orhan veli kanık

ilk kez anlatamıyorum şiiri ile tanıştığım güzel şair. yaş ergen yaşları, ne diyor bu şair abi diye gülüp geçmiştim. böyle şiir mi olur diye edebiyat öğretmenime kafa tutmuşluğum bile vardır. bilmemenin ve anlamamanın verdiği ergen enerjisi öğretmenimin hoşuna gitmiş ki bana bu şiiri sözlü notu için ezberletti. * sonrada kıs kıs gülerek dinledi tabi beni okurken. *

şimdi yaşın yolun yarısını tamamladığı zamanda "bir yer var biliyorum, her şeyi söylemek mümkün " cümlesine sığınıp o yeri arayarak yol alıyorum.

kısaca iyi ki var olmuşsun iyi ki kaybolmuşum mısralarında. keşke var olsan da yine yeniden yazsan dediğim şair.

ağlasam sesimi duyar mısınız,
mısralarımda; 
dokunabilir misiniz, 
gözyaşlarıma, ellerinizle?
bilmezdim şarkıların bu kadar güzel, 
kelimelerinse kifayetsiz olduğunu 
bu derde düşmeden önce.
bir yer var, biliyorum; 
her şeyi söylemek mümkün; 
epeyce yaklaşmışım, duyuyorum; 
anlatamıyorum.

şiirlerinden birini ilk okul tiyatro oyunumuzda şarkı olarak söylemiştik.
ağlasam sesimi duyar mısınız mısralarımda

muhteşem dizelerin yazarıdır.

belgeseli

oysa kahve içmişliğimiz de vardı:
'bu ne hatır gönül bilmezlik'
diyemedim.
o.veli kanık

başlığı görünce orhan veli'nin ara ara mırıldandığım bu şiirini yazmadan geçemeyeceğim...

beni bu güzel havalar mahvetti,
böyle havada istifa ettim
evkaftaki memuriyetimden.
tütüne böyle havada alıştım,
böyle havada aşık oldum;
eve ekmekle tuz götürmeyi
böyle havalarda unuttum;
şiir yazma hastalığım
hep böyle havalarda nüksetti;
beni bu güzel havalar mahvetti.

madem ki sevmiyorum artık
o halde, her akşam
onu düşünerek içtiğim
meyhanenin önünden
ne diye geçeyim?

hiçbir şeyden çekmedi dünyada
nasırdan çektiği kadar;
hatta çirkin yaratıldığından bile
o kadar müteessir değildi;
kundurası vurmadığı zamanlarda
anmazdı ama allah'ın adını,
günahkâr da sayılmazdı.

yazık oldu süleyman efendi’ye.

lise yıllarında bi kitapta bu şiirine rastlamıştık sanırım. bi süre alay konusu olmuştum. neden yazdın abi şu dizeleri?

bakakalırım giden geminin ardından;
atamam kendimi denize, dünya güzel;
serde erkeklik var, ağlayamam.

aşık olduğum zamanlarda
şiir yazmak adetim değildi.
halbuki asıl şaheserimi
onu en çok sevdiğimi
anladığım zaman yazdım.
onun için bu şiiri
ilk önce ona okuyacağım."

yokuş

öteki dünyada akşam vakitleri
fabrikamızın paydos saatinde
bizi evlerimize götürecek olan yol
böyle yokuş değilse eğer
ölüm hiç de fena bir şey değil.

istanbulu dinliyorum gözlerim kapalı.

''biz, tanımadığımız o büyük sınıfın, o fakir sınıfın adamıyız ama tanımadığımız için de onlardan, onların hayatından bahsedemeyiz. üstelik tehlikeli bir iş o. insana sol diyorlar, komünist diyorlar. iyisi mi, bir yazar hep suya sabuna dokunmayan yazılar yazmalı. ben de öyle yapacağım.''
demiş demesine de ama dayanamamış....

kuyruklu şiir
uyuşamayız, yollarımız ayrı;
sen ciğercinin kedisi, ben sokak kedisi;
senin yiyeceğin, kalaylı kapta;
benimki aslan ağzında;
sen aşk rüyası görürsün, ben kemik.

ama seninki de kolay değil, kardeşim;
kolay değil hani,
böyle kuyruk sallamak tanrının günü.

bugün ölüm yıl dönümü olan ve şiiri sokağa taşıyan şairdir.
"bakakalırım giden geminin ardından,
atamam kendimi denize dünya güzel.
serde erkeklik var, ağlayamam." cümleleri beni hep hüzne gark etmiştir.

kitabe-i seng-i mezar

ı

hiçbir şeyden çekmedi dünyada
nasırdan çektiği kadar;
hatta çirkin yaratıldığından bile
o kadar müteessir değildi;
kundurası vurmadığı zamanlarda
anmazdı ama allah'ın adını,
günahkâr da sayılmazdı.

yazık oldu süleyman efendi’ye.

ıı

mesele falan değildi öyle,
to be or not to be kendisi için;
bir akşam uyudu;
uyanmayıverdi.
aldılar, götürdüler.
yıkandı, namazı kılındı, gömüldü.
duysalar öldüğünü alacaklılar
haklarını helal ederler elbet.
alacağına gelince...
alacağı yoktu zaten rahmetlinin.

ııı

tüfeğini deppoya koydular,
esvabını başkasına verdiler.
artık ne torbasında ekmek kırıntısı,
ne matarasında dudaklarının izi;
öyle bir ruzigar ki,
kendi gitti,
ismi bile kalmadı yadigâr.
yalnız şu beyit kaldı,
kahve ocağında, el yazısıyla:
"ölüm allah'ın emri,
"ayrılık olmasaydı."

"güzel kadınlaɾı seveɾim, işçi kadınlaɾı da seveɾim, güzel işçi kadınlaɾı daha çok seveɾim."

(orhan veli kanık)

sevdiğim insanlara kızabilirdim.
eğer sevmek bana, mahzun durmayı öğretmeseydi.

melih cevdet anday ve oktay rifat'la birlikte garip akımının kurucularındandır. şiirde ölçü uyak vb. şeyleri gereksiz görür garip adlı eserinde garip akımının ilkelerini belirlemiştir. türk edebiyatının en önemli şairlerindendir yaptıklarıyla dönemindeki şairler tarafından oldukça fazla eleştirilmiştir.

ilk çıkardığı derginin adı yapraktır. genç yaşta hayata veda etmiştir. ölümden sonra anısına son yaprak adlı dergi çıkarılmıştır. garip,vazgeçemediğim en ünlü eserlerindendir. anlatamıyorum adlı şiiri de lise kitaplarının olmazsa olmazlarındandır.

''türk dilinin'' en büyük 10 şairi arasına biraz yavaş girsin şairidir...
''bu bana biraz abartılı geldi'' kötü demiyorum.. haddime değil..

ama özdemir asafları, attila ilhanları, cemal sürayaları, ismet özelleri, ahmed arifleri, ümit yaşarları... en büyük bilmem kaç şair arasında göstermekten utanır biraz insan. bunlar günümüzde görece daha bilindik şairlerdir.
bilinir, görünür olmarı büyüklüklerinden değil.

ahmet hâşim'in meşhur "karanfil" şiirine yazdığı aynı isimli nazireyle, ahmet hâşim ve onun şiir anlayışını; zarif bir şekilde tenkit eden şairdir.