kişilik doğuştan mı gelir çevreden mi edinilir sorunsalı

doğuştan itibaren kişinin çevresi ile bulunduğu etkileşimlerden gelir

çevreden gelir ancak çevrende ne olursa sen de öyle olursun şeklinde değil , çevrendekilerin sana ve başkalarına hissettirdiklerini anlayıp doğruyla yanlışı ayırt edebilmek , buna göre de kendi karakterin oluşur. nasıl doğduğunu seçemezsin ancak nasıl yaşayabileceğini seçebilirsin. daha önceden doğru sandıklarının sonradan yanlış olduğunu öğrenmek , ergenlikteki karakter değişmeleri gibi.

kişilik karakterle karşılaştırılır hep. herkesin bir kişiliği vardır. mesela sinirli olmak, sabırsız olmak veya yumuşak olmak. bu çoğunlukla çocukluk ile ilgilidir ama kalıtımın da etkisi vardır. orta doğuda bebeklerin daha çok ağladığını tespit etmişler mesela. karakter dediğimiz ise kişinin zaman içinde kendi inşa ettiği bir şeydir.

cevreden edinilir ama dogustan kalıtsal sebepler de vardır, ama sanmıyorum doğuştan ruh hastası olduğumu

doğuştan kişiliksiz demek bebeklere haksızlık olur

değişkenlik gösterebilir ama çoğunlukla çevrenin etkisiyle oluşur.

"ağaç yaşken eğilir" atasözünü hatrıma getiren başlıktır.

insan gelişimi öğretilerinin en büyük kısmını 0 ile 6 yaş arasında yüzde 70 gibi hatrı sayılır kısmını tamamlar.
0 ile 6 yaş arasında görmüş ve dinlemiş olduğu tüm olguları yorumlayarak hayatına kendi doğrularını ve yanlışlarını belirler.
ornek sürekli oyuncak bebek ile oynaması istenenen bir kız çocuğu anne yada çevresinde ki hemcinslerinin de çocuk baktığını gördüğünde,
bilinç olarak üreme ve büyütme alt yapılı
bir olguya aid hisseder.
benzer durumu oyuncak araba da gözlemleriz erkek ler için.
genetik faktör insan tamlamasının yüzde 5 gibi küçük bir oranını oluşturur.

kalan yüzdelik oranını ise kişi kendisi düşünerek ayırt ederek tamamlar.
ve asla öğretisi bitmez çünkü öğrenmek gelişmek asla son bulmaz.

ve sonrasında kişiliklerimiz gelişir hayata kendi doğrularımız ile devam ederiz.

doğduğun çevre çocukluğunu ve geleceğini şekillendirir. cevap her ikisi de...

bazı huylar ve davranışlar genetikten ötürü doğuştan vardır.
ondan sonra nasıl bir birey olacağınız. aileden başlayarak, okul, mahalle ve en son bulunulan sosyal çevre ve arkadaşlardan oluşur. iyi bir çevrede yetişen çocukların çoğu iyi bir kişilik oluştururken, kötü bir çevreden gelen çocukların bazıları iyi bir kişilik oluşturur.
en önemlisi insan kendini nasıl yetiştirirse nasıl biri olmak istiyorsa belli bir yaştan sonra ona karar veriri.
insan mı olmalıyım? yoksa ....

insanın varoluşsal bir çevreyle iletişim hali vardır. sürekli alır doldurur kendini çevresinden kendine doldurduklarıyla hayatını idame ettirir.

doğuştan gelen bazı genetik yatkınlıklar eğer çevresel şartlar tarafından desteklenirse kişiliği etkiler.

mesela akciğer kanserine yakalanma riskinin genetik olarak yüksek olduğu biri eğer sigara içerse bu gen okunur ve kanser ortaya çıkar. yani 10 senede değil de 6 ayda diyelim. yoksa sigara içenler kanser olur genetik yatkınlık olmasa da.

diğer yandan beynin yapısı olarak psikopat olabilme potansiyeline sahip olarak doğan bebek çok mutlu bir çocukluk geçirirse bu özellik ortaya çıkmayabilir. genetik mirası olmayan biri kötü bir çevrede psikopat olabilir.

turuncu sarıdan mı olur kırmızıdan mı demek gibi bir soru. hem doğuştan genetiğimizin getirdiği özelliklerden, hem de anne karnında oluşmaya başladığımız andan şu ana dek yaşadığımız her şeyden etkilenerek oluşur.

bu soruya verebileceğim en büyük örnek ben ve ikiz kardeşim. tek yumurta ikiziyiz, dolayısıyla birbirimizin genetik kopyaları sayılırız, aynı ailede, aynı şartlarda büyüdük, eşit derecede sevgiyle yetiştirildik. fakat aramızdaki küçük biyolojik farklar bile ikimizi birbirinden taban tabana zıt iki insan yaptı. halbuki çocukken aynı yemekleri yer, aynı sudan içer hatta aynı kıyafetleri giyerdik. aynı anda yürüdük, aynı anda konuştuk, aynı anda diş çıkarıp aynı anda kreşe başladık. ama tüm bunlar bizi aynı kişilikte iki kişi yapmaya yetmediyse demekki sorunun cevabı çevre değil

(bkz: tabula rasa)

doğuştan gelen o kadar az şey var ki aslında. yüksek yetenekler bile doğuştan geldiği haliyle yetemezken kişilik gibi yıllar içinde çok radikal değişebilen kategoriler güven vermiyor.

çocuklar 3-6 yaş arasında kamera gibidirler.
anne babadan ne gördüyse aynen uygularlar
bu süre zarfında çocuğa ıyi kötü örnek olmak ailenin tavırların da yatan bi durumdur.
çocuklar doğuştan kötü alışkanlıklar dan münezzeh doğarlar.

kişilik doğuştan gelir. kişilikten kastın içe dönüklük, dışa dönüklük, risk alma eğilimi, utangaçlık-girişkenlik, kıskançlık, genel ruh hali (neşeli olmak, optimist ya da karamsar olmak vb.) bunlar hep genetikten gelen özellikler. hatta konuşma üslubun, konuşma tarzın, elini kolunu hareket ettirişin, yürüşüş tarzın vb. bunlar dahi genetik. bana kalırsa politik görüşler, değerler dahi genetik. bunlar dahi psikolojinizdeki derin eğilimlere denk geliyor. yani çok katı bir temel ile doğuyoruz, çevre ancak onun üstündeki rötuşları yapıyor.

doğan her bebek aynı mı? değil. kimi uysal, kimi huysuz. karakter bir doğuştan gelir bir de sonradan edinilir.
kişinin değil anne-babası onun öncesindekiler bile kişinin karakterine etki eder bence. sonrasında da çevre koşulları belirler.

cevabı basit olan sorudur. aynı ailede yetişen 2 kardeşin bile karakteri aynı olmayabiliyor zira farklı arkadaş çevrelerinde çocukluklarını ya da ergenliklerini geçiriyorlar. insan boş bir tablo olarak dünyaya gelir ve yaşadığı çevre o tabloyu doldurur.

veya insan ne zaman hayatın siyah veya beyaz olmadığını öğrenir? dostum, hayat bir aşuredir.

tnm: ikisi birden