1.
görünüşte doğru olan bir ifade veya ifadeler topluluğunun bir çelişki oluşturması veya sezgiye karşı bir sonuç oluşturmasıdır. daha basit tabirle birbirine zıt iki durum veya olayın aynı anda hem oluşup hemde oluşamaması halidir.
daha anlaşılır olması için buradan
daha anlaşılır olması için buradan
devamını gör...
2.
pinokyo paradoksu yine başarılı olanlardan.
pinokyo; "yalan söylersem burnum uzar" der ve burnu uzar.
pinokyo yalan mı söylemiştir, doğru mu söylemiştir?
pinokyo; "yalan söylersem burnum uzar" der ve burnu uzar.
pinokyo yalan mı söylemiştir, doğru mu söylemiştir?
devamını gör...
3.
(bkz: tavuk mu yumurtadan çıkar yumurta mı tavuktan sorunsalı)
kısacası döngü, karma
kısacası döngü, karma
devamını gör...
4.
en ünlüleri zenon'un ortaya atmış olduğu paradokslardır.
akhilleus ve kaplumbağa paradoksu
yunan kahramanı akhilleus’un, bir kaplumbağa ile yarış yaptığını hayal edelim. çok iyi bir koşucu olduğu için akhilleus, kaplumbağanın belirli bir mesafe, örneğin yüz metre, ileriden başlamasına izin verir. eğer her ikisinin de sabit hızlarda koştuğunu düşünürsek (biri sabit yüksek bir hızda, diğer sabit düşük bir hızda), belirli bir süre sonra akhilleus yüz metre koştuğunda, kaplumbağanın başladığı yere gelmiş olacaktır; bu süre boyunca kaplumbağa da küçük de olsa belirli bir mesafe koşmuştur, örneğin 1 metre. akhilleus bir süre sonra bu mesafeyi de tamamladığında, o süre zarfında kaplumbağa yine küçük de olsa bir mesafe ilerlemiş olacaktır ve bu böyle devam edecektir. böylece, akhilleus ne zaman kaplumbağanın varmış olduğu bir noktaya varsa, daha hâlâ gitmesi gereken bir mesafe kalmış olacaktır.
bu nedenle zenon, akhilleus’un kaplumbağayı hiçbir zaman geçemeyeceğini söylemiştir.
dikotomi paradoksu
a kişisinin d noktasına gitmesi gerektiğini hayal edelim. fakat d'ye gitmeden, önce d'ye olan mesafenin yarısını gitmek zorundadır. fakat d'ye olan mesafenin yarısını gitmeden önce bu mesafenin çeyreğini gitmesi gerektir. daha sonra çeyreği gidebilmek için sekizde birini gitmesi gerekmektedir; bu böyle devam eder.sonuç olarak a kişisinin sonsuz sayıda mesafe gitmesi gerekir. bu seride bir sorun daha vardır; her ilk mesafe aralığı ikiye bölünebileceği için gidilmesi gereken belirli bir ilk mesafe yoktur. böylece bu yolculuğun bir başlangıç noktası yoktur, yani yolculuğa başlayamaz. bu paradoks sonuç olarak belirli bir mesafenin yolculuğunun tamamlanamaycağını veya başlanamayacağını, böylece de her hareketin sadece bir illüzyondan ibaret olacağını ifade eder.
ok paradoksu
yaydan çıkmış ve ilerleyen bir ok, zaman içindeki her anda belirli bir konumdadır. eğer an belirli, tek bir nokta ise o anda okun hareket etmeye zamanı yoktur ve durağandır. bu nedenle gelecek anların hepsinde de durağan yani hareket etmeyen şekilde olması gerektir. böylece ok her zaman durağandır ve hareket etmez; hareket imkânsızdır.
kaynak: tr.wikipedia.org/wiki/Zenon...
akhilleus ve kaplumbağa paradoksu
yunan kahramanı akhilleus’un, bir kaplumbağa ile yarış yaptığını hayal edelim. çok iyi bir koşucu olduğu için akhilleus, kaplumbağanın belirli bir mesafe, örneğin yüz metre, ileriden başlamasına izin verir. eğer her ikisinin de sabit hızlarda koştuğunu düşünürsek (biri sabit yüksek bir hızda, diğer sabit düşük bir hızda), belirli bir süre sonra akhilleus yüz metre koştuğunda, kaplumbağanın başladığı yere gelmiş olacaktır; bu süre boyunca kaplumbağa da küçük de olsa belirli bir mesafe koşmuştur, örneğin 1 metre. akhilleus bir süre sonra bu mesafeyi de tamamladığında, o süre zarfında kaplumbağa yine küçük de olsa bir mesafe ilerlemiş olacaktır ve bu böyle devam edecektir. böylece, akhilleus ne zaman kaplumbağanın varmış olduğu bir noktaya varsa, daha hâlâ gitmesi gereken bir mesafe kalmış olacaktır.
bu nedenle zenon, akhilleus’un kaplumbağayı hiçbir zaman geçemeyeceğini söylemiştir.
dikotomi paradoksu
a kişisinin d noktasına gitmesi gerektiğini hayal edelim. fakat d'ye gitmeden, önce d'ye olan mesafenin yarısını gitmek zorundadır. fakat d'ye olan mesafenin yarısını gitmeden önce bu mesafenin çeyreğini gitmesi gerektir. daha sonra çeyreği gidebilmek için sekizde birini gitmesi gerekmektedir; bu böyle devam eder.sonuç olarak a kişisinin sonsuz sayıda mesafe gitmesi gerekir. bu seride bir sorun daha vardır; her ilk mesafe aralığı ikiye bölünebileceği için gidilmesi gereken belirli bir ilk mesafe yoktur. böylece bu yolculuğun bir başlangıç noktası yoktur, yani yolculuğa başlayamaz. bu paradoks sonuç olarak belirli bir mesafenin yolculuğunun tamamlanamaycağını veya başlanamayacağını, böylece de her hareketin sadece bir illüzyondan ibaret olacağını ifade eder.
ok paradoksu
yaydan çıkmış ve ilerleyen bir ok, zaman içindeki her anda belirli bir konumdadır. eğer an belirli, tek bir nokta ise o anda okun hareket etmeye zamanı yoktur ve durağandır. bu nedenle gelecek anların hepsinde de durağan yani hareket etmeyen şekilde olması gerektir. böylece ok her zaman durağandır ve hareket etmez; hareket imkânsızdır.
kaynak: tr.wikipedia.org/wiki/Zenon...
devamını gör...
5.
en sevdiğim kelimelerden biridir, bayılırım cümle içinde kullanmaya. böyle söylenirken değişik gelen ve sevdiğim bir başkası da spesifik.
neyse. paradoks, birbiri ile çelişen iki doğrudur. hayatın çok içinden bir kelimedir aslında, az kişi bilse de.
bir de ne demek diye yazınca kökleşmiş inançlara aykırı düşünce olarak nitelenmesi ve şaşırtıcı bulunması da şaşırtıcıdır.
neyse. paradoks, birbiri ile çelişen iki doğrudur. hayatın çok içinden bir kelimedir aslında, az kişi bilse de.
bir de ne demek diye yazınca kökleşmiş inançlara aykırı düşünce olarak nitelenmesi ve şaşırtıcı bulunması da şaşırtıcıdır.
devamını gör...
6.
kendi kendiyle çelişkili görünen fakat böyle olsa da doğru olabilecek ifade.
örneğin, tanrı (pratikte kabul etmesek de teorik olarak sayabiliriz bunu) kendisinden yüce bir varlık yaratabilir mi? eğer cevap evetse bu halde tanrı en yüce değildir. çünkü tanrı kavramı zaten en yüce, kendisinden daha yüce olunamayan'ı ifade etmektedir. fakat diğer yandan kendisinden daha yüce bir kavram yaratamazsa o halde en yüce değildir. çünkü en yüce olan her şeye gücü yetendir.
not: tanrı için büyük, kudretli, her şeye gücü yeten vb. diyebiliriz ama yüce kavramının bütün bu özellikleri de taşıdığı, kutsallık atfettiği kanaatindeyim.
örneğin, tanrı (pratikte kabul etmesek de teorik olarak sayabiliriz bunu) kendisinden yüce bir varlık yaratabilir mi? eğer cevap evetse bu halde tanrı en yüce değildir. çünkü tanrı kavramı zaten en yüce, kendisinden daha yüce olunamayan'ı ifade etmektedir. fakat diğer yandan kendisinden daha yüce bir kavram yaratamazsa o halde en yüce değildir. çünkü en yüce olan her şeye gücü yetendir.
not: tanrı için büyük, kudretli, her şeye gücü yeten vb. diyebiliriz ama yüce kavramının bütün bu özellikleri de taşıdığı, kutsallık atfettiği kanaatindeyim.
devamını gör...
7.
"biraz daha yaşarsam ölücem." buda paradoks gibi gelir bana.
devamını gör...
8.
uğraşması zevkli düşünce aktivitesi
devamını gör...
9.
kısacası çelişkidir. örneğin;
+sen çok yalancı bir insansın!
-evet, yalancıyım!
burada gördüğünüz kişi yalancılıkla itham edildiğinde yalancı olduğunu kabul ettiği halde doğru söylüyor.
+sen çok yalancı bir insansın!
-evet, yalancıyım!
burada gördüğünüz kişi yalancılıkla itham edildiğinde yalancı olduğunu kabul ettiği halde doğru söylüyor.
devamını gör...
10.
buyrun bir örneği.
#462274
#462274
devamını gör...
11.
unanca paradoksos (karşıt, çelişen) sözcüğünün modern dildeki karşılığı olan paradoks, doğru görünmekle birlikte gerçekte çelişki barındıran ya da sezgiye aykırı sonuçlara yol açan ifade ya da ifadeler topluluğu anlamına gelmektedir.
devamını gör...
12.
gilles deleuze'ün yeniden kodlayarak kullandığı ve verili bir sorunun cevabını aramaya değil, meseleyi yeniden problematize etmeye yarayan ve insana düşünmesi için şiddet uygulayan kavram.
devamını gör...
13.
bazen içinden çıkamadığım durumlar karşısında başvurduğum kelimedir.
-ha tamam! bu bir paradoks. sekter et o zaman.
(bkz: aşk meşk işleri)
-ha tamam! bu bir paradoks. sekter et o zaman.
(bkz: aşk meşk işleri)
devamını gör...
14.
devamını gör...
15.
- bir şey diycem hemen itiraz edeceksin.
- hayır, etmiycem.
- hayır, etmiycem.
devamını gör...
16.
başlanılan noktaya geri dönülmesi durumu, ikilem.
devamını gör...
17.
şimdi ben kendimi öldürsem;
intihar mı? cinayet mi?
intihar mı? cinayet mi?
devamını gör...
18.
paradoks falan yok, bence. ruh hali var. değişken yapısıyla çok fazla eleştiri alıyor. ben masum buluyorum onu. çünkü herkes kendisiyle çelişir. ama başkalarını bunun için suçlar.
devamını gör...
19.
en sevdiklerimden biri zamansal paradoks.
bir gün bir yetimhaneye bir kız çocuğu bırakılır. yetimhanedekiler bu çocuğa jane adını verirler ve büyütürler. jane, bir gün okulda jim adlı bir adamla tanışır, aşık olurlar; fakat sonra tartışır ve ayrılırlar, ancak jane hamiledir. çocuğu doğurur ancak aynı akşam birisi hastaneye girip çocuğu çalar. jane ise çok hastalanır ve tek çare olarak doktor, jane'i kurtarmak için onu bütünüyle erkeğe çeviren bir operasyon yapar. jane, jim adını alır. bir gün barda birisiyle kavgaya girişir ve dayak yer, barmen yanına gelir ve der ki, 'bu zamanda mutlu değil gibisin, benim bir zaman makinem var, geçmişe gitmek ister misin?'. jim geçmişe gider ve orada jane adlı bir kızla tanışır, aşık olur ama sonra ayrılırlar. bir gün jane' in bebeği olduğunu öğrenir, gizlice gidip hastaneden çocuğu çalar ve zaman makinesiyle daha da geçmişe giderek onu bir yetimhaneye bırakır. daha sonra zaman geçer ve birkaç iş değiştirdikten sonra barmen olur. bir gün dayak yiyen jim ile karşılaşır ve yanında gidip der ki: 'bu zamanda mutlu değil gibisin, benim bir zaman makinem var, geçmişe gitmek ister misin?'
bir gün bir yetimhaneye bir kız çocuğu bırakılır. yetimhanedekiler bu çocuğa jane adını verirler ve büyütürler. jane, bir gün okulda jim adlı bir adamla tanışır, aşık olurlar; fakat sonra tartışır ve ayrılırlar, ancak jane hamiledir. çocuğu doğurur ancak aynı akşam birisi hastaneye girip çocuğu çalar. jane ise çok hastalanır ve tek çare olarak doktor, jane'i kurtarmak için onu bütünüyle erkeğe çeviren bir operasyon yapar. jane, jim adını alır. bir gün barda birisiyle kavgaya girişir ve dayak yer, barmen yanına gelir ve der ki, 'bu zamanda mutlu değil gibisin, benim bir zaman makinem var, geçmişe gitmek ister misin?'. jim geçmişe gider ve orada jane adlı bir kızla tanışır, aşık olur ama sonra ayrılırlar. bir gün jane' in bebeği olduğunu öğrenir, gizlice gidip hastaneden çocuğu çalar ve zaman makinesiyle daha da geçmişe giderek onu bir yetimhaneye bırakır. daha sonra zaman geçer ve birkaç iş değiştirdikten sonra barmen olur. bir gün dayak yiyen jim ile karşılaşır ve yanında gidip der ki: 'bu zamanda mutlu değil gibisin, benim bir zaman makinem var, geçmişe gitmek ister misin?'
devamını gör...
20.
en doğru yalan paradoksu*
"ben hep yalan konuşurum"
yukarıdaki cümle eğer "doğruysa yalan, yalansa doğru, doğruysa yalan" şeklinde sürekli kendini çürütür, yani yukarıdaki cümlenin doğru yada yalan olduğunu ispatlamak tıbben* mümkün değildir.
(bkz: atom fiziğine de profesörlüğe de lanet olsun)
"ben hep yalan konuşurum"
yukarıdaki cümle eğer "doğruysa yalan, yalansa doğru, doğruysa yalan" şeklinde sürekli kendini çürütür, yani yukarıdaki cümlenin doğru yada yalan olduğunu ispatlamak tıbben* mümkün değildir.
(bkz: atom fiziğine de profesörlüğe de lanet olsun)
devamını gör...