ahmet haşim

kimi edebiyatçılara göre ya da araştırmacılara göre fena halde aşağılık kompleksi sahibi şairdir. karanlık ya da cinsiyetçi bulanlar da vardır kendisini.
başka bir grup ise yeterince anlaşılamadığını, sadece karanlığı ve kasveti sevdiğini savunur.

ben ise her ne şekilde olursa olsun incelikli bir adam olduğu görüşündeyim. yoksa bir insan nasıl yazabilir şu incecik satırları:

--- alıntı ---
akşam, yine akşam, yine akşam
göllerde bu dem bir kamış olsam!

--- alıntı ---

yüzündeki büyük şark çıbanı izi yüzünden neredeyse münzevi bir hayat yaşamış, gündüzleri uyuyup, geceleri şiir yazmış, asosyalliği ve içine kapanıklığını da dizelerine yansıtmış şair..

1884 bağdat doğumlu. annesinin ölümü üzerine on iki yaşındayken babası ile istanbul'a geldi. galatasaray lisesini ( mekteb-i sultani) bitirerek çalışma hayatına atıldı. 1920'de güzel sanatlar fakültesine estetik öğretmeni olarak atandı. son görevi banka memurluğu ve akşam gazetesi fıkra yazarlığıydı.

1933’de vefat eden şairimiz.
ilk şiirlerini abdülhak hamit ve tevfik fikret'in etkisinde kalarak yazmıştır. bu dönemde dili de ağırdır. giderek izlenimci bir şiire ulaşır. bu dönemi de sembolizmin ağır bastığı bir sanat dönemi izler. ona göre şiir, anlaşılmak için değil duyulmak içindir. şiirde sözcüklerin anlamından çok söylenişlerindeki ses uyumu önemlidir.

haşim'in son şiirlerindeki dili ilk şiirlerindeki gibi ağır değildir. şiirlerinde ayrıntıdan çok şiirsel bir yoğunluk doyuruculuk vardır.

eserleri : göl saatleri, piyale, gurabahane-i laklakan (fıkralar), bize göre (fıkralar), frankfurt seyahatnamesi (gezi)

fecri ati topluluğunun temsilcilerindendir. topluluğun dağılması ile topluluk yazarlarının çoğu milli edebiyatı benimserken ahmet haşim kendine özgün kalmayı başarmıştır.

romantizm,sembolizm...diye giden türlü akımların öncüsüdür. akımların presıdenti ahmet hasimdir.

şiirde musikiye önem veren, anlam için şiiri deşmeyi eti için bir bülbülü öldürmeye benzeten sembolist şair, edebiyatçı.

gerek anadoluya yaptığı gezi sırasında yazdığı mektupta kağnıya koşulan hayvanların üzücü durumda olduğuna uzun uzun yer vermesi, gerekse avrupa seyehatlerine ilişkin yazdığı seyahatnamede hayvanat bahçeleri için yazdıkları ile hayvan hakları konusunda çağının ilerisinde olduğu izlenimini oluşturmuştur.

vakti zamanda kendisine "bireysel konularda yazması" eleştirilerine karşılık "ı. dünya savaşı'ndaki askerliği (u: (1914 - 1918)sırasında çanakkale cephesinde bulunması" örneğini vermiş ve ekleyerek 'silah verin savaşayım' diyerek karşılık vermiş derin yazar.

akşam şairi.

şiirde sembolizm akımının temsilcilerinden olan şair.

haşim annesini çok küçükken kaybeder. galatasaray sultanisi yıllarında şiirle ilgilenmeye başlar. büyük ihtimalle şiirlerinde sıkça geçen hayal meyal kadın imgesi, annesinin etkisidir. ayrıca şiirlerinde sürekli geceden, karanlıktan, kuşlardan bahseder.

aşırı derecede çirkin olduğuna inandırmıştır kendisini haşim. gecenin, bütün çirkinleri örttüğünü düşünür. bu nedenle şiirlerinde sıkça bahseder geceden ve çok sever onu.

kimsenin onu beğenmeyeceğini düşündüğünden hayatı boyunca evlenmemiştir. ölümüne yakın zamanlarda kendisine bakan bir kadın vardır. maaşını ona bırakabilmek için onunla evlenir.

***

ilginç şairin ölümü de ilginç olmuştur. uzun zaman yatağa bağlı kalmıştır. bir gün bir anda yatağından fırlar. böbrekleri rahatsız olduğundan, terliklerini getirir eşi, çıplak ayakla yere basıp üşütmesin diye. haşim "canım şimdi sırası mı" der ve son sözü de bu olur. yatağa yığılır kalır.

hep düşünmüşümdür, acaba ne görmüştü o son anlarında diye.

***

en sevdiğim şiirlerinden biri olan yollar şiirinden alıntı:

"yollar
ki gider kimsesiz, tehî, ebedi,
yollar
hep birer hatt-ı pür sükût oldu
akşamın sine-i gubârında.
onlar
hangi bir belde-i hayâle gider,
böyle sessiz ve kimsesiz şimdi?"

türk şiirinin en lirik şairidir.


kenâr-ı âba dizilmiş, sükûn ile bekler
füsûn-ı mâha dalan pür-hayâl leylekler...

havâda bir gölü tanzir eder semâ bu gece
onun böcekleri gûyâ nücûmdur yekser...

neden bu âb-ı semâvîde avlananlar yok
bu haşr-ı nûr-ı hüveynâtı hangi kuşlar yer?

eder bu hikmete gûyâ ki vakf-ı rûh u nazar
füsûn-ı mâha dalan pür-hayâl leylekler.

hayatımda tek bir şiir ezberledim merdivenler. #833569 ağır ağır ezberledim hiç üşenmedim.ben şiir sevmezdim ama ahmet haşim yaptı bana bir güzellik.

orhan veli "rakı şişesinde balık olsam" dizesi ile ahmet haşim'in "göllerde bu dem bir kamış olsam" dizesini tiye almıştır.

bağlı bulunduğu topluluğun dağılmasından sonra hiçbir edebi topluluğa katılmadan sanat anlayışını değiştirmeden sanat yaşamını bağımsız olarak sürdürmüştür. sembolizm ve empresyonizmden çokça etkilenen ahmet haşim köylü vezni ve parmak hesabı olarak nitelediği hece ölçüsünden uzak kalarak bütün şiirlerini aruzla yazmıştır. ayrıca şiirle ilgili olan görüşlerini piyale adlı şiir kitabının ön sözünde dile getirdiğini söylemekte fayda var.

muhteşem dizelerinin şairidir.

heybetli bir isim.

eğilmiş arza, kanar, muttasıl kanar güller.

akşam şairi olarak bilinir, şiirlerinin sesi vardır. okurken arkadaki musikiyi duyarsınız, kendisini çirkin bulduğu için dışarıya çıkmadığını söylerler. aynalara küs, kırgın ve kapanık.

ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden
eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak
ve bir zaman bakacaksın semaya ağlayarak

sular sarardı yüzün perde perde solmakta
kızıl havaları seyret ki akşam olmakta

eğilmiş arza kanar muttasıl kanar güller
durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller
sular mı yandı neden tunca benziyor mermer

bu bir lisân-ı hafidir ki ruha dolmakta
kızıl havaları seyret ki akşam olmakta

rivayete göre ahmet haşim okuyucusu olan bir kadın ahmet haşim'e ulaşmak ister ve bir şekilde adresini temin edip evine gider, kapısını çalar ve kapıyı açan ahmet haşim'i görünce "sen ahmet hağşim olamaz-sınn" der ama ahmet haşim ahmet haşimdir. çirkin bir insan olduğu söylenir.