koklayınca geçmişi hatırlatan kokular

dalin şampuan.

ortaokuldayım, yeni taşındığımız evin yoluna alışmaya çalışıyorum. ısınamıyorum bir türlü eve. bir sabah okula gitmek üzere otobüs durağına gidiyorum, yanlış sokağa saptım. anneannemin söz geldi aklıma: her yol bağdat'a çıkar. hafif tırsıyorum. sonra, sonra bir koku geliyor burnuma, sarsılıyorum, amanın diyorum bu koku ne. sağıma dönüyorum, apartmanın bodrum katından yukarı doğru uzayan ve demir parmaklıklara sarılmış bir bitki üzerinde muhteşem dizayn edilmiş bir çiçek, sonradan adını öğrendiğim hanımeli. her sabah oradan gidiyorum hatta yine öğrendiğim üzere çiçeğin balını hüpletiyorum. falan. çok mutluyum, eve de ısındım hani. o gün bugündür koklayınca geçmişi hatırlatan kokular deyince aklıma hep o sabah gelir. o gün bugündür her taşındığım evde hanımelini eksik etmem. geçen gün annemlere gittim, evet hala aynı evde oturuyorlar, hadi o sokaktan geçeyim, göreyim dedim, heyecanla apartmana yaklaştım, bir baktım ki hanımeli orada değil, hanımeli kolay kolay ölmez, mesleklerimden biri peyzaj mimarlığı, ordan biliyorum, sökmüşler. hainler.

soba kokusu çocukluk zamanlarım

kaybettiğim yakınlarımın evinin kokusu...
o koku yanlızca o evdedir. ve başka evde yoktur. yanılgılara savurur. o insanın bir yerden çıkacağına, size sesleneceğine dair yanılgılar...
bir kuru anı demeti ile baş başa kalırsınız sonra.

kızarmış ekmek kokusu

vanilya.

annemin pudding yaptığı tencerenin dibinde kalanları kardeşimle sıyırmayı hatırlatıyor. bekleyemiyorduk evet, kasedekilerin soğumasını.

sonra biz büyüdük de annem çok hasta düştü. her şeyi mama kıvamında yiyebildi bir süre. kardeşimle beraber pudding yaptık ona bol vanilyalı. kardeşim koca adam olduğu halde sıyırdı yine o tencereyi. eski günleri son bir umutla geri çağırmak istercesine.

çam çırası

saçma gelebilir ama almanya ile alakalı her koku bir ürünün hemen alman malı olup olmadığını anlarım parfüm olsun peçete olsun...

sandal ağacı kokusu.

tarçınlı portakallı kek

papatya kokusu

naftalin kokusu.

benim icin mor menekse kokusudur*.

onceden mor menekselerimiz vardi annemin yillarca baktigi. onlari koklardim surekli. sonra bir yerde menekselerin aslinda kokmadigini ogrenince yasadigim hayal kirikligini anlatamam.

o menekseler cocukken cok guzel kokardi, kokmasalar da cok guzel kokarlardi.

burnuma geldi kokusu, ozlemisim*.

üç yıl sonra gelen edit: çok değerli h.y.'nin uyarısıyla öğrendim ki hayal kırıklığım boşunaymış meğersem menekşeler kokuyormuş çünkü**.

kolonya ve sabun kokuları.

tütün kolonyası

annem çok fazla parfüm değiştiren bir kadındır. yani piyasadaki çoğu kokuyu en az bir kere almışımdır ondan. ne zaman kalabalıklar arasına girsem onun daha önce kullanmış olduğu bir parfümün kokusunu alınca mutlaka o gün için hatırlayacağım bir şey oluyor. cidden ilginç bir durum.

tiner.

ıslak mendil kokusu. anında beni ilk okulumun sıralarına ışınlıyor.

kâğıt kokusu, yeni alınmış okul kitabı kokus beni ilkokula götürür.
yağmurdan sonraki toprak kokusu çocukluğumdaki mahalleye.
kömür kokusu çocukluğumun geçtiği eve.
çilekli dondurma kokusu çocukluk aşkıma.
ben hiç büyümek istemedim be sözlük şimdi bile kabullenemiyorum.

anısı olan tüm kokulardır aslında. ille öyle büyük bir anısı olmasına gerek de yok. 1saniyelik an bile insanın hafızasında uzun yıllar yer edinebiliyor.