fareler ve insanlar

great deppresion zamanında kendi çiftliklerini kurmak isteyen ama burunlarını boktan kurtaramayan birbiriyle alakaları olmayan iki dostun hikayesini anlatan john steinback hikayesi.
(bkz: fareler ve insanlar)

kitaptaki betimlemeler gerçekten şahane. okurken kitabı yaşıyorsunuz resmen, bambaşka bir dünya'ya sürüklüyor insanı. gerçekten herkesin okuyup kendine göre çıkarımlar yapması gerekiyor. geç okuduğuma çok pişmanım, ilk fırsatta mutlaka okunmalı.

john steinbeck'in dünya klasikleri arasına giren, açıkgöz biri olan george ve saf biri olan lennie isimli iki arkadaşın hazin biten maceralarını anlatan, ılkokul 4.sınıftayken okuduğum ve uzun süre etkisinden kurtulamadığım romanıdır.

insan herhangi bir konuda imtihan edilmeden, iyi yada kötü olduğu bilinemezin hikayesi. bu hikayenin uyanık adamı george bana şeytanı hatırlatıyor. meleklerin hocası denilen, sevilen, sayılan, adem'e secde et emri verilene kadar nefsine ağır gelen, çıkarlarına uymayan hiçbir şey yaşamayan şeytan, bu emir üzerine gerçek yüzünü göstermiş ve allah ile bütün bağlarını koparmıştır.

sayfa sayısı az olmasına rağmen anlattıkları bazı çok sayfalı kitaplardan daha değerli olabilecek kitaptır. korona bittikten sonra tiyatrosuna gitmeyi dört gözle beklediğim kitaptır aynı zamanda.

güzel bir incelemesini okumak isteyenler için buradan.

oldukça sevdiğim, babamın da oldukça sevdiği ("bu kitabı okuduktan sonra fareler ve insanlardaki karakterleri bir süre gerçek hayatta işaretledim") ve bu nedenle bende ayrı bir yeri olan olağanüstü kitap. (bkz: ölmeden önce okunması gereken kitaplar)

dün gece bir oturuşta bitirdiğim ve etkisinden çıkamadığım kitap. sayfa sayısı az olduğundan ve karakterleri tam olarak tanıyamadığımızdan bence hikaye birçok farklı şekilde yorumlanabilir.
--! spoiler !--

en çok merak ettiğim şey george ne yaptı. lennie ile kurdukları hayali gerçekleştirmiş olabilir mi veya tamamen umutsuz bir şekilde tüm parasını orada burada harcayacak bir hayat mı geçirdi veya intihar mı etti?

--! spoiler !--
ama sonuç olarak ben bu zamana kadar okumadığıma gerçekten çok üzüldüm. bence herkesin okuması gereken bir kitap.

adana devlet tiyatrosunda seyrettiğim oyun.

oldukça başarılı şekilde sahnelenmiş ve neredeyse kitap kadar büyük bir zevk vermiştir. elbette kitabı okuduğunda zihinde canlandırılan karakterin yerine somut bir karakteri görmek birtakım uyumsuzluklara neden olabilmekte.

yine de oldukça büyük keyif aldım. umarım tekrar sahnelenir ve yeniden gitme imkânı bulurum. oyunda beğenmediğim tek yan, kitabın bitiş cümlesinin eksik oluşuydu. ya da ben mi duymadım bilmiyorum ancak o her şeyin sonu olan cümlenin oyunda sahnelenmemesi beni oldukça üzdü. kitabı, anlatılan hikâyeyi tamamlayan bence o basit cümleydi.

kitaba gelecek olursak, klasikler arasında yerini fazlasıyla hak eden, mükemmel bir kitap. o tekrarlar, hayaller, yaşantılar ve sonuçlar öylesine güzel ki. özellikle o tekrarlar, aşırı ince işlenmiş ve mükemmel bir boyut. bu zevki tattırdığı, üzerine düşünmemi sağladığı için steinbeck’e ne kadar minnettar olduğumu anlatacak kelimeler bulamıyorum.

çok güzel bir kitap herkese tavsiye ederim aynı zamanda tiyatro oyunu şekli de insanı içine alır. ama ben herkes gibi ağlayamamıştım, ağlayamadığım için duygusuz muyum acaba diye uzun bir süre düşünmüştüm.(sıkıntı bende değildir canım) uzun lafın kısası boşuna klasiklere girmemiş bir kitap. okuyun, okutun.

tüm zorluklara rağmen hayal kurmanın insanı nasıl ayakta tuttuğunu anlatan çok güzel bir kitap. yalnızlığın her insanı farklı bir uğraşa sürüklemesi de kitapla ilgili güzel bir detay.

sonu üzdü beni ama o zaman olmasa başka zaman olacaktı diye düşünmeden edemedim. güzel akışı olan dili sade zaten otursanız 1 saatte bitecek bir kitap.

gerçekleşmeyeceğini bildiğimiz halde hayallerimizin peşinden gider ve hayata tutunuruz onu yaşamaya çalışırız ve bunu birlikte yaparız. neden birlikte yapmaya çalışırız ? çünkü

lennie ve george aslında para biriktirip kendilerine bir çiftlik alamayacaklarını biliyorlardı ama belki gerçekleştirebiliriz dediler ve başkasının yerinde çalışmaya çalıştılar .


sonu dramatik bitti lennie her ne kadar başa bela açsa bile sadakati ve iyi niyetliliği yaşamasını sağlamalıydı ama olmadı george yapmak zorunda kaldığı şeyi yaptı.

çok etkileyici bir kitap olmakla birlikte kocaeli şehir tiyatrolarında tıklım tıklım izlenen oyundur. şahsım üç kere izlemiş olup oyuncuların performansları yüzünden her izleyişte daha çok ağlamama sebep olmuştur. sonunu bildiğin şey için ağlamak bir de eski türk filmlerinde vardır.

john steinbeck'in 1937'de yayımlanan şaheseridir. küçük ve zeki bir adam ile büyük ve aptal bir adamın öyküsü; iki gezgin çiftlik işçisinin hayallerle dolu macerası olarak başlayan, sonundaysa tabii olarak insanlık tarafından yutulan iki adamın serüveni. nacizane fikrim ölmeden önce okunması gereken kitaplardan biri olduğu yönündedir.

okurken ağladığım sayılı kitaplardan olan, john steinbeck eseri.



zaten ince sayılabilecek bir şey ve stefan zweig'ten de bilirsiniz ki; az kelimeyle dahi şaheserler meydana gelebilir. okumadıysanız mutlaka okuyun derim.

altı çizilen birkaç cümle;

john steinbeck' in herhalde en ünlü kitaplarındandır. biraz deşersek insan ilişkilerine ve ekonomik tabakalaşmaya dair pek çok anlam çıkarabileceğimiz, kısa olmasına rağmen yıllarca unutulmayan bir eserdir. steinbeck' in "gazap üzümleri" ve "inci" isimli iki kitabı da çok meşhur ve kıymetlidir.

lennie nin ölümü esnasında beni çok ağlatan kitap.
george ve lennie nin büyük dostluğunun öyküsü. kitap okuma alışkanlığı olmayanlars bile tereddütsüz tavsiye edilebilecek kadar basit, üzerinden yıllar geçse de üzerimizden etkisi geçmeyecek kadar ağır bi kitap.
ölümünü hatırlayınca gözlerim doldu yine. halbuki pek sulugöz biri de değildim.

okuduğumda verilen en önemli mesajı anlamadığım için kitabın şişirilmiş bir popüler kültür nesnesi olduğunu düşünmüştüm. fakat sonra kardeşimle kitap üzerine konuştuğumuzda eserde verilen mesajın 'duygularda aşırıya kaçmamın sonucunun kötü olduğunu, aşırı sevginin bile öldürebileceğinin gerçeğini' anladım.

john steinbeck romanıdır.

“but mouse, you are not alone,
ın proving foresight may be vain:
the best laid schemes of mice and men
go often askew,
and leaves us nothing but grief and pain,
for promised joy!”

robert burns’ün “to a mouse” adlı şiirinden ve bu şiir john steinbeck’in çok dokunaklı eseri “fareler ve insanlar”a isim babalığı yapmıştır.

john steinbeck’in romanı iki arkadaş hakkındadır. george milton ve lennie small. george vi lennie birlikte çalışan, birlikte yolculuk eden birbirine taban tabana zıt iki çiftlik işçisidir. george oldukça zeki ve akıllı bir adamken lennie büyümeyi bir türlü beceremeyen, bedenen oldukça güçlü olmasına rağmen, zihnen george olmadan hayatta kalmayı beceremeyecek kadar zayıftır.

george ve lennie’nin büyük bir hayalleri vardır. bir çiftlik açmak; içinde tavşanlar olan bir çiftlik. lennie en çok tavşanlara sahip olmak ister. çünkü lennie’nin yumuşak ve tüylü şeylere zaafı vardır. akli dengesi tam olarak yerinde olmayan lennie george son vardıkları çiftlikte. curley’nin karısının saçlarını okşamak isterken onun ölümüne neden olur. john steinbeck romanda curley’nin karısına bir isim vermemiştir, zira bu çiftlikte çalışan işçilerin hikayesidir ve kadın burda bir “kişi” olarak değil “curley’nin karısı” olarak bulunur.
john steinseck romanında amerikan rüyası diye yutturulmaya çalışılanın asıl yüzünü gözler önüne serer. herkes yalnızdır hikayede, sadece george ve lennie birbirlerine sahiptir ancak bu bile onların rüyalarını gerçekleştirmeliri için yeterli olmaz. john stenibeck bu roman için şöyle söyler bir röportajında:
“ben kendim de bayağı uzun bir süre göçmen işçiydim. öykünün geçtiği yerlerde çalıştım. karakterler bir yere kadar, çeşitli insanların karışımıyla ortaya çıktı. lennie ise gerçek biriydi. şu anda kaliforniya’daki bir akıl hastanesinde. onunla haftalar boyunca yan yana çalıştım. gerçek lennie bir kızı değil, bir ustabaşını öldürdü. kızgındı, çünkü patron arkadaşını işten çıkarmıştı, lennie de karnına saplayıverdi. bunu arka arkaya defalarca yapışını izlediğimi anlatmaktan nefret ediyorum. onu, çok geç olmadan durdurmayı başaramadık.”

kitap 1992 yılında gary sinise tarafından sinemaya taşınmıştır. başrollerde ise john malkovich ve yönetmen gary sinise oynamışlardır. film cannes film festivalinde altın palmiye adayı olmuştur. john steinbeck ise 1940’da pulitzer, 1967’de de nobel edebiyat ödülünü kazanmıştır. roman her haliyle büyük bir başarıdır ve okunurken hakkı verilmelidir.

çocuğuma senede bir okutacağım kitaptır, başta obsesiflik ve yalnızlık sorunlarını ele alan, kişisel gelişim kitapları gibi gözünüze gözünüze sokmadan temel problemleri ele alan bir başyapıttır bana göre. ablamın edebiyat mezunu olmasından dolayı kitaplarına çocukken dadandığım da beni en çok etkileyen ve karakterimin şekillenmesinde büyük katkısı olan kitaptır okunan yüzlerce kitap arasından. abartma olacak ama en başlarda büyük zevklerle okuduğum biriciğimi artık kusuru var mı acaba diye okuyorum.