dünya nüfusunun bir şekilde azalması gerektiği gerçeği

trump’ın yardımları kesmesinin etkileri: aşevleri kapandı, hastalar geri çevrildi, yakacak azaldı

abd başkanı trump'ın dış yardımların çoğunu durdurma emri insani krizleri derinleştirdi ve abd'nin küresel bir lider olarak güvenilirliği konusunda soru işaretleri yarattı. nyt, kesilen yardımların dünya çapındaki etkilerini inceledi

***

kıtlığın vurduğu sudan'da, savaş bölgesinde sıkışıp kalmış yüz binlerce sivile destek olan aşevleri kapandı. tayland'da hayati tehlikesi olan hastalıklara yakalanan savaş mültecileri hastaneler tarafından geri çevrildi ve derme çatma sedyelerle taşındı. ukrayna'da, rusya ile savaşın ön cephesinde yer alan bölge sakinleri kışın ortasında yakacak odun bulamayabilir.

dünyanın en savunmasız nüfuslarından bazıları, abd başkanı donald trump'ın diğer ülkelere gönderilen milyarlarca dolarlık yardımı aniden kesmesinin etkilerini şimdiden hissetmeye başladı. bu yardımlar açlıkla mücadeleye, hastalıkların tedavisine ve yerinden edilenlere barınak sağlıyordu.

trump'ın neredeyse tüm abd dış yardımlarını dondurma emri, birkaç gün içinde insani krizleri yoğunlaştırdı. abd'nin güvenilirliği ve küresel konumu hakkında derin soru işaretleri yarattı.

kuşatma altındaki sudan'ın başkenti hartum'da yerel bir gönüllü grubu olan acil müdahale odaları'ndan atif mukhtar yardımların dondurulmasıyla ilgili olarak “herkes çıldırmış durumda” dedi.

yardımların kesildiğini duyurduktan kısa bir süre sonra trump yönetimi aniden vites değiştirdi. dışişleri bakanı marco rubio bu hafta yaptığı açıklamada “hayat kurtaran insani yardımın” devam edebileceğini söyleyerek gıda, ilaç, barınma ve diğer acil ihtiyaçların karşılanmasına yönelik “temel” çabalar için bir ara verildiğini açıkladı. ancak bu ertelemenin sınırlı istisnalar dışında “geçici nitelikte” olduğunu vurguladı. öte yandan, abd yardımlarının dağıtılmasına yardımcı olan yüzlerce üst düzey yetkili ve çalışan çoktan işten çıkarılmış ya da izne ayrılmıştı. dünya genelinde pek çok yardım çalışması felç olmuş durumda.

sudan'ın savaştan zarar gören başkenti hartum'daki aşevlerinin çoğu kapandı. geçen haftaya kadar abd, gönüllüler tarafından işletilen ve 816.000 kişiyi besleyen aşevleri için en büyük para kaynağıydı. hartum'u “açlık sınırında” bir şehir olarak tanımlayan acil müdahale odaları sözcüsü hajooj kuka, “çoğu insan için bu, aldıkları tek yemekti” dedi.

tayland-myanmar sınırındaki en büyük mülteci kampı olan mae la mülteci kampındaki abd tarafından finanse edilen hastaneden ayrılmasının söylendiğini belirten tüberküloz hastası nah pha, “abd başkanının verdiği kolay bir kararın sessizce pek çok hayatı öldürdüğünü hissediyorum” dedi. myanmar'daki çatışmalar nedeniyle için 2007 yılında ülkeden kaçan nah pha, personelin kendisine bir haftalık ilaç verdiğini söyleyerek “ilacım bittiğinde alabileceğim başka bir yer yok” dedi.

sağlık çalışanları, yardımların dondurulmasının halk sağlığı üzerindeki etkilerinin geniş olduğunu söylüyor. amerika birleşik devletleri'nin yardımıyla sıtmanın kökünü kazımanın eşiğinde olan kamboçya'da yetkililer şimdi fonların kesilmesinin kendilerini geriye götüreceğinden endişe ediyor. nepal'de yetersiz beslenmeyi azaltmaya yönelik 72 milyon dolarlık bir program askıya alındı. güney afrika ve haiti'de yetkililer ve yardım görevlileri, trump yönetiminin hıv ve aıds ile mücadele için abd'nin imza attığı bir programa desteğini çekmesi halinde yüz binlerce insanın ölebileceğinden endişe ediyor.

cinsel sağlık ve üreme sağlığı ajansı olan bm nüfus fonu, fonların dondurulması nedeniyle afganistan, pakistan, gazze şeridi, ukrayna ve diğer yerlerde milyonlarca kadına verilen anne ve ruh sağlığı hizmetlerinin kesintiye uğradığını ya da ortadan kaldırıldığını açıkladı. taliban'ın kadınların çalışmasını yasakladığı afganistan'da, ajans için çalışan 1.700 afgan kadın artık istihdam edilmeyecek.

kıtadaki bir abd insani yardım yetkilisine göre kongo'da, ülkenin doğusunda hızla büyüyen çatışmalar nedeniyle yerinden edilen 4,5 milyondan fazla insanı destekleyen bm kuruluşlarına sağlanan fonların bir kısmı donduruldu.

rubio'nun hayat kurtarma çabalarının yeniden başlayabileceğine dair açıklamalarına rağmen, afrika'daki abd yardım sisteminin büyük bir kısmı, çatışmalardan etkilenen bölgeler de dahil olmak üzere, karışıklık ve aksaklıklar nedeniyle felç olmuş durumda.

biden yönetimindeki abd uluslararası kalkınma ajansı'nda eski bir üst düzey yetkili olan ve şu anda refugees ınternational'ın başkanlığını yürüten jeremy konyndyk, “bu geniş emirleri verdiklerinde, tam olarak neyi kapattıklarını anlamıyor gibi görünüyorlar. diğer uçta ne olduğunu bilmeden kolları çekiyorlar” dedi. (çşvdk not: tam aksine ne olduğunu ve nelerin yaşanacağını bilerek hareket ediyorlardır belki de)