sovyetler birliği'nin çökme sebebi

anneme gore garbacovdur

(bkz: sovyetler birliği'nin dağılma sebebi)

dağılma ve çökme, hem bilimsel (fiziksel) hem de edebi açıdan, birbirlerinden farklıdırlar.
birliğin dağılmasını, sscb'nin (yani leninizmin) ve komünizmin çökmesi olarak değerlendirmek, siyasi açıdan yorumculuk yapmaktır.

ben de şöyle yapıyorum siyasi yorumumu :

sovyetler, komünizmden (sözde stalinizmden) beklentisi kalmamış bir çoğunluğu zorlmamak adına dağılmayın tercih etmiş bir olmuşumdur. *

himayedeki ufak devletçiklerin bağımsızlık ve milliyetçilik arzusudur. tabi o dönemde amerikan rüyası da olayın tuzu biberi oldu.

sovyetler'i gorbaçov yıkmadı, sovyetler'in yıkıldığını dünyaya duyurdu. ama yine de bir ziyaretimizde mezarına sıçarız tabii o bizim meselemiz. eğer sovyetler birliği emperyalist ülkelere kaynak akışını kesebilecek bir dünya devrimi programını güdebilseydi stalin döneminin zikzakları ve kapitalizmle bir arada yaşama formüllerinin aksine sonrasında gelen, bugün farklı bir küresel ekonomik hegemonya mümkündü. ama işte herkes troçki okuyup anlayamıyor, üçüncü kişilerden okuduklarıyla yorumluyor veya çoğunluğun fikrine uymak işine geliyor. neyse. diyeceğim o ki, bunca sefalet gerçekçi ama 120 sene öncenin az gelişmiş bir tarım ülkesinde yaşam standardının hızla ilerlemesi model değil? 1930'larda keynesyen modelin yükselişi bile sovyet ekonomisinin planlama başarılarına karşı piyasa kontrolünün gerekli olduğu fikriyle ilgilidir. iktisat tarihini bilenler ne dediğimi iyi anlar. 1973'te başlayan bir 'gerçekçiliği', neoliberalizmi yek mümkün sanmak bir sanrı. diyeceğim o ki, sefalet mutlak değildir, tek yürütülebilecek model de kapitalizm değildir. tarih bunu gösteriyor, siz sadece çevrenizdeki etki ve basınçlarla bunun mümkün olmadığına kanaat ediyorsunuz. biraz cesur olun ve yıkın seddinizi. 80 sene boyunca sovyet halkını aç komadı, her 10 senede küresel krize girip işçi sınıfına fakirleşme hediye eden bir modele göre çok daha başarılı.