orhan veli kanık

garip akımı temsilcilerinden olan orhan veli, şiirde her türlü kurala karşı çıkmıştır. *
"ben ki her nisan bir yaş daha genç,
her bahar biraz daha aşığım;
korkar mıyım?
ah, dostum, derdim başka..."

anlatamıyorum
ağlasam sesimi duyar mısınız,
mısralarımda;
dokunabilir misiniz,
gözyaşlarıma, ellerinizle?

bilmezdim şarkıların bu kadar güzel,
kelimelerinse kifayetsiz olduğunu
bu derde düşmeden önce.

bir yer var, biliyorum;
her şeyi söylemek mümkün;
epeyce yaklaşmışım, duyuyorum;
anlatamıyorum.
anlatamamayı en güzel şekilde anlatan şair.

"mesut sanmak için kendimi
ne kâğıt isterim, ne kalem;
parmaklarımda cıgaram,
dalar giderim mavisinden içeri
karşımda duran resmin."

lisedeki edebiyat hocası ahmet hamdi tanpınar, kanık'ı hastanede ziyaret etme fırsatı buldu ve bu olayı şöyle anlattı:

"daha orta mektebin birinci sınıfında talebem olan orhan'ı cerrahpaşa hastanesi'nde son defa oksijen çadırının altında yarı çıplak, güçlükle nefes alır ve o kadar güzel hayallerin yakaladığı dünyamızı yalnız akı görünen gözlerinden boşanırken gördüğüm günü hiçbir zaman unutamam. şiirimize tatlı anlaşmazlığı ve lezzeti getiren zeka, kendisi olmaktan çıkmıştı."

türk şiirinde biçim ve unsur açısından çığır açmış ve erken yaşta hayata veda etmiş şairimiz, yazarımz. çağdaşları şiiri ağdalı bir dille donatıp, saray konularını kaleme alırken o hiç beklenmeyen bir şey yaparak kitabe-i seng-i mezar şiirinde süleyman efendi'nin ayağındaki nasırdan söz etmiştir şiirinde.
hem de kafiye ve biçim oluşturma amacı gütmeden.

"rakı bardağında bir balık olsam" diyerek dönemin şiirin içeriğine yaklaşımı alt-üst etmiştir. onun bu özellikleri bazı kimseler tarafından "şiirden anlamıyor ki" şeklinde yorumlasa da, şiirden pekala anladığını aruz ölçüsüyle yazdığı şiirlerinde kanıtlamıştır.
sıradan bir adamdır, tıpkı şiirlerinde bahsettiği kimseler gibi.

zaten onu orhan veli yapan da budur: "daha önce hiç yapılmamış bir şey yapmak" şiiri sokağa indirebilmek yani.
hoşgör köftecisi isminde, yky'den çıkan bir de öykü kitabı vardır.

kafiyelere ve rediflere savaş açmış bir şairdir. dönem dönem çok sevildiği gibi bazı dönemlerde nefret edildi.

basit, yalın bir dille yazıp derinlerimize ulaşan şair.

ölümü de yaşamı kadar 'garip' olmuştur şairimiz ptt çukuruna düşerek yaşamını yitirmiştir,üstünde eski bir gömlek , cebinde üç kuruş para,orhan veli ki kalbimizde bi yara.

şiir tahlilleri dersinde çokça tartıştığımız benim de karşı olduğum şairdir. biri də türk şiirini kafiyeden kurtarmıştır falan yazmış. sorarım size şiirde kafiye yoksa, uyak yoksa, onun saçma sapan yerlerinden ayrılıp alt alta yazılmış düz yazıdan ayıran nə kaldı.

bu gün 23 nisan
neşe doluyor insan
tandanslı "şiir"leri benimsemiş kafiyeci güruhu rahatsız eden üstat.

ölmüştür. maalesef. çok severim, şiirleri dışında kısa bir öykü kitabı da vardır, öneririm. orhan veli okurken insan gülümsüyor. arkadaşım olmasını isterdim.

biliyorum, kolay değil yaşamak;
ama işte
bir ölünün hâlâ yatağı sıcak,
birinin saati işliyor kolunda.
yaşamak kolay değil ya kardeşler,
ölmek de değil;

kolay değil bu dünyadan ayrılmak.

deli eder insanı bu dünya;
bu gece, bu yıldızlar, bu koku,
bu tepeden tırnağa çiçek açmış ağaç.

esprili ve doğal mizaca sahip olup bunu şiirlerine de yansıtan, kendime yakın gördüğüm genç yaşta vefat eden en sevdiğim şairdir. şiirde kalıpları yıkmıştır ; redif , kafiye , uyak örgüsü , söz sanatları , değerli büyük kişilere hitap etme yerine serbest yazmıştır. halkın her kesiminden insanın okuyup anlayabileceği sadelikte ve ironili , duygulu şiirleri vardır. yaşarken maddi olarak çok çekmiştir . keşke hayatta olsaydı da ne kadar sevildiğini görebilseydi. öldükten sonra kıymeti anlaşılan şairlerimizden olmuştur. tüm şiirleri birbirinden güzeldir . ben de şu şiirini bırakayım...

ölüme yakın
akşamüstüne doğru, kış vakti;
bir hasta odasının penceresinde;
yalnız bende değil yalnızlık hali;
deniz de karanlık, gökyüzü de;
bir acaip, kuşların hali.

bakma fakirmişim, kimsesizmişim;
-akşamüstüne doğru, kış vakti-
benim de sevdalar geçti başımdan.
şöhretmiş, kadınmış, para hırsıymış;
zamanla anlıyor insan dünyayı.

ölürüz diye üzülüyoruz?
ne ettik, ne gördük şu fani dünyada
kötülükten gayrı?

ölünce kirlerimizden temizlenir,
ölünce biz de iyi adam oluruz;
şöhretmiş, kadınmış, para hırsıymış,
hepsini unuturuz.

sokak dilini şiir diline taşıyan garip akımının kurucularından olan bir türk şairidir.

enfes dizelerin sahibi.

genç yaşta hayatını kaybeden garip akımının öncüsü usta şair

“1914’te doğdum. 1 yaşında kurbağadan korktum. 9 yaşında okumaya, 10 yaşında yazmaya merak sardım. 13’te oktay rifat’ı, 16’da melih cevdet’i tanıdım. 17 yaşında bara gittim. 18’de rakıya başladım. 19’dan sonra avarelik devrim başlar. 20 yaşından sonra da para kazanmasını ve sefalet çekmesini öğrendim. 25’te başımdan bir otomobil kazası geçti. çok aşık oldum. hiç evlenmedim, şimdi askerim”

"kimimiz ahmet bey,
kimimiz ahmet efendi;
ya ahmet ağayla ahmet beyefendi?"

hayattaki her şeyle ustaca dalga geçebilme yeteneğine sahipken, kariyerinin en parlak çağında boktan bir belediye çukuruna düşüp akabinde geçirdiği beyin kanaması sonrası hayatını kaybeden, şiire kasket giydiren, bir ''garip'' adam... 14 nisan 1914 doğumlu türk şair.