her yemeğe salça konulması

gastronomi üzerine okumuş etmiş her şefi sinirlendiren olay.

salçanın tadı çok baskındır. yemeğin tadını büyük oranda baskılar. örneğin taze fasulye yemeğine salça koyduğunuz zaman fasulyenin tadından çok salça tadı alırsınız. bu da yemek yerkenki deneyimi baltalar.

işin garip tarafı osmanlı'nın son yıllarına doğru domatesle tanışmamıza rağmen mutfağımızı bu kadar değiştirmesi. üstelik ilk geldiğinde insanlar domatesi zehirli diye yememişler bile.

patatesin ülkemizde neden bu kadar çok sevilip, tüketildiğini anlıyorum. fakir yemeği patates. bizde zengin bir halk değiliz ucuz nişastayı hemen kabullenmişiz ama domates...

ya koskaca mutfağın yarısı "soğan, salça, yağ karıştır üzerine ne eklersen = eklediğin şeyin yemeği" oluyor. bu çok kötü birşey.

bizde iki şey olmazsa olmaz. yemekte salça, her yerde çay.

zeytinyağlılara bile salça koyan gördü bu gözler

özellikle türkiye'nin iç anadolu ve güney doğu bölgesinde karşımıza çıkan durum. bu coğrafyada yaşam adeta domates biber üzerine kuruludur.

mükemmel tadı veren önemli dokunuş.

bana bir yemek söyleyin ki, zeytinyağlısız olsun ve salçasız ama güzel?

söylemeyez kimse.

#3143240

mantı :)

mantı'nın kendisi, sarımsaklı yoğurt ve tereyağı.

#3143240

kuymak
mantı
börek çeşitleri/kek/poğaça vb.
kumpir
karavide
ıstakoz
kalamar
karides
... daha çok bulurum da, ne gerek var kasmaya.

domates çorbası

iki veya üç gün önce masterchef'te mehmet şef ''salça türk'ün sosudur'' bol kullanın, elinizi korkak alıştırmayın. neredeyse her yemeğe gider filan diyordu.

anteplidir.

salçalı baklavayı bekliyorum ben.
bakalım hangi gerizekalı üretecek...

türk mutfağının geleneğidir.

öncelikle salçanın ne olduğunu anlayalım.
domates yılın sadece çok küçük bir mevsimi yetişiyor. bu sebepten insanlar yılın her mevsimi domates tadını kullanabilmek için salçayı üretmişler.
yani salça bir nevi konsantre domates gibidir.

bununla birlikte her ne kadar güney amerika'dan gelse de domates üretiminde dünyada 4. sıradayız.
biz domatesi yemeyi seviyoruz.
bu sebepten her yemeğe domates ve çoğunlukla salça katılır.

yukarıda arkadaşlar mantı yazmış ama mantıya salça sosu konulur. google'a mantı yazın, salçalı sosu olmayan mantı tabağı göremezsiniz. (belki 100 tabakta 1 tabak)
(ben sinopluyum, sinop mantısında salça olmaz)

kek/börek/poğaça - bunlar yemek değil

kuymak - kuymak da ana yemek değil.

kumpir - kumpir düz patates demek. ancak günümüzde kullanımı farklı. kumpir ana yemek değil, ayrıca üzerinde salça koyulmasa da ketçap koyuluyor. o da yine domates.

deniz ürünleri - evet deniz ürünlerine salça gitmez. deniz ürünlerini istisna kabul edebiliriz.

sonuç olarak domates ve salça, sebze ile yapılan ana yemeklerde neredeyse hepsinde kullanılır. ana yemek olarak elbet istisnaları var. örneğin,

pirinç pilavı (bulgur pilavına katılabiliyor)
bazı çorbalar (yayla, mantar, vs)
bazı tavuk yemekleri (kırmızı et ile domates yakışsa da tavuğa o kadar gitmiyor gibi)

(bkz: yemeğin salçalısı kadının kalçalısı)

yemeğe sos konması tüm dünyada genel geçer bir uygulama. kuzey ülkeleri ekşi elma sosu koyar mesela. ketçap daha sonra girmiş.
salça 20nci yüzyıl başında girmiş anadolu mutfağına. daha önce sos olarak yoğurt kullanılmış. yoğurt ısıtılır, bazen içine bir yumurta kırılır. yağ ve naneyle birlikte kızdırılır ve yemeğin üstüne çalınır.
antep'in yuvalaması, şiveydizi, lebeniye çorbası hep bu tür yemeklerdendir.
yuvalama:

lebeniye çorbası:

şıveydiz: (taze sarımsak ve kuzu eti)

eşimin ailesi ile tanışmak için gastamonuya gitmiştim, 3-5 gün kalacaktım, neyse yemeğe oturduk, dolma vardı...biberi yardım, içi bembeyaz...
bir gariplik var bunda dedim içimden neyse akşam yemeğine oturduk, yine her şey bembeyaz. eşime, bu ney dedim, sizde salça yok mu dedim?
biz pek kullanmayız dedi. zaten aman aman yemek yiyen biri değilim ama 3-5 gün aç kalmıştım. evet karadeniz iklim gereği salçayı bilmiyor.
bizim buralarda şu an damlar kıpkırmızı...

salça giren eve dert girmez. salça kendi başına da bir değerdir. ekmek ile güzel bir kombini vardır. tiz kellesi alınmalı, salça koyulmamalı diye lakırdı edenlerin. gerekirse sütlaç içine bile konulmalı. hem renk verir hem hafif tuzlu tadıyla damak şenlendirir. bence kliplerde bile kullanılabilir. göbeklere buz, süt vb şeyler yerine salça dökülüp yenmeli. hem sonrasında kına izi bile bırakır. bu kadar açıklama kâfidir diye düşünüyorum.

#3143498, kuru iftira. * *

karadenizli de akdenizli kadar salça kullanır, yapar ama yapamazsa satın alır.

üç yemek bırakayım, salçaya doysun gözün akdenizli kelenderis.
karalahana sarma;

hamsili pilav;

lahana çorbası *;

eskiye rağbet olsa bit pazarına nur yağardı.
fatih terim 71 yaşında. yabancı dil bilmiyor. kasıntı olması ve her şeyi ben bilirim havası yüzünden dünya futbolunun gittiği yönü artık anlayabilmesi artık mümkün değil. futbolu bıraksın bence ve cincondan kazandığı paraları, seçil'le birlikte çarptıklarını yesin. daha kaç yıl yiyebilir ki zaten.

içinizdeki bu yemeğin salçalısı kadının kalçalısı sevdasını anlayabiliyor ve bu hususta sizi desteklediğimi bilmenizi istiyorum.
o ne öyle be, götsüz insan mı olur?

yemekten fazla anlamam ama olur olmaz her işe salça olunmasının yanlışlığını biliyorum..!