eleştiri

türkiye'de özellikle de sosyal medyanın yükselişiyle birlikte, zaten ülkemizde ve dünya'nın geri kalanının çok büyük bir kısmında bugüne kadar pek de yer etmemiş "eleştiri kültürü"nün giderek daha da fazla yozlaştığını görmekteyiz.

insanlar eleştirdikleri kişi, grup, fikir ve oluşumları daha iyiye götüren, eksiklerini kapatan, onlara güç katan argümanlar üretmekten ziyade; birbirini yermek, zayıflatmak, açıklarını yüzlerine vurmak, alay etmek, hafife almak amacıyla, sivri dilli, üzerinde iyi düşünülmemiş ve zaman harcanmamış, eleştirilen konunun detaylarına dair hiçbir bilgi sahibi olmaksızın eleştiriler yapmayı seçiyorlar. kısaca birçok insan, eleştirinin en kolay formu olan, kimsenin duymak veya zaman kaybetmek istemeyeceği yıkıcı eleştiriler üretiyorlar. bu da, egoist bir zeka yarışına ve üretici olmayan polemiklere neden oluyor.

tüm reklamları kapat
bu konudaki en büyük paradoks, bir işi övmenin çok kolay olmasıyken, eleştirmenin çok zor olmasıdır. ancak insanlar zoru seçmek istemedikleri, sosyal medya gibi araçlar da onlara engin bir maske sunabildiği için ("klavye delikanlılığı" kavramını düşünün), eleştirilerin de övgüler kadar basit ve hızlı olması gerektiği düşünülür. halbuki hayır! övgü yerine eleştiriyi seçenlerin, daha yoğun bir mesaiye ve zorlu bir zihinsel faaliyete hazır olması gerekir.

işte ülkemizde ve dünya'da, dijital çağda ilerleme ve aydınlanma istiyorsak, sosyal medyanın giderek kötüleştirdiği bu eleştiri problemin çözmemiz gerekiyor. bu yazıda, "yapıcı eleştiri nedir, nasıl yapılır?" sorularına sistemli bir cevap vererek, kendini bu konuda geliştirip, problemin parçası olmak yerine çözümün parçası olmak isteyenler için yol gösterici bir kılavuz üretmeyi hedeflemekteyiz.