21.
foton ve elektronların bilinci varmış gibi davrandığı deney.
süperpozisyonun bir nevi ispatı ama tam da değil gibi.
aslında bir nevi ölçümün dış fiziksel etkisi olarak düşünüldüğünde bilinçten ziyade, süperpozisyon özelliğinin yitimine sebep olunuyor. keza ikiz elektronlarda ölçümlenmeyen elektron dalga özelliği göstermeye devam ediyor.
ancak her halükarda herhangi bir parçacığın mümkün olan bütün özelliklere sahipliğini taşımasına ve yeterli tekrarda beklenen olasılığa göre dağılımına şaşırmamak elde değil.
bir nevi, bütün potansiyelleri elde tutup iktiza ettiğinde bir özelliği seçerek sergilemek gibi bir şey. etkileşim kalıcı sonuç doğuruyor.
dahası birbirinden habersiz (çok uzakta) ikiz parçaçıklar her seferinde birbirlerinin durumuna göre (aynı veya zıt) sonuç doğuruyorlar.
bu da ışık hızından çok daha yüksek bir hızda veri transferi manasına geldiğinden genel görelelik teorisinin (parçaçık düzeyinde) çökmesi demek oluyor.
einstein’in tanrının zar atmayacağına yönelik söylemi de bu olasılık dağılımıyla ilgili aslında. ona göre olasılığı ortadan kaldıran ama henüz keşfedemedikleri bir sabit olması gerekiyordu. gel gör ki, zaman einstein’ı tamamen haksız çıkardı.
süperpozisyonun bir nevi ispatı ama tam da değil gibi.
aslında bir nevi ölçümün dış fiziksel etkisi olarak düşünüldüğünde bilinçten ziyade, süperpozisyon özelliğinin yitimine sebep olunuyor. keza ikiz elektronlarda ölçümlenmeyen elektron dalga özelliği göstermeye devam ediyor.
ancak her halükarda herhangi bir parçacığın mümkün olan bütün özelliklere sahipliğini taşımasına ve yeterli tekrarda beklenen olasılığa göre dağılımına şaşırmamak elde değil.
bir nevi, bütün potansiyelleri elde tutup iktiza ettiğinde bir özelliği seçerek sergilemek gibi bir şey. etkileşim kalıcı sonuç doğuruyor.
dahası birbirinden habersiz (çok uzakta) ikiz parçaçıklar her seferinde birbirlerinin durumuna göre (aynı veya zıt) sonuç doğuruyorlar.
bu da ışık hızından çok daha yüksek bir hızda veri transferi manasına geldiğinden genel görelelik teorisinin (parçaçık düzeyinde) çökmesi demek oluyor.
einstein’in tanrının zar atmayacağına yönelik söylemi de bu olasılık dağılımıyla ilgili aslında. ona göre olasılığı ortadan kaldıran ama henüz keşfedemedikleri bir sabit olması gerekiyordu. gel gör ki, zaman einstein’ı tamamen haksız çıkardı.
devamını gör...
22.
asıl soru şu: gözlemediği bir durum konusunda bilim nasıl olupta yargıda bulunuyor.
gözlenmeyen şey konusundaki bilgi de kuşkulu sayılmaz mı. yani konu aslında "gözlersek şöyle oluyor, gözlemezsek böyle oluyor" tarzı bir durum değil. çift yarık deneyi ile, atomaltı parçacıklar ve özellikle ışuğın, daha önce gözlemlenmeyen farklı bir yapısallık gösterdiği anlaşılıyor.. çok sınırlı deneyler ve ancak çol¹k ¹sayıda varsayım ve tez tartışılabilir hale geliyor. ve tüm bunlarda mikrokozmos ölçekte maddeyle ilgili. einstein, durumun (yanlış hatırlamıyorsam) henüz fizik bilimin tüm önceki yasa ve kabullerini sarsabilecek yeterlik ve geçerlikte sayılamayacağını söylüyor.
ancak metafizik meraklıları (einstein'dan sonra da konuyu netleştirebilecek başka bulgular olmadığı halde) maddenin yok olduğu, gizemli bir bilincin evreni oluşturduğu vb vb.. noktalara taşıyarak, aslında olmayan bir bilinmezliği bilim yerine ikameye çalışıyorlar.
kısaca kuantum denilen bir "şey" var, ama asla ortalıktaki 'kuantumcu esnaf'ın sunduğu ve ima ettiği biçimde değil.
gözlenmeyen şey konusundaki bilgi de kuşkulu sayılmaz mı. yani konu aslında "gözlersek şöyle oluyor, gözlemezsek böyle oluyor" tarzı bir durum değil. çift yarık deneyi ile, atomaltı parçacıklar ve özellikle ışuğın, daha önce gözlemlenmeyen farklı bir yapısallık gösterdiği anlaşılıyor.. çok sınırlı deneyler ve ancak çol¹k ¹sayıda varsayım ve tez tartışılabilir hale geliyor. ve tüm bunlarda mikrokozmos ölçekte maddeyle ilgili. einstein, durumun (yanlış hatırlamıyorsam) henüz fizik bilimin tüm önceki yasa ve kabullerini sarsabilecek yeterlik ve geçerlikte sayılamayacağını söylüyor.
ancak metafizik meraklıları (einstein'dan sonra da konuyu netleştirebilecek başka bulgular olmadığı halde) maddenin yok olduğu, gizemli bir bilincin evreni oluşturduğu vb vb.. noktalara taşıyarak, aslında olmayan bir bilinmezliği bilim yerine ikameye çalışıyorlar.
kısaca kuantum denilen bir "şey" var, ama asla ortalıktaki 'kuantumcu esnaf'ın sunduğu ve ima ettiği biçimde değil.
devamını gör...
23.
ben şimdi bu entryi girdim
ama bakmazsan girmedim.
ama bakmazsan girmedim.
devamını gör...