dîvânu lugâti't-türk

mutluluk veren bilgi anlamına gelir. tarihteki ilk sözlük olma özelliğine sahiptir. arapça-türkçe sözlük olarak kaleme alınmıştır.

kâşgarlı mahmud, divanü lugati't-türk'te kitabu cevahirü'n-nahv fi lugati't-türk adlı bir gramer kitabı yazdığından bahsediyor. ancak bu eser hiç bulunamıyor. bir gün detayları ortaya çıkar umarım.

islamiyet öncesi sözlü dönem türk edebiyatı koşuk, sagu, sav örneklerinin günümüze ulaşamasını sağlayan türk edebiyatının en önemli eserlerlerindendir.

dîvânu lugâti't-türk; karahanlılar döneminde kaşgarlı mahmud(mahmud el-kaşgari)tarafından 1072'de araplara türkçe öğretmek için yazılan, türk dilinin ilk ansiklopedik sözlüğüdür. dîvânu lugâti't-türk'ün içinde yalnızca eski türkçe sözcükler yer almaz, bunun yanında türk boylarının yaşadığı yerlerin haritası, menkıbevi hikayeler, çeşitli destanlar da barındırır. dîvânu lugâti't-türk, her ne kadar türk milleti, tarihi, kültürü, sosyolojisi hakkında önemli bilgiler verse de kaşgarlı mahmud, bu eserini yazarken bir o kadar da islam apolijistliği yapmıştır. şöyle ki: dîvânu lugâti't-türk'te 22 oğuz boyu gösterilir fakat tarihi gerçeklere 24 oğuz boyu vardır. kaşgarlı mahmut'un diğer iki oğuz boyunu dahil etmemesinin sebebi onların müslüman olmamasıdır. tipik bir islamcı kafası işte ne eksik ne fazla...
kaşgarlı mahmut'un "dîvânu lugâti't-türk" adlı eseri