osmanlıca

osmanlı'da kullanılan yazı dilidir.

osmanlıca deyince, ayrı bir dil gibi oluyor lakin, osmanlı türkçesi deyince de karşılamıyor esasında... zira içeriği; türkçe, arapça ve farsça ögelerle bezeli bir lisandır kendisi. sade yazı dili demek basite indirgemek olur. yazı stili denince ise; iran'dan tutun, arap yarımadasına, uygur'dan tutun da tibet'e kadar birçok ögeyi bünyesinde barındıran günümüz modası; hat yazısına önderlik eder... ben şahsen, lisan denilebilecek kapasiteye de eriştiği kanaatindeyim. nitekim bir tarihçi olarak buna hakkım da var. bırakın bazı nitelemeleri işinin erbabı yapsın. bi zahmet.

osmanlıca değil, osmanlı türkçesi. doğrusunu bilelim.

karahanlı türkçesi için karahanlıca denilmediği sürece saçma olan söylem.

doğrusu osmanlı türkçesi diyen arkadaşlara sorum şu. bir dili özel yapan nedir.? alfabe değişikse, cümle yapıları değişikse, (örneğin türkçede ön ek yok osmanlıca da var) ekleme şekilleri isim tamlamaları hep değişikse o dil nasıl türkçe olur, bu mantıkla almanca da kayser türkçesi o zaman. bu dil bildiğin ayrı bir dil

üniversitede o kadar eğitimini almamıza rağmen hep osmanlıca diye andığımız, okulu bir sene uzatmama sebep olan ve hala kabuslarıma giren ders

türkçe dilinin, osmanlı döneminde kullanılış biçimi olduğu için osmanlı türkçesi olarak adlandırılan şeklidir. türk dili ve edebiyatı bölümlerinde eski anadolu türkçesi, uygur türkçesi gibi adlandırmalar da mevcut o dönemin kullanılış şekillerine göre. osmanlı türkçesinin bir dil olup olmadığı meselesi ise bakışınıza kalmış bir şey. dönemin edebiyat ve kültür dilleri olan farsça ve arapçadan geçen sözcüklerle oluşturulan şeyleri türkçeye bağlamak bence doğru değil. osmanlı dönemindeki türkçenin temel kuralları ile şimdikiler arasında pek bir fark yok. türkçenin belirli bir dönemde arap harfleri ile kullanılmış halidir.

mesela türkçede blirtili isim tamlaması ilgi eki+iyelik eki ile yapılır ama osmanlıca da öyle değildir, üstəlik tamlanan və tamlayanın yerləri də farklıdır (bkz: daar-ül aceze / acizlerin kapısı)
ayrıca türkçede "ki" li birleşik çümle yoktur. o cümle kalıbı farsçadan geçmiştik (bkz: duydum ki unutmuşsun)vs. osmanlıca ayrı bir yapat dildir.

lisede haftasonları gittiğim bir kursta, 3-4 derste öğrenip, bi heves günlüğümü bile osmanlıca tutmaya başlamıştım. *
sonrasında da ileri derecede öğrenip, eskilere ait eserlerin bilhassa osmanlıcasını bulup çok okumuşumdur. ve belki de bu yüzden, harekesiz oluşuyla osmanlıcayı andıran urducayı da kolaylıkla okuyabiliyorum.

ama şimdilerde, “osmanlıca değil o yaa! osmanlı türkçesi denir onaa!” gibi yersiz, bilmiş ve yanlış sözler dönüyor ortada. bununla alakalı olarak arşivlere bakılırsa, "osmanlıca" veya "osmânî" kelimesinin geçtiği onlarca kitap ismi var. osmanlıca ile az da olsa haşır neşir olanlar bilir ki, osman-i türki * gibi bir ibarenin geçtiği sadece bir kitap ismiyle bile karşılaşılamaz.

ama ben illa ki osmanlı’nın ardına türk kelimesini ekleyip, efendime söyleyeyim bir milliyetçilik ve bilmişlik yapmak istiyorum diyorsanız, belirtmek gerekir ki, osmanlıca bir yazı dilidir. lisân-ı osmânî yani osmanlıca denilince buradaki ifade yazı dili olması hasebiyle kullanılır. osmanlı türkçesi ise, o dönemin konuşma dili, kullanılan kelimeler ve dilin yapısıyla ilgilidir. şimdi başkaları osmanlıca dediği zaman, “yoook osmanlı türkçesi o!” demeden, bi zahmet bir daha düşünün. ki iki durum için de, osmanlıca ifadesini kullanmak asla yanlış değildir.

aşığı oldugumdur. "ey huri-yi heft cennân-nı hûda" ile başlayan bir şiirim vardı. defterimi bulursam eğer devamini yazacağım.

çok zarif bir dil ama metin çözerken çözene kadar bir başıma ağrılar giriyor o ayrı

(bkz: osmanlı türkçesi)

osmanlıca değil osmanlı türkçesi daha doğru bir tanım. zaten bir konuşma dili değil, yazı dili. arap harfleri ile yazılır, türkçe'nin ses özelliklerine göre okunur metinler. dönemin sosyalojik şartlarını incelediğimizde çok da arı bir konuşma türkçesi yok, özellikle edebî metinler çoğunlukla arap-fars dillerinin etkisi altında. millî edebiyat dönemiyle birlikte dilde sadeleşmeye gidildi; arapça- farsça kelimeler dilden atılacak, mümkün mertebe türkçe kelimeler kullanılacak, arap- fars dil bilgisi kuralları terk edilecekti. dilin millîleşmesinde çok büyük katkıları var bu dönem sanatçılarının. lâtin harflerinin kabulüyle de okuma-yazma becerilerini kazanmak kolaylaştırıldı. arap harfleri türkçe'ye uygun değildi, yetersizdi. kimse bir gecede cahil kalmadı.

arap alfabesi kullanılıyor diye arapça sanılan aslında türkçe olan dilimizdir latin alfabesi kullanıyoruz ama çoğumuz türkçe dışında dil anlamıyoruz osmanlı türkçesi de böyle arapçadan farklı efendim

#455244

daha önce yukarıdaki entride anlatmıştım. osmanlı türkçesi yanıltıcı bir adlandırma çünkü teknik olarak bu dil türkçe olmadığı gibi günümüz türkçesinin öncülü de değildir. apayrı ve bugün ölmüş bir dildir. resmi bir saray ve evrak dilidir. bu saray bürokrasisinin elinde bir dönem kendi edebiyatını da oluşturmuştur. halkın konuştuğu ve günümüzde de devam ettirdiğimiz türkçe ile alakası olmayan, onunla aynı anda varolmuş ayrı bir dildir.

o kadar harika bir dil ki . osmanlıca bilen biri farsça ve arapça yi da bilebilir rahatlıkla. böylesine köklü ve güzel bir dile sahip olan bir millet , nasıl bu hale geldi ? 100 yıllık geçmişini bilmeyen ,dedesinin mezar taşını bile okuyamiyan bir millet ,kendi değerlerini böylesine hiçe sayıp , aslını yok etmiş birilerini hala yüceltebiliyor, sorgulamıyorsa , bu millete semer vuran çok olur.

ne kadar nahif ne kadar ince bir dil..

bir ingiliz ,kaç asır önceki ecdadinin dilini biliyor ve tün dünyaya kendi dillerini öğrenmeye mecbur bırakıyor.
bizim modern olarak kendini gören kesimimiz , ingilizin köklü rejim değişikliklerine uğramasına rağmen ,dilinde bir yenilik yapmamış olmasına takilmadigi gibi ingilizceyi anadili gibi konuşana ne kadar kültürlü diyebilecek kadar da duyarsız.

uyduruk saray dili bu toprakların dili olmadı. bu toprakların dilini öğrenmek isteyen o zamanlarda anadoluda hangi dil konuşuluyormuş ona baksın. anadoluda dedelerinin osmanlıca konuştuğunu düşünen var mı?
karacaoğlan, nesimi, kaygusuz, dadaloğlu, pir sultan, yunus.. bunların şiirlerine baksın. hangi dille yazılmış!

asıl dilini kültürünü arap alfabesi, farsça tamlamalar zanneden bir nesil nasıl ortaya çıktı? gerçekten bunu merak ediyorum. siz türk olduğunuzu unutuyorsunuz bazen. ya da arapsanız söyleyin de hiç katmayayım işleri birbirine. şu islamla yerleşmiş arap kültürüne, diline ‘aslımız’ diyorsunuz ya yazık gerçekten. isterseniz önce bi osmanlı da ilk okullar ne zaman açılmış, okuma oranı kaçmış ona bakın. sonra latin alfabesine geçtikten sonra okuma oranı ne kadar artmış onu görün. ‘dedeleriniz’in mezarlarını okuyamıyor muşsunuz. hah komik kendinizi saray soyundan mı zannediyorsunuz arkadaşlar? hangi padişahın torunusunuz?