayıl istersen"in sanat karşısında oluşma hali.

sanat zevki nirvana yapmış kişilerde görülür salt. odunsanız rahat olun.

bu tip hava cıva şeylerin turnusolu olmasindan dolayi psikolojiyi sevmiyorum ama gelgelelim nikimizi aldik bir kere.keske değiştirebilsek

her hentaide yaşadığım.

freud’un, michelangelo'nun "david (davut)" heykeli karşısında yaşadığı rivayet edilen sendrom.

komik geliyor ama sanat aşkı da bambaşka elbette. geçen thor : love and thunder filmini izledim. zeus’un kadın yardımcıları thor’u çıplak görünce hepsi aynı anda bayılıyordu onu hatırladım.

bunu ilk olarak uykusuz dergisinde öğrenmiştim, yani gerçekten bir karikatür bence bu derece kültürlendirebilmeli insanı. sonrasında da araştırıp tanımını öğrenince daha bir ilgimi çekti. bu hastalığa sahip biri çevremde bildiğim kadarıyla yok, ama ne bileyim bir hastalığa böyle demek ne kadar doğru bilmem de en "kuul", karizmatik hastalıklardan biri olabilir.

sanat eserinin haşmeti karşısında etkilenip, bayılıp kalmak, kendinden geçmek vs.

oldukça değişik bir durum ya.

bir sanat eserinin karşısında büyülenme ve kendinden geçme durumu olarak tanımlanan sendromdur.
kürk mantolu madonna raif efendinin yaşadığı buna örnek verilebilir.

eserden çok etkilenmek bunun nedenlerinden biridir.
o eseri canlı görmek örneği verilebilir.
aynı zamanda bence hayranı olunan sanatçıyı konserde görmek de aynı etkiyi yaratabilir.