yunus emre

sen sana ne sanırsan, ayruğa da onu san
dört kitabın manası, budur eğer var ise

bugün dese piii dinsiz herif diye malum kesimin önderleri tarafından çok pis linç yer.

yunus emre tasavvufu ve islam'ı , türk dili ve türk ruhu ile en güzel şekilde insanlığı, islamlığı ve türklüğü söyleyen şairdir. millileşen tazavvuf 'a dil olmuştur. tasavvufu aşk konusunu alabileceği kadar genişletmiş ve derinleştirmiştir. yunus emre, sevgi felsefesini şiirlerinde en güzel ve en üstün biçimde anlatmıştır. şiirlerinde, tasarruf, allah aşkı, muhammed sevgisi, insana ve hakikate değer verme...halka ulu ve sonsuz gerçekleri, halkın kolay anlayabileceği bir dille söylemiştir.
[[alıntı]]
"yaratılanı hoş gör, yaradandan ötürü."

yunus emre, 13. yuzyilda anadolu'da yasadigi rivayet edilen, kendisi hakkinda cok yazili kaynak olmasa da dillere destan olmus bir kisidir.

kendisi arapca bilmez. bazi kesimlerin iddia ettiginin tersine islami anlamak ve yasamak icin arapca bilmenin gerekmediginin en buyuk kanitidir kendisi. siirlerini oz turkce ile yazmistir. bu siirler ki okuyani hayretlere dusurur. yunus hakkinda rivayet edilen iki hikaye cok dikkatimi cekmistir.

birincisi mevlana'nin "her ne makama erdiysem oraya benden once gelmis bir turkmen kocasi ile karsilastim." demesi.

digeri de molla kasim'in hikayesi. rivayete gore molla kasim'in eline yunus'un yazdigi siirlerinin bulundugu bir tomar kagit gecer. klasik bir molla olan molla kasim bu siirleri okudukca ofkeden deliye doner, cunku ona gore bunlar islam'a aykiri ve kufur dolu siirlerdir. okudukca suya atar ve bir kismini da yakar. ta ki son dortlugu asagida olan siire denk gelene kadar:
derviş yunus bu sözü,
eğri büğrü söyleme,
seni sigaya çeker,
bir molla kasım gelir.

bu siiri okuyan molla kasim vurulmusa doner. hemen tovbe eder, fakat yunus'un yuzlerce belki binlerce siiri artik yok edilmistir.
kimbilir, belki de insanlar o siirleri hic anlayamayacaklari veya yanlis anlayacaklari icin boyle olmasi gerekiyordu. hic bilemeyecegiz.

yine birdenbire yunus emre geldi aklıma.
başka türlü anlıyorum ben yunus'u :
bence onda bütün bir devir dile gelmiş türk köylüsü : öte dünyaya dair değil,
bu dünyaya dair kaygılarıyla...
(bkz: nazım hikmet)
(bkz: kuvayî milliye)

anadolu üniversitesi'nin ana kampüsünün adıdır, eskişehir ilindedir.

karlı dağların başında
salkım salkım olan bulut
saçın çözüp benim içün
yaşın yaşın ağlar mısın

sular hep aktı geçti,
kurudu vakti geçti,
nice han nice sultan,
tahtı bıraktı geçti,
dünya bir penceredir,
her gelen baktı geçti...

sözlerin sahibi.

bana seni gerek seni

aşkın aldı benden beni, bana seni gerek seni
ben yanarım dün ü günü, bana seni gerek seni

ne varlığa sevinirim, ne yokluğa yerinirim
aşkın ile avunurum, bana seni gerek seni

aşkın aşıkları öldürür, aşk denizine daldırır
tecelli ile doldurur, bana seni gerek seni

aşkın şarabından içem, mecnun olup dağa düşem
sensin dün ü gün endişem, bana seni gerek seni

sofilere sohbet gerek, ahilere ahret gerek
mecnunlara leyli gerek, bana seni gerek seni

eğer beni öldüreler, külüm göke savuralar
toprağım anda çağıra, bana seni gerek seni

cennet cennet dedikleri birkaç köşkle birkaç huri
isteyene ver sen anı, bana seni gerek seni

yunus'dürür benim adım, gün geçtikçe artar odum
iki cihanda maksudum, bana seni gerek seni

(bkz: da di da di yunus emre geldi)

edebim el vermez
edepsizlik edene.
susmak en güzel cevap.
edebi elden gidene.

gezdim halep şam,
eyledim ilmi talep,
meğer ilim bir hiçmiş,
illa edep illa edep.

gölpınarlı'nın güzel bir yunus divânı çalışması vardı yanlış hatırlamıyorsam iş bankası yayınlarından çıkan...
lisans zamanında yunus emre geleneği seçmeli dersimiz vardı oradan hatırlıyorum

son zamanlar bi arkadasımla muhabbetim sırasında ogrendiğim kadarıyla şems gibi garip biriymiş bazı "sakıncalı sözleri" varmış falan diye geçmişti sohbetimizde o yüzden işlerim guclerim azaldıgında, normal insanlar gibi yasamaya basladıgımda bu amcamızı araştırmaya baslayacagım (erdiği söylenen mertebeye ermeden ne kadar anlayabilirsem o kadar anlamaya calısacagım dusunce yapısını)

1300 lü yıllarda yaşamış, ölümsüz olmuş şair, düşünür, ve veli'lerdendir. zamanın moğol istilasından ve selçuklu'nun kötü yönetiminden payını alan halktan biridir. taptuk emre dergahında yıllarca tevhit eğitimi almış dervişlik yapmış büyük bir anadolu ozanı, hak aşığıdır. yazdığı şiirlerden iyi bir eğitim aldığı açıkça ortadadır.

"yunus öldü diye sela verirler,
ölen beden imiş aşıklar ölmez.."

"bilmeyen ne bilsin bizi,
bilenlere selam olsun"

eskiden layıkıyla bilemeyeceğimizin farkında olarak boynumuzu bükerdik. şimdi herkes onu bildiğini ve anladığını düşünüyor ne garip. popüler kültürün yaldızlarla süslenmiş âyinesinde kendi varlığını ay ve güneşle müsavi görmek ayıp değildir ne olsa. her şeyden önce şairi şiiriyle tanımak gerekir. yunus emre'yi dilediğiniz kadar "hümanizma ruhu" sayıklamalarınıza alet edin. şiirlerini okumak gayretine düşmeyenlere gönlünü açmaz. mezhep ve meşrep üstü olduğu halde kendi safınızda görün dilediğiniz kadar. güneş ağdığında yıldızlar bile hükmünü yitirir. siz o yapmacık aynanın önünde yıldız tozu bile değilken kendinizi güneşle denk görmeye devam edin. türk ve muhammedî oluşunu inkar ettiğiniz sürece sofrasına oturmak nasip olmayacak.

etkilendikleri ahmed yesevi hacı bektaş veli mevlana tapduk emre diyor.
bir insan insan olarak kendi olarak nasıl bu kadar ünlü kalıcı olabilir değil mi. savaş yok, fetih yok, siyaset yok, kahramanlık yok, saltanat yok. zengin değil . bir insan. gerçi o insansa biz de insanız öbürü de. şair yazar tasavvuf ehli.

hani bu kadar ta bosna dan doğu türkistan a bilinen. hatta dünyanın bazı yerlerinde mezarı olduğu düşünülen. örneğin azerbaycan da var böyle bir yer adını unuttum.

şey gibi değil ünlülüğü bir pop star gibi değil. işte dünyanın gelmiş geçmiş en büyük sarkicisi michael jackson sa bence de o. en ünlü basarili vs vs. onun gibi değil öyle klipler konserler televizyonlarla insanlara ulaşmış değil.
ülke ülke gezmiş değil . arkasında menajerler yok.

1200-1300 arası bir derviş. inanılır gibi değil cidden. tüm dünya da böyle tanınmak. hatta unesco da 1991 de yunus emre sevgi yılı 2021 yılı yunus emre nin ölümünün 700. anma ve kutlama yılı olmuş.
şairliği türkçesi şiirleri görüşleri şiirlerinin 700 yıl sonra bile anlaşılır olmasıni etkileyici olmasını geçtim. kendisinin o kadar insancıl insan sevgisini geçtim. onlar daha önemli tabi .
he aklımda yazarken bir insan böyle nasıl kalıcı olmuş. vay be diyor insan. ne güzel bir şey.

gönül çalabın tahtı
çalab gönüle baktı
iki cihan bedbahttı
kim gönül yıkar ise...
sen seni ne sanırsan
ayruğa da onu san
dört kitabın manası
budur eğer var ise...

al sana öğüt...

"sordum sarı çiçeğe
sen beni bilir misin
çiçek eydür derviş baba
sen yunus değil misin?"

her neye bakarsan kendi yüzündür, kimde ne görürsen kendi özündür. kimse kınanamaz suçu yüzünden, sorulmaz başkasının suçu senden.