sezai karakoç

"senin kalbinden sürgün oldum ilkin

bütün sürgünlüklerim bir bakıma bu sürgünün bir süreği

bütün törenlerin şölenlerin ayinlerin yortuların dışında

sana geldim ayaklarına kapanmaya geldim

af dilemeye geldim affa layık olmasam da

uzatma dünya sürgünümü benim

güneşi bahardan koparıp

aşkın bu en onulmazından koparıp

bir tuz bulutu gibi

savuran yüreğime

ah uzatma dünya sürgünümü benim

nice yorulduğum ayakkabılarımdan değil

ayaklarımdan belli

lambalar eğri

aynalar akrep meleği

zaman çarpılmış atın son hayali

ev miras değil mirasın hayaleti

ey gönlümün doğurduğu

büyüttüğü emzirdiği

kuş tüyünden

ve kuş sütünden

geceler ve gündüzlerde

insanlığa anıt gibi yükselttiği

sevgili

en sevgili

ey sevgili

uzatma dünya sürgünümü benim

bütün şiirlerde söylediğim sensin

şuna dedimse sen leyla dedimse sensin

seni saklamak için görüntülerinden faydalandım salome'nin belkıs'ın

boşunaydı saklamaya çalışmam öylesine aşikarsın bellisin

kuşlar uçar senin gönlünü taklit için

ellerinden devşirir bahar çiçeklerini

deniz gözlerinden alır sonsuzluğun haberini

ey gönüllerin en yumuşağı en derini

sevgili

en sevgili

ey sevgili

uzatma dünya sürgünümü benim

yıllar geçti sapan olumsuz iz bıraktı toprakta

yıldızlara uzanıp hep seni sordum gece yarılarında

çatı katlarında bodrum katlarında

gölgendi gecemi aydınlatan eşsiz lamba

hep kanlıca'da emirgan'da

kandilli'nin kurşuni şafaklarında

seninle söyleşip durdum bir ömrün baharında yazında

şimdi onun birdenbire gelen sonbaharında

sana geldim ayaklarına kapanmaya geldim

af dilemeye geldim affa layık olmasam da

ey çağdaş kudüs (meryem)

ey sırrını gönlünde taşıyan mısır (züleyha)

ey ipeklere yumuşaklık bağışlayan merhametin kalbi

sevgili

en sevgili

ey sevgili

uzatma dünya sürgünümü benim

dağların yıkılışını gördüm bir venüs bardağında

köle gibi satıldım pazarlar pazarında

güneşin sarardığını gördüm konstantin duvarında

senin hayallerinle yandım düşlerin civarında

gölgendi yansıyıp duran bengisu pınarında

ölüm düşüncesinin beni sardığı şu anda

verilmemiş hesapların korkusuyla

sana geldim ayaklarına kapanmaya geldim

af dilemeye geldim affa layık olmasam da

sevgili

en sevgili

ey sevgili

uzatma dünya sürgünümü benim

ülkendeki kuşlardan ne haber vardır

mezarlardan bile yükselen bir bahar vardır

aşk celladından ne çıkar madem ki yar vardır

yoktan da vardan da ötede bir var vardır

hep suç bende değil beni yakıp yıkan bir nazar vardır

o şarkıya özenip söylenecek mısralar vardır

sakın kader deme kaderin üstünde bir kader vardır

ne yapsalar boş göklerden gelen bir karar vardır

gün batsa ne olur geceyi onaran bir mimar vardır

yanmışsam külümden yapılan bir hisar vardır

yenilgi yenilgi büyüyen bir zafer vardır

sırların sırrına ermek için sende anahtar vardır

göğsünde sürgününü geri çağıran bir damar vardır

sendan ümit kesmem kalbinde merhamet adlı bir çınar vardır

sevgili

en sevgili

ey sevgili"

ıı. yeni topluluğunda mistik anlayışa sahip tek şairdir.

yüce diriliş partisi'nin kurucusu.

mona rosa şiirinin sahibidir. baş harflerinden muazzez akkaya ismi çıkar. büyük bir aşkla ona bu şiiri yazmıştır.

"herkes gibi olmak, olmayacak bir şey .
herkes gibi olmak, olmamak gibi bir şey."

cemal süreya ile sıra arkadaşı olan şair. cemal süreya bir anısında "benden daha yoksul bir tek sezai var" demiştir.

ahmet sezai karakoç (d. 22 ocak 1933, ergani, diyarbakır), türk şair, yazar, mütefekkir ve siyasetçi.

karakoç şiirle ilgili görüşlerini yazmaya başladığı dönemlerden itibaren şiir anlayışını da yazmıştır. bu konudaki düşüncelerini edebiyat yazıları adını verdiği 3 kitapta toplayan karakoç'un şiirimizde son derece özgün bir yeri vardır.

onun şiiri metafizik bir şiirdir. türk şiiri geleneksel yapısı itibariyle aslında metafizik bir şiirdir.ancak bu özellik tanzimat'tan sonra değişir. sadece a.hamit'te metafizik bir ürperti söz konusu olur. onunla tekrar başlayan bu anlayış cumhuriyet'in ilk yıllarında necip fazıl kısakürek'te ve ahmet kutsi tecer'de kendini gösterir. bunlardan başka yahya kemal ve asaf halet çelebi'de de metafizik anlayış görülür. fakat bu metafizik unsurlar adı geçen hiçbir şairin şiir anlayışın açıklamaz,anlatmaz.

sezai karakoç, şairin genel çizgilerini, "pergünt üçgeni" dediği üç ilkeyle anlatır. peer gynt, norveçli yazar henrik ibsen’in en ünlü oyunlarından biridir. karakoç, pergünt’ün, hayatında bu ilkeleri yaşadığını belirtir ve bu ilkeleri şiire tatbik eder:

şair, kendi kendisi olmalı: "şairin kendi kendisi olabilmesinin biricik yolu, değişmek, başkalaşmaktır."
şair, kendine yetmeli: "eserinin tohumunu ve geliştirecek iklimini, şairin kendi varlığından alması anlamına gelir yeterlilik ilkesi. yâni fildişi kuleyi biz dışına çeviriyoruz; evren şaire bir fildişi kule olmalı; şafakta kaybettiği güvercinleri, şair, bir ikindide bulabilmeli."
şair, kendinden memnun olmalı: "eserin şairini sevinçle titretmesi demek bu. şair, eserini sevmeli. onu okşamalı, ama yaramazlıklarına da göz yummamalı. beğenmediği davranışlarını gücendirmeden ona anlatmalı onu kendini düzeltmeye kandırmalı ve bunu da inandırmalı. ona 'beni andırıyor, ah, beni o' demeli." memnunluk ilkesinin temeli, sevinçtir. yaşama sevinci değil “yaşatma sevinci”dir.

şiire yoğun ilgisi olan bir insan olarak kendisinin mona rosa, sürgün ülkelerden başkentler başkentine başta olmak üzere birçok şiirine büyük hayranlığım vardır. allah başımızdan eksik etmesin, uzun ömürler versin.

--- alıntı ---

mona roza, siyah güller, ak güller
geyvenin gülleri ve beyaz yatak
kanadı kırık kuş merhamet ister
ah, senin yüzünden kana batacak
mona roza siyah güller, ak güller

ulur aya karşı kirli çakallar
ürkek ürkek bakar tavşanlar dağa
mona roza, bugün bende bir hal var
yağmur iğri iğri düşer toprağa
ulur aya karşı kirli çakallar

açma pencereni perdeleri çek
mona roza seni görmemeliyim
bir bakışın ölmem için yetecek
anla mona roza, ben bir deliyim
açma pencereni perdeleri çek...

zeytin ağaçları söğüt gölgesi
bende çıkar güneş aydınlığa
bir nişan yüzüğü, bir kapı sesi
seni hatırlatıyor her zaman bana
zeytin ağaçları, söğüt gölgesi

zambaklar en ıssız yerlerde açar
ve vardır her vahşi çiçekte gurur
bir mumun ardında bekleyen rüzgar
ışıksız ruhumu sallar da durur
zambaklar en ıssız yerlerde açar

ellerin, ellerin ve parmakların
bir nar çiçeğini eziyor gibi
ellerinden belli oluyor bir kadın
denizin dibinde geziyor gibi
ellerin, ellerin ve parmakların

zaman ne de çabuk geçiyor mona
saat onikidir söndü lambalar
uyu da turnalar girsin rüyana
bakma tuhaf tuhaf göğe bu kadar
zaman ne de çabuk geçiyor mona

akşamları gelir incir kuşları
konar bahçenin incirlerine
kiminin rengi ak, kimisi sarı
ahh! beni vursalar bir kuş yerine
akşamları gelir incir kuşları

ki ben mona roza bulurum seni
incir kuşlarının bakışlarında
hayatla doldurur bu boş yelkeni
o masum bakışlar su kenarında
ki ben mona roza bulurum seni

kırgın kırgın bakma yüzüme roza
henüz dinlemedin benden türküler
benim aşkım uymaz öyle her saza
en güzel şarkıyı bir kurşun söyler
kırgın kırgın bakma yüzüme roza

artık inan bana muhacir kızı
dinle ve kabul et itirafımı
bir soğuk, bir garip, bir mavi sızı
alev alev sardı her tarafımı
artık inan bana muhacir kızı

yağmurlardan sonra büyürmüş başak
meyvalar sabırla olgunlaşırmış
bir gün gözlerimin ta içine bak
anlarsın ölüler niçin yaşarmış
yağmurlardan sonra büyürmüş başak

altın bilezikler o kokulu ten
cevap versin bu kanlı kuş tüyüne
bir tüy ki can verir bir gülümsesen
bir tüy ki kapalı gece ve güne
altın bilezikler o kokulu ten

mona roza siyah güller, ak güller
geyve'nin gülleri ve beyaz yatak
kanadı kırık kuş merhamet ister
aaahhh! senin yüzünden kana batacak!
mona roza siyah güller, ak güller


--- alıntı ---

doğuda bir baba vardi
batı gelmeden önce
onun oğullari batıya vardı

birinci oğul batı kapılarında
büyük törenlerle karşılandı
sonra onuruna büyük şölen verdiler
söylevler söylediler babanın onuruna
gece olup kuştüyü yastıklar arasında
oğul masmavi şafağin rüyasında
bir karaltı yavaşça tüy gibi daldı içeri
öldürdüler onu ve gömdüler kimsenin bilmediği bir yere
baba bunu havanın ansızın kabaran gözyaşından anladı
öcünü alsın diye kardeşini yolladı

ikinci oğul batı ülkesinde
gezerken bir ırmak kıyısında
bir kıza rastladı dağların tazeliginde
bal arılarının taşıdığı tozlardan
ayna hamurundan ay yankısından
samanyolu aydınlığından inci korkusundan
gül tütününden doğmuş sanki
anne doğurmamış da gök doğurmuş onu
saçlarını güneş destelemiş
yıllarca peşinden koştu onun
kavuşamadı ama ona
batı bir uçurum gibi girdi aralarına
sonra bir kış günü soğuk bir rüzgâr
alıp götürdü onu
ve ikinci oğulu
sivri uçurumların ucunda
buldular onulmaz çılgınlıkların avucunda
baba yağmurlardan anladı bunu
yağmur suları aci ve buruktu
işin künhüne varsın diye
yolladı üçüncü oğlunu


üçüncü oğul batıda
çok aç kaldı ezildi yıkıldı
ama bir iş buldu bir gün bir mağazada
açlığı gidince kardeşlerini arayacaktı
fakat batinin büyüsü ağır bastı
iş çoktu kardeşlerini aramaya vakit bulamadı
sonra büsbütün unuttu onları
şef oldu buyruğunda birçok kişi
kravat bağlamasını öğrendi geceleri
gün geldi mağazası oldu onu parmakla gösterdiler
patron oldu ama hala uşaktı
ruhunda uşaklık yuva yapmıştı çünkü
bir gün bir hemşehrisi onu tanıdı bir gazinoda
ondan hesap sordu o da
sırf utançtan babasına
bir çek gönderdi onunla
baba bu kağıdın neye yarayacağını bilemedi
yırttı ve oynasınlar diye köpek yavrularına attı
bu yüklü çeki
iyice yaşlanmıştı ama
vazgeçmedi koyduğundan kafasına
dördüncü oğlunu gönderdi batıya

dördüncü oğul okudu bilgin oldu
kendi oymak ve ülkesini
kendi görenek ve ülküsünü
günü geçmiş bir uygarlığa yordu
kendisi bulmuştu gerçek uygarlığı
batı bilginleri bunu kutladı
o da silindi gitti binlercesi gibi
baba bunu da öğrendi sihirli tabiat diliyle
kara bir süt akmıştı bir gün evin kutlu koyunundan

beşinci oğul bir şairdi
babanın git demesine gerek kalmadan
geldi ve batının ruhunu sezdi
büyük şiirler tasarladı trajik ve ağır
batının uçarılığına ve doğunun kaderine dair
topladı tomarlarını geri dönmek istedi
çöllerde tekrar ede ede şiirlerini
kum gibi eridi gitti yollarda

sıra altıncı oğulda
o da daha batı kapılarında görünür görünmez
alıştırdılar tatlı zehirli sulara
ıçkiler içti
kaldırım taşlarını saymaya kalktı
ev sokak ayırmadi
geceyi gündüzle karıştırdı
kendisi de bir gün karıştı karanlıklara

baba ölmüştü acısından bu ara

yedinci oğul büyümüştü baka baka ağaçlara
baharın yazın güzün kışın sırrına ermişti ağaçlarda
bir alinyazısı gibiydi kuruyan yapraklar onda
bir de o talihini denemek istedi
bir şafak vakti batıya erdi
en büyük batı kentinin en büyük meydanında
durdu ve tanrıya yakardı önce
kendisini değistiremesinler diye
sonra ansızın ona bir ilham geldi
ve başladı oymaya olduğu yeri
başına toplandı ve baktılar batılılar
o aldırmadı bakışlara
kazdı durmadan kazdı
sonra yarı beline kadar girdi çukura
kalabalık büyümüş çok büyümüştü
o zaman dönüp konuştu :
batılılar !
bilmeden
altı oğlunu yuttuğunuz
bir babanın yedinci oğluyum ben
gömülmek istiyorum buraya hiç değişmeden
babam öldü acılarından kardeşlerimin
ruhunu üzmek istemem babamın
gömün beni değiştirmeden
doğulu olarak ölmek istiyorum ben
sizin bir tek ama büyük bir gücünüz var :
karşınızdakini değistirmek
beni öldürseniz de çıkmam buradan
kemiklerim değişecek toz ve toprak olacak belki
fakat değişmeyecek ruhum
onu kandırmak için boşuna dil döktüler
açlıktan dolayı çıkar diye günlerce beklediler
o gün gün eridi ama çıkmadı dayandı
bu acıdan yer yarıldı gök yarıldı
o nurdan bir sütuna döndü göğe uzandı
batı bu sütunu ortadan kaldırmaktan aciz kaldı
hâlâ onu ziyaret ederler şifa bulurlar
en onulmaz yarası olanlar
ta kalblerinden vurulmuş olanlar
yüreğinde insanlıktan bir iz tasıyanlar

sezai karakoç

en sevdiğim şiirinin köşe olduğu şair.

şiiri kelimelerden alıp,uzunca başka bir insanoğlunun ulaşamayacağı bir yere konumlandıran acayip bir adam.

ikinci yeniciler kadar “modern” olamadığı için bozuşmuştur biraz onlarla. bu ağabeyimiz islam ve dini duyarlılıkta işleniyor, tahmin edebilirsiniz ki ikinci yeniciler gibi bir hatunu 3 kişi dönen bir edebi toplulukta pek rahat edememiştir kendisi.

açma pencereni perdeleri çek
mona roza seni görmemeliyim
bir bakisin ölmem için yetecek
anla mona roza, ben bir deliyim
acma pencereni perdeleri çek..
(bkz: mona roza)

bir insan yerine keşke üstadın sürgün şiiri olarak yer kaplasaydım kağıtlarda ve zihinlerde.

ne güzel demiş sezai karakoç
" beni çıkarttığında anlam bozulmuyorsa bundan sonra ayrı yazılalım."

kimlik ismi ahmet sezai karakoç olan şair, 22 ocak 1933'te diyarbakır ergani'de doğmuştur. ikinci yeni akımından olan şairimizin şiirlerinde mistik bir hava bulunmaktadır. en bilinen şiiri; hikayesi de kendisi kadar güzel olan "mona roza"dır bana göre. hikâyesi şöyle ki;



günümüz aşklarının içindeki boşluğa inat böyle güzel aşkların hikâyeleri dahi mutlu etmeye yetiyor insanı.

bir üstteki entariye cevap niteliğinde olsun bu entari. evet karakoç mona roza şiirini muazzez akkaya için yazmıştır, evet şiiri okumuştur, evet hiç evlenmemiştir ama muazzez hanım hiçte söylendiği gibi sahneye falan koşmamıştır, bayılmamıştırda.
sezai bey şiiri güzelce okumuştur ve bu kadar. yok efendim kadın intihar etmiş, yok efendim kadın bayılmış.
evet kadın intihar etse ya da bayılsa daha romantik bir hikaye olurdu ama öyle bir şey olmamıştır.

ağlak, vıcık romantizmli şiirleri olan bir şair.

hiç sevişmediğini bu kadar belli etmeseydi keşke.

mona rozanın sahibi sevgili şairimiz. az önce haberde vefat ettiğini öğrendim. şiirlerini beğendiğim, mona roza şiirini de çok sevdiğim bir şairdi. allah rahmet eylesin.