sokrates

vahiy aldığını iddia ettiği için şüpheye düşüyorum sürekli

gay sanırım. çünkü zamanında erkekler fiziginin mükemmelliğini görmeden ölmemeli gibi bir söz söylemiş

demokrasi şehididir.

oğlum bi ara böyle bizim memlekete bir şeyhler oluyo. biri başlatıyo sokrates i*neydi diye, gerisi devam ettiriyo. mevzu bahis i*ne olmasında değil tabi.

bildiği tek şey hiç bir şey bilmediği olan zır cahil.

"sorgulanmamış bir hayat yaşamaya değmez." - sokrates

felsefeyle ilgileniyormuş gibi yapıp kız tavlamak isteyen erkeklere, kurduğu efsanevi cümleyle yardımcı olmuş filozoftur.

bir zamanların efsane brezilya futbol takımının kaptanıdır. futbolla hiç ilgisi olmayan ben bile biliyorum. o derece.

sokrates: "eğer ki deniz yoluyla bir yolculuk yapmak isteseydin, geminin kontrolünün kimde olacağına nasıl karar verilmesini isterdin? rastgele ve herhangi bir grup insan tarafından mı, yoksa deniz seyahatleri konusunda deneyimli, bilgili ve eğitimli insanlar tarafından mı?"
ademantus'un cevabı çok açıktır: elbette ki ikincisi! sokrates'in buna cevabı ise şu şekildedir:
"peki bu durumda nasıl olur da, bir ülkedeki yetişkin insanların rastgele ve herhangi bir grubunun bir ülkeyi kimin yöneteceğine karar verebilecek donanımda olduğunu düşünebilmekteyiz?"

hakkinda bicok yalan uydurulan filozof.

muhtemelen hakkinda anlatilanlarin yuzde 70-80'iyle alakasi yoktur.

kendisinin varligini temel olarak 3 kaynaktan biliyoruz. biri zaten meshur olan, ogrencisi platon yazmistir, digerini yine kendisi hakkinda ogrencisi ksenofon yazmis, bi de kendisini hicveden, yani kotuleyen aristophanes'in yazdiklari var.

sokrates'in yasadigina dair delillerimiz aslinda genel olarak cagdaslari bazinda bu 3 onemli kaynak eserdir.

bunlar sokrates'in yasadigini kesin olarak dogrular.

bunun disinda yine bazi cagdas yazarlar sokrates'ten bahsettiler, veya yakin doneminde yasamis olanlar.

sokrates antik yunan'da cok meshurdu, ozellikle idami onu daha da meshurlastirdi.

fakat akademik cevrede genel kabul edilen gorus, platon'un, kendi goruslerini sokrates'e atfettigidir esasen.

aynisini ksenofon falan da yapmis olsa da ksenofon'un sokrates'le ilgili yazilarini platon'un sokrates'le ilgili yazilarindan daha gercekci kabul edenler var.

fakat goruslerinin ne kadarini aokrates'e mâl ettiler, ne kadari gercekti supheli.

fakat akademisyenler platon'un sokrates soylentilerini 3 doneme ayirir,

1. platon'un erken donem sokrates yazilari gercege daha yakindir,
2-3. platon'un orta ve gec donem sokrates yazilari daha cok platon'un kendi gorusleri ve pisagorcu gorusleri sokrates'in agzindan soyletmesinden ibarettir.

hatta bu konuyla ilgili ilginc 1 muhabbet de var.

soyle ki bunu antik yunan felsefe tarihcisi olan miladi 1-2. yuzyillarda yasamis diogenes laertios yaziyor.

diogenes sokrates biyografisinde yaziyor ki, platon sokrates'e erken donem eserlerinden sanirsam lysis'i okuyor, sokrates de diyor ki, herakles askina, bu genc benim hakkimda ne kadar da yalan soyluyor boyle.

yani platon'un sokrates adina yalan soyledigi, kendi goruslerini ona mâl ettigi antik donemden beri bilinir.

mesela formlar teorisinin bugun genel olarak platon'a ait oldugu bilinen 1 husustur.

halbuki platon bunu sokrates'e atfediyor.

bunun 1 yalan oldugunu nerden biliyoruz.

1. ksenofon sokrates anlatilarinda bundan bahsetmez,
2. platon'un ogrencisi aristoteles, sokrat'i gormemistir ama o idam edildiginde aristo 15 yasindaydi. fakat onu gormedi cunku aristo, sokrat'in idamindan bikac yil sonra atina'ya geldi. yine de muhtemelen sokrates'in bicok cagdasini gordu ki aristo, metinlerinde sokrates'e bicok atif yapar(ki bu da sokrat'in yasadigina 1 baska delildir). fakat aristo formlar teorisinden, platon'un teorisi olarak soz eder.

bilginler sokrates adina olan yalanlari tespit etmek icin şu cozumu uygulamislardir, sokrates donemi onunla ilgili yazilan bagimsiz metinlere bakip, aradaki uyumlu anlatilarin gercekten sokrates tarafindan soylenmis/yapilmis olacagi soylenebilir demisler.

antik roma ve onun üzerinden tüm batı dünyasının düşün yaşamını şekillendiren ve temellendiren zihinsel sürecin proto mimarlarından ve platon ile birlikte yunan felsefesinin başlıca ekollerinden olan büyük filozof.felsefede diyalektik ve kavramsacılık üzerinden yapılacak bir düşün ve sorgunun öncülerinden ve hatta ilklerindendir.

kendisinin bir şey bilmediğini öne sürüp sorular sorarak karşısındakinin bir şey bilmedigini ortaya çıkaran kişi. ne pis adammış arkadaş.

sokarım onun tezine."

-ata demirer. tek kişilik dev kadro.

sokrates’in idamı, aslında düşüncenin, sorgulamanın ve özgürlüğün cezalandırılmasıydı. o, toplumun kabul ettiği doğrulara körü körüne inanmayı reddetti, insanlara sorgulamayı öğretti. ama işte tam da bu yüzden, atina’daki düzen için bir tehdit olarak görüldü.
onu yargılayanlar, gerçekte onun suçlu olup olmadığını umursamıyordu. onlar için önemli olan, statükoyu korumaktı. sokrates, kendini savunurken bile inandığı değerlerden vazgeçmedi çünkü onun için önemli olan, hayatta kalmak değil, onurlu bir şekilde yaşamaktı.
belki de en çarpıcı nokta, sokrates’in kaçma şansı varken bunu reddetmesi. ölümü bile bir ders haline getirdi. bugün hâlâ onun düşüncelerini konuşuyoruz ama onu yargılayanların isimlerini kimse hatırlamıyor. işte fikirlerin ölümsüzlüğü tam olarak böyle bir şey.

gençleri bilinçlendirdiği ve hususen tek tanrı inancını aşıladığı için idam edilmiştir.

kendisine ait hiçbir yazılı metin bulunmayan, ona ait olduğu söylenen metinlerin esas olarak platon, ksenophon ve aristophanes tarafından yazılmış olduğu tarihi figür. gerçekten var olup olmadığına dair birçok tartışma da vardır ki kendisinin hiç eserinin olmaması ve onun ağzından yazılmış metinlerde 3 farklı kişi gibi göründüğü için makuldur. velev ki gerçekten yaşamış olsun hangi sokrates gerçektir? veya öğrencileri ona başka bir mana yükleyip onu olduğundan başka birisi olarak göstermiş olduğundan varolandan başka bir kişi olarak bildiğimiz kişi olduğu için varolmamış demekte bir beis olmaz.

idamının sebebi olarak tek tanrıya inandı, gençleri yoldan çıkardı vs. gibi söylemler bulunur. bu sebepler idam edenlerin asıl sebebi gizleme ve âvâmın ve ahalinin çenesini tutma çabasıdır. her zamanki gibi bunun için din kullanıldı. siyasi sebeplerden idam edildi. demokrasiyi eleştirdiği, tiranlığa yakın durduğu için idam edildi.

ancak yine de belirttiğim gibi sokrates bir kişiden çok bir figürdür. platon'a bakarsak çok sorgulayan, eğitici güdüsü yüksek ve kendisini tanrının görevlisi olarak gören bir sokrates görürüz. ksenephona bakarsak dindar, öğüt veren ömer baba gibi bir sokrates, aristophanes'de ise huysuz, hicivci, at sineği bir sokrates görürüz. hepsi bir yandan doğru olabileceği gibi hatalı da olabilirler. halka mal olmuş nasreddin hoca gibi bir figür olabilir. ona dayandırılan fıkraların sonradan yazılmış, hatalı ve çelişkili olduğunu bildiğimiz gibi sokrates söz konusu olunca da biliriz.

zamanında, "rızası varsa herkes akılcı düşünebilir, kimse karışamaz" diyerek çok kısa yazmış, bazı ezik vatan hainlerine sokmuştur. nietzsche de ona, "bundan bize ne olması" demiş ve kapak yapmıştır. fesleğenli saksılara oturtur gibi koymuştur. dönemin ilk z düşünürlerindendir kendisi. efes amfide insanları toplayıp, "aşk mı üstündür ölüm mü" gibi anketler açarmış sık sık. esnaf bunu dövermiş gerizekalı diye. yüzünde belli belirsiz bir tebessüm olurmuş hep. "zorbalandım" dediği rivayet ediliyor. yardım istediğinde, svihs derlermiş ona. halk da az moron değilmiş. kayıp çağ olarak nitelendiriyorlar o dönemi.

şizofren platon'un hayali arkadaşı.

adam yazmamış fikirlerini diyorlar

adam 'ümmi' belki de

sadece konuşmuş hiç okumamış ölmese nebi adayı...