ramazan

*happy ramadaaaann!*

ramazan sözlükte "günün çok sıcak olması, güneşin kum ve taşları çok ısıtması, kızgın yerde yalınayak yürümekle ayakların yarılması" anlamlarındaki "ramad" masdarından veya "güneşin güçlü ısısından çok fazla kızmış yer" manasındaki "ramdâ" kelimesinden türeyen "ramazân" kamerî yılın şâbandan sonra, şevvalden önce gelen dokuzuncu ayının adıdır. "yaz sonunda ve güz mevsiminin başlarında yağıp yeryüzünü tozdan temizleyen yağmur" anlamındaki "ramadî" kelimesinden ya da "kılıcı veya ok demirini inceltip keskinleştirmek için iki yalçın taş arasına koyup dövmek" anlamındaki "ramd" masdarından türediği de ileri sürülmüştür.

ramazan ayı hicri 9.ay olmakla birlikte fıkhî tarifle kişinin kendisini yeme, içme ve cinsi munasebetten uzak tutmasıdır. imsakla (şafakla) başlayıp iftarla (gün batımıyla) sona ermektedir. diğer bir adıyla "11 ayın sultanı" dır.

oruç, bize gündelik hayatta ulaşmamızın çok kolay olduğu nimetlerin bile ne kadar kıymetli olduğunu farkettirerek o nimetin önemini bilmemizi ve şükür edebilme nimetine erişebilmemizi sağlayan, nefsimizin isteklerine karşı onu terbiye edebilme sabrı, imkanı veren güzel ahlak ve takvâ tâlimidir.

tabii ki bu ayda müslüman bir kişinin sadece midesine değil; haram bakmayarak gözlerine, çalgı dinlemeyerek kulağına, kötü söz söylemeyerek, kalp kırmayarak, dedikodu veya laf taşımayarak, yalan konuşmayarak diline, kötü ortamlara, onu harama teşvik edicek ortamlara gitmeyerek ayaklarına oruç tutturması ve bol bol ibadet üzere olması gerekir. bu vasıflar elbette müslüman bir kişide sadece 1 aya mahsus edilmemesi gerekirken ben şu anda "en azından" kısmını baz alarak tanımlıyorum. oruçluyken bu hal üzere olmamız orucumuzun rûhâniyetini zedelememesi, bize her anlamda şifa olarak gelebilmesi içindir.

"hiçbiriniz (bilhassa) oruçlu olduğu gün, çirkin söz söylemesin ve kimse ile çekişmesin. eğer biri, kendisine söver veya çatarsa; "ben oruçluyum: desin."
(buhârî, savm, 9)

"kim yalan konuşmayı ve yalan dolanla iş yapmayı terk etmezse, allah o kimsenin yemesini-içmesini bırakmasına kıymet vermez."
(buhârî, savm 8, edeb 51)

"nice oruç tutanlar vardır ki, orucundan kendisine kuru bir açlıktan başka bir şey kalmaz!..."
(ibni mâce, sıyâm, 21/1690)

kuran-ı kerim'de orucun farz olduğunun bildirilmesinin hemen ardından ramazanın hakkı batıldan ayıran ve doğruya sevk eden kuran'ın indirildiği ay olduğu söylenir ve bu aya ulaşanların oruçla mükellef olduğu belirtilir.

"o (sayılı günler), doğruyu eğriden ayırma, gidilecek yolu bulma konusunda açıklamalar ve insanlara rehber olarak kuran'ın indirildiği ramazan ayıdır. artık içinizden kim bu aya yetişirse onu oruçlu geçirsin. kim de hasta veya yolcu kalırsa, başka günlerden sayısınca tutar. allah sizin için kolaylık istiyor, güçlük çekmenizi istemiyor. sayıyı tamamlamanız, size doğru yolu göstermesinden ötürü allah'ı tazimle anmanız için ve şükredesiniz diye (uygun hükümler gönderiyor)."
(bakara - 185.ayet)

bize bütün bereketiyle esenlik veren, ruhumuzu tazeleyen bu mübarek ayın bir takım başlıca özellikleri şunlardır;

1) kuran-ı kerim bu ayda indirilmeye başlanmıştır ve bin aydan daha hayırlı olduğu ifade edilen kadir gecesi de bu mübarek aydadır.

2) kadir geces. ayette bu gecenin bin aydan daha hayırlı olduğu söylenir.

-biz onu (kuranı) kadir gecesinde indirdik.
-bilir misin nedir kadir gecesi?
-kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır.
(kadir - 1,2 ve 3.ayeler)

yani bu geceyi ihya edenlere 83 küsür senenin ecri lûtfedilir.
peygamberimiz: "kadir gecesini, fazilet ve kudsiyytine inanarak ve sevabını yalnız allah'tan bekleyerek ibadet ve tâatle geçiren kimsenin -kul hakkı hâriç- geçmiş günahları bağışlanır."
(müslim, müsâfirîn, 175/760)

kadir gecesinden mahrum kalmamak için onu ramazanın ilk gecesinden itibaren tek sayılı gecelerde aramak gerekir. umumî kanaate göre ramazanın 27.gecesidir fakat başka zamanlara da gelebildiği için bütün ramazan gecelerine ayrı îtinâ göstermek gerekir.

3) islamın beş şartından biri olan oruç bu ayda tutulur.

4) peygamberimizin inanarak ve sevabını da allahtan bekleyerek kılan kişinin geçmiş günahlarının bağışlanacağını bildirdiği ve kendisi de bizzat kılarak ümmeti için sünnet olduğunu gösterdiği teravih namazı bu aya mahsus ibadetlerdendir.

"allah teâlâ, size ramazan orucunu farz kılmıştır; ben de onun kıyâmını, yani ramazan gecelerindeki teravih namazını sünnet kıldım. eğer bir kimse, imanlı bir gönülle ve sevabına ermek emeliyle ramazan orucunu tutar ve teravih namazını kılarsa, (kul hakları ve borçları hariç) anasından doğduğu gün gibi günahlarından kurtulur."
(ibn mâce, salât, 173)

5) mâli bir ibadet olan fitrenin (fıtır sadakası) bu ayın sonunda ve bayramdan önce ödenmesi gerekir.

fıtır sadakası: ramazana erişip oruç tutmuş ve bayrama erişmiş olmanın şükrü olarak dinen zengin olan ve ramazanın sonuna yetişen müslümanların belirli kimselere vermesi vacip olan bir sadakadır.

fitre bayram namazına kadar verilirse makbul olur. daha sonra ise, fitre dışında bir sadaka hükmüne girer.
peygamberimiz, fakir müminlerin de bayrama huzurla girebilmeleri için, fitrelerin bayramdan önce verilmesini istemiş;

"onları bu (bayram) gününde aç dolaşmaktan kurtarınız!" buyurmuştur.
(ibn-i sa'd, ı, 248)

6) bu ayın sonunda itikafa girmek sünnettir.

itikaf: kişinin kendisini dünya işlerinden ve sıradan davranışlardan uzak tutarak ibadet amacıyla ve belirli bir şekilde camide kalması demektir.

hz aişe (ra)'dan rivayetle: "rasûl-i ekrem ramazanın son on gününde itikafa girerdi. o bu âdetine vefatına kadar devam etmiştir. sonra onun ardından hanımları itikafa girmiştir."
(buhârî, "ı'tikâf", 1; müslim, "i'tikâf", 5)

7) kuran ayı denilen ramazan ayında çokça kuran okuyup manalarıyla da tefekkür içinde olmamız gerekir.

8) sahur yapmak

peygamberimiz sahurun faziletine dair şöyle buyurmuştur;

"bir yudum su ile dahî olsa sahur yapınız."
(abdurrazzâk, musannef, ıv, 227/7599)

"sahur yemeği yiyin, zira sahurda bereket vardır."
(buhârî, savm, 20)

9) iftar, duaların makbul olduğu vakitlerdir. orucu açarken bu vakitlerin kıymetini iyi idrak etmek ve allah ile beraberliğin gönül huzuru içinde bulunmak gerekir.

peygamberimiz; "oruçlunun rahatlayacağı iki sevinç ânı vardır: birisi, iftar ettiği zaman, diğeri de orucunun sevabıyla rabbine kavuştuğu andır." buyurmuştur.
(buhârî, savm, 9; müslim, sıyâm, 163)

ayrıca oruçluya iftar ettirmek hususunda peygamberimiz:

“kim bu ayda bir oruçluya iftar verirse, bu onun günahlarının bağışlanmasına, cehennem azâbından kurtulmasına ve kendi mükâfâtından hiçbir şey eksilmeden bir oruç tutma sevâbına nâil olmasına vesîle olur.” buyurdular. bunun üzerine sahâbîler:

“–yâ rasûlâllah! hepimiz bir oruçluyu doyuracak kadar yiyeceğe sahip değiliz.” dediklerinde, rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem-:

“–kim bir oruçluyu bir hurma ile veya içecek su ile veya tadımlık bir süt ile iftar ettirirse, allah ona bu sevâbı verir.” buyurdu.”
(ali el-müttakî, kenzü’l-ummâl, vııı, 477/23714)

ramazan ayının zikirleri ve bir kaç tavsiye:





sana geliyor.
bir kapının anahtarıyla geliyor.
mahzun kalmış kalpleri tamir etmeye, aç komşunun hâlini anlatmaya geliyor.
bahçeleri gülle donatmaya geliyor.
içinde bin aydan daha hayırlı olan kadir gecesi ile geliyor.
ramazan-ı şerif geliyor.
uyan, belki bu son ramazan...

bu ramazana erişebilmenin büyüklüğünü ne kadar şükretsek layıkıyla yapmış olur muyuz bilmiyorum. bu mübarek ayda her anlamda ve özellikle ruhsal olarak kendimizi yenileyebilmemiz, maneviyatla tazelenebilmemiz duasındayım.
yüce rabbim bizleri nice maneviyat dolu, bereketli, hakkıyla ihya edebileceğimiz mübarek ramazanlara ve kadir gecelerine kavuştursun. amin. *

on bir ayın sultanıdır. divan şâirelerimizden şeref hanım ramazan'ı bize şu dizeleriyle anlatmış:
''yemez içmez bir oruç nâmına şûha tutulup
neye müncer olacak za'f ile hâl-i ramazan''
yâni, ''şu ramazan'ın hâli, bunca zayıflıkla neye varacak bilmiyorum. şimdi de ''oruç'' adında neşeli, işveli şûh bir kadına tutulup yemeden içmeden kesilmiş.''

yine divan şâirlerinden sâbit, ramazan'ı şu sözleriyle anmış:
''za'f ile hilâl eylemiş ol mâh-ı cihânı
tuttum gazâbımdan yiyeyazdım ramazânı.''
demek oluyor ki ''ramazan, vakit gelip çattığında cihanın dolunayını zayıflatıp iki büklüm şekilde hilâle döndürmüş. bunu görünce öfkelendim de varıp o ramazanı kıtır kıtır yiyeyazdım.''

rahmet, bereket, mânevî feyiz ve ilâhî inâyetin coştuğu mübârek ramazan ayı'nın müslümanların gönül ve hânelerine hayırlar, güzellikler getirmesini cenâb- hak'tan niyâz ederim.

''o ramazan ayı ki, insanları irşad için, hak ile batılı ayırt eden, hidayet ve deliller halinde bulunan kur'an onda indirildi. onun için sizden her kim bu aya erişirse oruç tutsun. kim de hasta veya yolculukta ise tutamadığı günler sayısınca diğer günlerde kaza etsin. allah size kolaylık diliyor, zorluk dilemiyor. bir de o sayıyı tamamlamanızı ve size gösterdiği doğru yol üzere kendisini yüceltmenizi istiyor. umulur ki, şükredesiniz!'' (bakara sûresi 185. âyet)(elmalılı muhammed hamdi yazır - kur'ân-ı kerîm ve yüce meâli )

bu bayrama kadar en az 1 hedefimizi gerceklestirebiliriz aslında.

son 4-5 senedir gözlemlediğim bir şey var. eskiye göre oruç tutanların sayısında epey azalma var gibi duruyor.

yani hala "ramazan nedeniyle kapalıyız" diyen tuhaf mekanlar olsa da, açık olan yerler tıka basa dolu. sokakta sigara içenler, bir şey yiyenler cabası.

bir diğeri ise ramazan dayağının azalması. * yukarıdaki durumdan mıdır bilmiyorum ama eskiden her hafta bununla ilgili haber görürdük, şimdi neredeyse böyle bir vaka yok.

ha, en son bir restorana girip, ramazanda nasıl açık olursunuz diyen sonra dayak yiyen bir abimiz vardı. yobazlık hala var ama dayak işi bile tersine dönmeye başladı. *

konda bir ara araştırma yapmıştı. son 10 yıl din bilnem ne diye. orada da son 10 yıla göre ülkedeki namaz kılan, oruç tutan, muhafazakarım diyenlerin sayısı hızla azalıyordu.

mesela bugün ekmek aldım. klasik olarak o ekmeğin ucundan başından bir yudum almadan olmaz. * her ne kadar tutmasam da saygıdan dolayı, aile terbiyesinden dolayı, sokakta olduğum ve ramazan olduğu için çekine çekine koparıp, ağzıma atıyordum. ulan sonra bir baktım etrafıma, sallayan yok. tutan yok ki, sallayan olsun. sigara içen, kafe veya çay evlerinde çay hüpürtedenler, bir şey yiyenler. vay anasını dedim.

evet, bu da böyle bir tespit ve gözlemdir.

(sözde) 11 ayın sultanı, oruç ayı.
yılın sadece 1 ayı müslüman olduğunu hatırlayanların ayı. 11 ay playboy, 1 ay mümin. islam'daki ramazan ayının yahudilikteki karşılığı yom kippurdur.

2023 yılı ramazanı 20 mart 2023 akşamı başlayıp 20 nisan 2023 akşamı sona erecektir. bayram da 21 nisan -23 nisan 2023 tarihlerindedir.

bir iki sene sonra, ilk oruç tutmaya başladığım zamanlara denk gelmeye başlayacak olan, müslümanlar için farz olan orucun, tutulduğu ay.

uyduruk aydır. kuranda otuz gün oruç yok.

son 10 günlere girmişiz. ınstagram ablaları ramazan hazırlıklarına girişmese, 10 gün kaldığını pas geçmişim.

k.çımı yıkarken su kaçar ise orucum bozulurmuuu mod. on!
inananlara hayırlı, uğurlu bereketli olsun.

11 ayların en güzeli, en huzurlusu,en şükür duyulan ay. rabbim hayırlısı ile geçirmemizi nasip etsin.

geliyor gelmekte olan.

bu ramazan iyi hoş ama kalabalık akraba iftarlarını hiç sevmem.

gelişiyle uhrevî umutlarımızı yeşerten, ubûdiyet ve allah'a kulluk bilincimizi tazeleyen, on bir ayın sultanı, oruç ve kur'an ayıdır. ramazan ayını idrâk ettiğimiz bu gece münâsebetiyle, tüm müslümanlar ile sözlükteki müslüman üye ve yöneticilerin bu mutluluklara vesile zaman dilimini samimi hislerimle kutluyor, sevdiklerimizle birlikte nice ramazanlara sevinç içinde kavuşmamızı diliyorum.

kalplerimizi gelişiyle tenvir edip yüzümüzü güldüren ramazan ayını, merhum ismail coşar'ın yorumladığı ''merhaba ey şehr-i ğufran'' adlı kasidesi ile karşılamak istiyorum:

hayırlı ramazanlar; ayetler doğrultusunda hazırlanmış gerçek imsakiye için: imsakiye.suleymaniyetakvimi...

bereketli aydır. 500 liralık alışveriş bile bu ayda olur 5000.

bi erkek ismi. ve bi ay.

farklı bir bakış açısı okumak isteyenler için ramazan;

hanımlar, beyler buyursunlar

bu yıl da tüketigimiz on bir ayın sultanı, inşallah hakkıyla değerini bilmisizdir.
bu sene daha önceki senelere nazaran kolay ve hızlı idi, bitiyor olmasının hüznü baş gösteriyor yavaştan; uykusuzluk, açlık, susuzluk vs. hiç önemi yok bunların allah rızasınin yanında, o yüzden bu hüznün sebebi.