vikingler

bildiğim kadarıyla yaşadıkları topraklarda pek bir şey yetişmediğinden daha çok balıkçılık yapıp deniz ürünleri tüketen topluluk. zor bölgelerin sert yapılı topluluk çıkardığından, denizcilikle uğraşılarından sürekli dinç kaldıklarından ve yoksul olduklarından önce komşu bölgelere sonra gemileriyle gidebildikleri her yere gidip yağma yapan bazen koloni kuran topluluktur. izlanda ve grönland'ı keşfedip koloni kurmuşlar hatta şimdiki kanada'da daha kolomb doğmadan yüzlerce yıl önce yerlilerle ticaret yapıp birkaç küçük köy kurmuşlardır.
ança biligler

adları «deniz savaşçıları» anlamına gelen `vikingler`, aslında iki ulusa, yani `varyag`lar ile `normanlar`´a mensup insanlardı.
viking kelimesi aslında bir halktan ziyade bir kültürü temsilen kullanılır. o devirdeki viking halkına, iskandinavcada kuzeyli anlamına gelen `nors` denirdi.
pruvası `ejderha` başı biçiminde olan, yelkenler ve küreklerle denizlerde ve karalarda , zengin manastırları yağmalayarak, ağır fidyeler alarak her yere korku ve dehşet salan insanlar olarak tarihe geçtiler.
bu korkusuz savaşçılar, problemlerin üstesinden gelmek, kötü şanstan korunmak ve savaşlarda kazanmak için, uğur getirdiğine inandıkları; iskandinav mitolojisinde birbirinden farklı anlamlara sahip birçok sembollere sahiptiler.

neydi o semboller ?

`mjolnir` : yıldırım ve şimşeğin simgesi
iskandinav gök gürültüsü tanrısı thor'a ait mitolojik çekiç. isveççe'de adı kelimenin tam anlamıyla 'kırıcı' anlamına gelir ve tek bir vuruşla dağları yok edebilir veya devleri devirebilirdi. bumerang görevi görür ve onu atan kişinin eline geri döner. muska olarak giyildiğinde, güçlü bir koruma sembolü olarak görülür.
viking inanışına göre thor, mjolnir’ini sadece savaşlarda değil, yeni evlenen çiftleri kutsamak için de kullanıyordu. bu sebeple mjolnir tehlikeli bir çekiç olmanın yanı sıra aynı zamanda insanlara güven veren bir sembol olarak da görülüyordu.

`helm of awe` -huşu miğferi- :korunma ve zaferin simgesi
(ægishjalmr) : eye-gis-hiowlm-er olarak okunuyor.
iskandinav mitolojisindeki en gizemli ve güçlü sembollerden biridir.
sadece biçimine bakmak, bu biçimin neyi simgelediğine dair herhangi bir ön bilgi olmaksızın, huşu ve korku uyandırmak için yeterlidir: sivri uçlu üç çatallı mızraklara benzeyen sekiz kol, merkezi bir noktadan yayılır, onu çevreleyen tüm düşman güçlera karşı sanki o merkezi noktayı savunur gibi, karşı saldırıya geçer bir vaziette durur.
vikingler hakkında önemli bilgilere sahip bir eser olan galdrabok’ta helm of awe, sadece askerleri değil ejderhaları da koruma altına alan bir sembol olarak tanımlanıyor.
ve anlatılanlara göre helm of awe, viking askerlerini koruyan görünmez bir alan oluştururken düşmanlara korku salıyormuş.

`vegvisir` : viking pusulası -yolu gösteren-
huld el yazmasında, vegvisir ile ilgili şu cümle vardır : “bu işaret taşınırsa, yol bilinmese bile, fırtınalarda veya kötü havalarda insan asla yolunu kaybetmez.”
vegvisir, vikinglerin pusulası olarak anılıyordu. veg yol, visir ise bulucu anlamına geliyordu ve birçok kaynağa göre vegvisir ve helm of awe, vikingler için aynı şeylerdi.
bu benzerliğin sebebi, iki sembolde de yer alan okların tamamen aynı olması. aralarındaki tek fark vegvisir’in oklarının bitiş yerlerinde farklı işaretlerin yer alması. vikingler, kendi inşa ettikleri gemilerle yola çıktıklarında fırtınadan zarar görmemek ve kaybolmamak için her geminin önüne bu sembolu kazırlarmış.

`yggdrasil` : yaşam döngüsünün simgesi
gövdesi iskandinav ruhsal kozmosunun coğrafi merkezinde yükselen güçlü ağaçtır.
iskandinav evreninin 9 diyarını birbirine bağlayan bu ağaç, yaşam döngüsünü sembolize eder.dokuz dünya da dahil olmak üzere bu kozmosun geri kalanı, onun etrafında dizilmiştir ve kozmosun çeşitli kısımlarını birbirine bağlayan dalları ve kökleri tarafından bir arada tutulur. bu nedenle, kozmosun esenliği `yggdrasil`'in esenliğine bağlıdır. ağaç titrediğinde, evrenin yıkımı olan `ragnarok`'un gelişini işaret eder. viking inanışına göre savaştan sağ çıkacak son kadın ve erkek viking savaşçısı, bu ağacın kökleriyle birleşecek ve ragnorok'tan (viking inanışında `kıyamet`) sonra insanlığı tekrar dünyaya yayacak.

`wyrd` ağı : geçmişin, bugünün ve geleceğin sembolü
pagan iskandinav ve diğer germen halkları için kader, evrendeki olayların gidişatını belirleyen ana güçtü. neredeyse tüm varlıklar kadere tabiydi - tanrıların kendileri bile. sahip oldukları tüm korkunç güce rağmen, kaderin gücü daha da büyüktü.
kader kelimesi vikingler için bir hayli önemliydi ve inançlarına göre insanların kaderini, yggdrasil’in altında yaşayan norn adındaki varlıklar belirlerdi. norn’lar, bu ağacın altında insanların kaderini sihirli bir ağ şeklinde örer ve kimsenin bu ağdan kaçmasına izin vermezdi.
vikingler, norn’ların ördüğü kaderi simgeleyen wyrd ağına baktıkları zaman geçmişe, bugüne ve geleceğe ait anılar görebileceklerine inanıyorlardı. hatta sevdiklerini savaşa yollayan ya da savaşa katılamayan birçok kadın, yakınlarının savaştan dönüp dönemeyeceğini bu işarete bakarak öğrenmeye çalışıyordu.

`gamalı haç` : şans ve kutsallığın simgesi:
vikingler için şansın ve kutsallığın simgesi olarak görülüyordu. sahiplerine şans, güç ve kutsallık getirdiğine inanılan gamalı haç, yüzlerce kişisel eşyanın üzerine kazınmıştı.
toplumların başlangıcından beri iskandinav ve diğer germen halkları tarafından kullanılmış olsa da, gamalı haç sadece bir `cermen` sembolü olmaktan uzaktır. avrupa'da germen, kelt, slav, yunan ve roma toplumlarının yanı sıra hindistan'da hindu toplumunun ortaya çıkmasına neden olan toplum olan proto-hint-avrupa toplumunun merkezi sembollerinden biriydi.
hem eski hem de günümüz hinduları ve budistleri tarafından da kullanılırdı.
bununla birlikte, münhasıran bir hint-avrupa sembolü de değildi; aynı zamanda amerikan kızılderililerinin yerli sanatında, iskandinavya'nın en kuzeyindeki `sami`'de ve dünya çapında birçok başka halk tarafından da kullanılan bir semboldü.

`kuzgun` : bilgeliğin ve zekanın simgesi
kuzgunlar, vikingler için son derece önemli hayvanlardı. inanışa göre viking tanrısı `odin`’in `muninn` (hafıza) ve `huginn` (düşünce) adlarında iki tane kuzgunu vardı. bu kuzgunlar, odin’in yanından sadece dokuz krallık hakkında bilgi toplamak için uçardı ve bu bilgileri odin’in kulağına fısıldardı. odin’in tasvir edilen birçok resminde bulunan kuzgunlar da aslında muninn ve huginn’di.
kuzgunların bu kadar önemli olmasının ardında yatan bir diğer sebep, çoğu kişinin diziden tanıdığı ancak gerçekten yaşamış bir savaşçı olduğuna inanılan `ragnar lothbrok`’un sancağında kuzguna yer vermesiydi. ragnar ve ordusunun kuzgun sancaklar kullanması ve bu sancaklar altında hiçbir zaman yenilmemeleri, kuzgunları vikinglerin gözünde kutsal bir sembol haline getirdi.


`valknut` :
iskandinav mitolojisiyle bağlantılı olarak ortaya çıkan tüm sembollerin en çok tartışılan ancak esrarengiz olanlarından biridir. görsel olarak, birbirine kenetlenen üç üçgenden oluşur.
vikinglerin en önemli sembollerinden biri haline gelen valknut, odin’in düğümü olarak anılır ve savaşta hayatını kaybeden viking savaşçılarını temsil ederdi. valr savaşçı, knut ise düğüm anlamına geliyor ve düğümün sahip olduğu her köşe, iskandinav evreninin dokuz diyarını temsil ediyor. odin’in düğümü, aynı zamanda hamilelik ve annelik arasındaki yaşam döngüsünü simgeliyor.
arkeolojik olarak, viking çağı'ndan kalma ve isveç'in gotland adasında bulunan çeşitli runik taşlarda ve resimli anıt taşlarda ve ayrıca norveç'teki oseberg gemisinin gömülmesinden kalan mezar eşyalarında görülür.

`triskelion` : odin’in boynuzları
bu özel sembol tarzı en yaygın olarak orta avrupa ve britanya'nın kelt kabileleriyle, özellikle de irlanda, galler ve iskoçya'nın gal milletleri olarak adlandırılanlar ile ilişkilendirilir.
vikinglere göre `odin`, şiir konusunda tanrıları kıskandıracak bir yeteneğe sahipti ve bu yeteneğini bugüne kadar yaşamış en akıllı adam olarak bilinen `kvasir`’den çaldı. triskelion vikinglere göre bilgeliğin, şiirselliğin ve odin’in bağlantılarını gösteren kutsal bir semboldü.
triskelion kelimesinin kendisi, 'üç kez' olarak eski yunanca terimden türetilmiştir. triskelion, kelt kültürünün üç numaraya verdiği önemi simgeliyor.
sembol, insan varlığının üç aşaması gibi, tümü üç aşamadan veya olaydan oluşan bir dizi döngüyü temsil edebilir: doğum (en başlangıç), hayatın kendisi (yolculuk), ölüm (bitiş)

` gungnir` : odin’in mızrağı
kayıtlı iskandinav mitlerinde gungnir, `odin` ile en tutarlı ve güçlü şekilde ilişkilendirilen silahtır ve evrendeki en yetenekli demirciler olan cüceler tarafından yaratılmıştır.
evrendeki en iyi mızrak olan `gungnir`, tanrıların acımasız hükümdarının hem büyülü hem de askeri olarak vahşi gücünün zorlayıcı bir görüntüsü olarak hizmet ederdi.
gungnir, viking inanışına göre sihirli sembollere donatıldığı için hedefini asla ıskalamayan bir silahtı. silah sadece odin’in gücünün değil, aynı zamanda cesaretin, ilhamın, bilgeliğin ve becerinin de simgesiydi.

ve `ejderha`lar :
vikingler için ejderhalar, kanatları olmayan sürüngen varlıklardı ve sadece birkaçının ağzından ateş çıkabiliyordu. ejderhalar vikingler için bir nevi devasa yılanlardı.
çoğu devasa yılan gibi olsa da iskandinav mitolojisinde devasa ve kozmik bir güç olarak anılıyorlardı.
vikinglerde ejderha ya da ayılan hem iyi hem de kötü olmak yılanla ve onun çatallı diliyle özdeşleştirilen bir düalizmdir. viking anlatıları da bu özdeşliği
ortaya koymaktadır. vikinglerin yılanı bir yanıyla kötülük, güç, galibiyet ya
da şeytanilik ile ilişkilendirmesi onun yayılmacılığıyla da ilgili olabilmektedir.