fransız ihtilali

sloganı liberté, égalité, fraternité; "özgürlük, eşitlik, kardeşlik" olan ve çağ kapatıp açan ihtilaldir. fransız bayrağının renkleri de buradan gelir.. mavi renk özgürlük, beyaz renk eşitlik ve kırmızı renk kardeşlik demektir.

fransız ihtilalinin bir sonucuda politikada bugün kullanılan" sağ " ve " sol " tabirlerinin ortaya çıkmasıdır. devirm olduktan sonra kurulan yasama meclisi' nde meşrutiyetçiler ve ihtilalciler diye iki grup vardı.

meşrutiyetçiler : kralın yerinde kalmasını fakat bir meclisle yönetimi paylaşmasını savunanlardı ve bunlar sağ tarafta oturuyorlardı.

cumhuriyet taraftarı ihtilalciler ise krakllığın kalkmasını ve cumhuriyetin ilanını istiyorlardı, tahmin edeceğiniz üzere solda oturuyorlardı.

bundan ne anlıyoruz muhafazakar ve radikalseniz sağ, cumhuriyetçi ve yenilikçi iseniz sol görüşlüsünüz.

proloterya sınıfı için yapılıp burjuva için yaşatılan devrim .

anatole france tarafından yazılan tanrılar susamışlardı romanı bu konuda önemli bir kaynaktır. hem roman olması dolayısıyla sıkılmadan okursunuz, hem de tarihe farklı bir açıdan bakarsınız. ihtilale ilişkin temel bilgiler edinildikten sonra okunmasını tavsiye ederim.

tarihin akışını tamamıyla değiştiren en büyük tarihsel olaydır. etkileri günümüzde hâlâ hissedilmektedir.

"peki,büyük fransız devriminde ne oldu? burada,dört yıllık bir mücadelenin ardından, jakobenlerin iktidara el koymasının; devrimin kazanımlarının korunması, cumhuriyetin kurulması, feodalizmin ezilmesi, iç ve dış düşmanlara karşı, devrimci bir savunmanın örgütlenmesi, karşı devrimin komplolarının boşa çıkarılması ve devrim dalgasının fransa'dan bütün avrupa'ya yayılması için tek yol olduğu ortaya çıktı."

rosa luxemburg

celal şengör ve ilber ortaylı'nın karşı çıktığı devrimdir.

ihtilalcilerin de kendi aralarında birtakım görüş ayrılıkları vardı. bu ayrılıkların iktidar kavgasına dönüşmesi hiç de uzun sürmedi. başta en etkili isimlerden biri olan robespierre hasımları tarafından iktidardan düşürüldü. bir ara kendisinin birçok kişiyi yolladığı giyotinin altında, kaderin bir hesaplaşması olarak, 1794'te bu defa kendisi hayata veda etti.

'her devrim kendi çocuklarını yer' deyiminin çıkış kaynağı olan tarihi vukuat.

fransız ihtilali , 1789 ile 1799 yılları arasında fransa’daki mutlak monarşik yönetimin devrilerek, yerine cumhuriyet sisteminin getirilmesiyle sonuçlanan osyal bir olaydır. bu olay sadece fransa’yı etkilememiş kısa sürede birçok ülkede yapısal değişikliklere neden olmuştur. tarihin en etkili olaylarının başında gelmektedir. fransız ihtilali diğer adı 1789 devrimidir.
fransız ihtilali neden oldu?
fransız ihtilali bir çok tetikleyicisi vardır. fransız devrimin bir yönü bilimsel devrimlere, coğrafi keşiflere dayanır. devrimin fikirsel temelleri voltaire, rousseau, didero tarafından atılmıştır.

ekonomik nedenler

diğer taraftan ekonomik tetikleyicileri de vardı. örneğin bir ekmek alabilmek için fakir birisi bir hafta çalışmak zorundaydı. böylesi fahiş fiyatların olduğu ortamda fakir insanlar için dayanılmaz bir kıtlık başlamıştı. bunun yanında korkunç bir büyük baş hastalığı patlak vermişti. tarımda elde edilen hasat miktarı her yıl biraz daha azalıyordu. bu kadar kıtlık olurken ve halk yoksulluk içinde kıvranırken fransız yönetimi at gözlüğünü takmış bir durumdaydı. tahta bulunan kral luis ve onun selfleri yüksek miktarda saray harcamaları nedeniyle fransayı iflasa sürüklemişti. ayrıca bu dönemde fransa, ingiltere’ye karşı olarak amerikan kolonilerinin özgürlük ayaklanmasının finansörlüğünü üstlenmişti.

nüfus ve fakirlik

1789 yılında fransa nüfusu birçok avrupa ülkesini geçmiş ve 26 milyona ulaşmıştı. yoğun nüfus artışı ve kıt kaynaklar halkı büyük bit ümitsizliğe itiyordu. zengin olmanın tek yolu zengin doğmaktı. fakir doğan bir kişinin zengin olma ihtimali neredeyse hiçti. bu dönemin en ilginç yanı zenginlerin ödediği vergi miktarı neredeyse sıfırdı. temel vergi oranları sürekli artıyor ve temel tüketim malzemelerine ulaşım imkansız hale geliyordu. sürekli artan vergilerin tek muhatabı fakirlerdi. yani ülkede vergi veren tek kesim fakir kişilerdi. fakat bu sadece fransızların kaderi değildi. bu dönemde avrupa’nın neredeyse hepsi aynı sosyal şartlara sahipti.
sınıfsal ayrımlarsınıfsal ayrımlar fransız devrimi
fransız devriminden önce toplum ikiye ayrılmıştı. bir tarafta kral, aristokratlar ve din adamları diğer tarafta burjuvazi ve alt gelirli insanlar vardı. feodalitenin zayıflamasıyla burjuva sınıfı giderek zenginleşmeye başlamış ve kraldan siyasal haklar talep ediyordu. kral bu isteklere daha fazla kulak tıkamadı ve neredeyse 100 yıldır toplanmayan meclisi toplantıya çağırdı. bu toplantıya katılan her kesim farklı istekler içindeydi. kral toplantının ülkenin ekonomik sorunlarının çözülmesi beklentisindeydi. aristokrasi ve din adamları sahip olduğu gücü korumak ve halkın istediği reformları engellemek niyetindeydi. halk, tüccarlar, meslek sahipleri ve burjuvazi hem şikayetlerini dile getirmek hem de yeni reformların kabul edilmesini sağlamak istiyordu.

bu kadar farklı istek ve çelişkiler nedeniyle toplantılar tıkanma aşamasına geldi ve halk meclisi tüm fransa’yı temsil ettiği iddiası ile haziran 1789’da ulusal meclisi ilan etti. bu meclis birçok reformu gerçekleştirerek fransa’ya meşruti monarşiyi getirmeyi planlıyordu. fakat kral bu meclisi tanımayarak meclisi dağıtmak istedi. halk daha fazla baskıya boyun eğmedi ve 14 temmuz 1789’da fransız
ihtilalinin fitilini ateşleyen bastille hapishanesi baskınını gerçekleştirdi.

bastille hapishanesi baskını

bastille hem bir hapishane hem de barut deposu olarak kullanılan bir kaleydi. yani bir devrimi gerçekleştirmek için tüm malzemelere sahipti. baskın sırasında fransız halkının elinde silah olarak kullandıkları şey sadece tuğlalar ve işe yaramaz eski kılıçlardı. yani fransız devrimini başlatan silah basit bir tuğlaydı. baskın sonunda hapishanedeki yedi tutuklu kurtarıldı ve baruta el konuldu. bu baskından sonra fransız aristoklarının çoğu yurt dışına kaçtı. artık eski sistem tümüyle yıkılmış derebeylik tarih olmuştu. kurucu meclis 28 ağustos 1789’da insan ve yurttaş hakları bildirisini ilan etti.

cumhuriyetin ilanı

1792 yılında cumhuriyet ilan edildi ve sadece bir yıl sonra 16. louis giyotinle idam edildi. devrim sona erene kadar fransa bir kargaşa ve teröre teslim olmuştu.birçok kişi yargısız infazlarla öldürülüyordu. bu dönemde fransa’nın resmi idam şekli giyotin olmuştur. yaklaşık 400 bin kişi hayatını kaybetmiştir. bunların 40 bini giyotinle idam edildi. idam edilenlerin %10’u asillerden oluşurken geri kalanların büyük çoğunluğu din adamları ve sıradan vatandaşlardı. bu dönemin en önemli karakterlerinden biri kraliçe marie antoinette‘dir. zarafetin şekil bulmuş haliydi. kendi celladına hızlı bir ölüm amacıyla bıçağını bilemesi için para verdiği söylenir. daha ön dört yaşında kraliçe olmuştur. ekmek bulamıyorlarsa pasta yesinler sözü ona atfedilse de tam olarak kanıtlanmamıştır. her devrim ilk önce kendi çocuklarını yer sözü fransız ihtilali içinde geçerliydi. devrimin önderlerinden maximilien de robespierre giyotinle idam edilmiştir.

fransız ihtilali getirileri

fransız ihtilali en şanslı kesimlerinden biri afrikadan getirilmiş kölelerdi. yaklaşık 10 bin afrikalı serbest bırakıldı. diğer şanslı grup yahudilerdi. devrime kadar tüm ibadetleri yasak olan yahudiler özgürce ibadet edebilme şansını elde ettiler. diğer grup ise katolikliğin esareti altındaki protestanlardı. daha önce kraldan aldığı güçle protestanlığı engelleyen bir katolik otorite olmadığı için, protestanlar artık özgürce ibadet edebiliyorlardı. sanki kapitalizmin oluşması için şartlar hazırlanıyordu. fransız ihtilalinden en güçlü çıkan kişi napoleon bonaparte olmuştur. devrim liderinin idam edilmesiyle boşalan siyasal otoriteyi kısa sürede ele alarak fransa tarihinin en ilginç dönemini başlatmıştır. bu saatten sonra artık tüm güç napoleon bonaparte’ın elindedir. ihtilalin sonuçlarından bazıları şunlardır: milliyetçilik kavramı siyasal alanda kendine yer edinmeye başlamıştır. bu fikir, siyasal birliktelik kuramayıp devletleşemeyen milletlere özgürlük fikri aşıladı. bu özgürlük fikri, başta osmanlı olmak üzere çok uluslu imparatorluklar için kötü günlerin habercisiydi. halk egemenliği fikri gelişti. bu anlamda demokrasinin güçlenmeye başlandığı söylenebilir. böylelikle dünya halkları özgürlük ve adalet fikriyle tanışmıştır.

ösym sınavlarına giren herkesin çalışmak zorunda kaldığı konulardan biridir.

sanılanın aksine milliyetçilik akımının öncüsü değildir.modern milliyetçilik güçlenmiştir.imparatorluk kavramına karşın milliyetçilik akımı kavimler göçü ile başlamıştır.roma buna çok güzel örnektir.
galya,germen,saksonlar,frenkler gibi milliyetçi toplumlar isyan çıkarıp roma'yı ikiye bölüp sonra batı roma'nın çökmesine sebep olmuştur.fransız ihtilali modern demokrasinin öncüsüdür.

ilk yaptıkları işlerden biri çocuk esirgeme yurtları akıl hastaneleri ve yaşlı bakım evlerinde kalan insanları “mezbahalar da!” boğazlamak ve kullanırız diye derilerini yüzmek keza o masumların derisinden yapılma abajur ve ciltlenmiş kitap görmüştüm.
sebep?
sözde nüfus fazlalığı!
fransa budur!

bence günümüzde fransada protestonun milli spor olabilmesinin asıl nedeni. abimin tarihçi olması ve küçükken karşısına alıp kafama çivilemesi ile her detayını ezberlediğim tek tarihi olaydır. baya da imreniyorum fransızlara bizim milletin mizacının devlet ne yaparsa yapsın sorgulamadan ona uyum sağlamaya yatkın olmasının nedeni de büyük ihtimalle tarihimizin getirdiği bir dezavantaj

fransızlar bu konuda günümüzde de kutlanılasıdır. toplu taşımaya % 5 zam gelse savaş çıkarıyorlar.

biz, peki biz!

g..ümüze kazık soksalar gıkımız çıkmıyor. bari tükürükleseler de acımasa diyoruz anca. başka tepki yok.

(bkz: giyotin)

modern dünya siyaset anlayışını şekillendiren tarihi ihtilaldir. işin enteresan kısmı avrupa'da yüzyıllarca süren fransız-alman çekişmesini alman zaferiyle sonuçlandıran olaydır aynı zamanda.

charles dickens'ın iki şehrin hikayesi (kitap) romanının çok güzel aktardığı hadise.

bildiğimiz anlamda herşeyimizi borçlu olduğumuz devrimler silsilesidir ki iş sadece 1789 la kalmaz ardından gelen binlerce devrime öncülük yapar.

ihtilal öncesinde siyasi yapılanma, klasik imparatorluk düzenini ilham alan bir hanedan devleti olarak faaliyet gösteriyordu. o zamanlar kolektif kimlik genellikle bir imparatorluk veya dine bağlıydı. imparatorlukların dilleri, kutsal sayılan diller etrafında oluşturulmuştu. ulus kavramının gerçek anlamda siyasi bir organizasyon olarak ortaya çıkması için en mühim olan şey imparatorlukların ortadan kalkmasına bağlıydı.

bu değişimin başlangıcı kutsal roma germen imparatorluğu'nun merkezi idaresinin sona ermesiyle başladı. 16. yüzyılda matbaanın icat edilmesiyle birlikte ingilizce, almanca, fransızca, italyanca ve ispanyolca dillerinde kitaplar basıldıktan sonra, bunları konuşan ve okuyan insanlar, el yazması kitaplar yoluyla yayılan latince ve arapça yavaş yavaş etkisini yitirmeye başladı. sonuç olarak 16. yüzyılın sonlarından itibaren değişmeye başlayan avrupa siyasi ve kültürel hayat fransız ihtilali'nin gelişmesine zemin hazırladı.

bu değişimi bir örnekle açıklamak gerekirse;

otuz yıl savaşları da dahil olmak üzere imparatorluklar arası din savaşlarına son veren ve avrupa devletlerinin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü savunan vestfalya antlaşması (1648) ulus devlet egemenliğine giden önemli dönemeçlerden biriydi. bu antlaşma imparatorlukların tam aksine, modern ulusal toprak anlayışını başlattı. 1500'de oluşturulan daha önceki haritalara kıyasla 1700'de yapılan haritalarda ulusal sınırlar göze çarpıyordu. 1770 ile 1789 arasında, başlıklarında 'ulus' veya 'ulusal' yazan 895 kitap basıldı. bu olaylar ve daha fazlası, ulus devletlerin doğumundaki en belirleyici olay olarak gördüğü koşulları yarattı: 1789 fransız devrimi.

1789'da bir devrimci şöyle yazmıştı: "ulus, her şeyden önce gelir. her şeyin kaynağıdır. "

temelleri oldukça derin olmakla birlikte 7 yıl savaşları'nın bir sonucudur. özetle amerika'da, afrika'da ve hindistan'da ingilizler ile girilen koloni savaşlarını kaybeden ve buralardaki gelirlerinin çok büyük bir kısmını yitiren, savaşlara çok para harcayıp donanmasını kaybeden ve halka ağır vergiler yükleyen fransa hükümetinin ulusçuluk, özgürlük ve bağımsızlık fikirleri ile güçlenen isyanı bastıramaması sonucu ortaya çıkan devrimdir. bugünün modern toplumları ve devlet yapısının şekillenmesinde belirleyici rol oynayan devrimdir. (bkz: darısı başımıza)

homosapiens'in gerçek anlamda insan yerine konulmaya başlandığı, aynı zamanda insanın milliyetçilik kavramıyla tanışmasıyla birlikte tekrar insanlıktan çıktığı tarihi olay.