evrende düzen mi yoksa kaos mu var sorunsalı

canlıların oluşumunda harika bir düzen olduğu muhakkak. cidden her canlı bir sanat eseri. ancak işleyişle alakalı kaosun tam ortasındayız. iki sebebi olabilir:
1.tanrı bizi yarattı ve unuttu.
2.tanrı bizi yarattı ve kendi halimize bıraktı. biz bu kaosun sebebiyiz.

doğada anomi olmaz. *
buradan

10 yıl sonra kafamıza konya kadar meteor düşmeyeceğini garanti edemiyorsak; kaosun tam da ortasındayız.

evrenin insan için oluşturulduğunu düşünen zihniyet genelde düzen var diyecektir.
lakin hayvan gibi de kaos var.

kaosu sık sık rüyasında gören bir düzen var.

düzen vardı. ta ki insanlar bunu berbat edene kadar. şuanki doğal afetlerin ozon tabakasına olan zararın ve daha birçok olumsuz durumun tek sebebi insanlardır. genel olarak paylaşımcı insanlar yaşasaydı o zaman aç insan olmazdı merak etseler okurlardı ve okusalardı yoneticileri de en az onlar kadar kültürlü olurdu...

her ikisinden de mevcuttur.

kaosun içinde bir düzen var diye cevap vermek istediğim sorunsaldır.

. . . kısa vadede kaos gibi görünen şey uzun vadede düzenin bir parçasıdır. örnek arayan kuantum mekaniğine baksın. ayrıca kaos ile entropiyi ayırabilmek gerekir.

evrende düzen var.
fakat evrende sonsuz bir ''zaman'' denilen malzemede var.
size 60 senelik ömrünüzde kaos gibi görünen şeyler,
milyon yıllara göre bakınca bir düzenin parçası olduğunu farkedersiniz.

evren düzenli bir kaos halindedir. en temel açıklaması olarak entropi "kanunu" vardır. entropinin kanunlaşmış olması ise evrende düzenli düzensizlik olduğunun kanıtıdır.

evrende kusursuz işleyen bir düzen olduğu aşikar fakat burada bahsi geçen kaos, insanlığın yarattığı kaos mu yoksa yıldızların ölümüyle gerçekleşen senin kaos olarak nitelendirdiğin aslında kendi işleyişinde olan olayları mı kast ediyorsun? burası önemli bir ayrım bence. çünkü en nihayetinde dünyada doğa olayları olarak yorumladığımız ya da yıldızların ölümüyle gerçekleşen patlamalar da bir düzenin parçası.

insanların yarattığı kaosu yorumlamak dahi istemiyorum, çok yorucu. insanlık yorucu evet. tükendim ben. insanlığın yarattığı bu ‘düzensizlik’ içerisinde yaşamak beni tüketiyor. tek tek açıklattırmayın, anlayın işte.

yedi kat göğü birbiriyle uyum içinde tabaka tabaka yaratan o’dur. rahmân’ın yaratmasında hiçbir düzensizlik göremezsin. haydi, çevir gözünü de bak, bir kusur, bir çatlaklık görebilecek misin? (mülk suresi 3. ayet)

evrendeki temel yasalara baktığımızda düzen olduğu açık. çünkü evren değişmeyen temel yasalara sahip. buna alıştığımız için dikkatimizi çekmiyor ama aslında evrendeki yasaların sabit olmalarını gerektirecek hiçbir sebep yok. hatta bu yasaların var olmalarını gerektirecek herhangi bir sebep bile yok. şimdi bu entry'i yazdıktan sonra telefonu masaya koyduğumda telefon çat diye tavana düşüp kırılabilir. güneş birden bire bizi kendine çekmeyi bırakabilir. ama nedense sabit yasalar sürekliliğini koruyor işte. temel yasaların içinde işleyen bir bilimimiz var, ama; "evrende neden yasalar var" sorusuna verecek hiçbir cevabımız yok. bilim, bunu apriori olarak sorgulamadan kabul edip işine bakıyor. merak eden olursa;

bence ying-yang evreni temsil eden en basit şey.

kaos başlığındaki #591445 tanımı buraya koyduğum başlıktır.

basit şekilleri bir araya getirip böyle bir başlık açabildiğine göre evrende düzen var. bir gün işe gitme, üniversite sınavına çalışma, bilgisayarı telefonu kapat ve uzanıp düşün. umuyorum ki vicdanın sana düzenin olduğunu gösterecek.

chaosmos (bkz: gilles deleuze)

saçmalıyorum***


böyle şeyler çok saçma abi. insan uydurması. yok tabiat ana, yok doğanın dengesi, yok evrenin işleyişi, yok şu yok bu... sana ne ayol. milyarlarca yıldır var, sayısız zaman içerisinde oluşmuş. evrenin sizce umrunda mı? yok düzenmiş yok kaosmuş. adam genişliyor işte. genişlemesine bakıyor gerisi ipinde bile değil. ama gel gör üç günlük insan bunu dert ediyor. yatın çimlere yuvarlanın, zıplayın, sevişin bakın rahatınıza. zaten insan medeniyet, gelişme, bilim, din, felsefe çart çurt uğruna hem kendi hayatını hem de diğer hayatları karartıyor. yaşa ve öl. yemişim dünyasını, evrenini.

evreni bilmem ama bizim sülalede kesin kaos var. kaostan besleniyorlar.. ama düzen olduğu aşikar..