soğanlı menemen

vedat milor'un yazısının ilgili kısmı şu şekilde:

"gelelim tarihsel boyuta... sahanda soğanlı yumurtanın 15’inci yüzyılda saray mutfağındaki önemli yemeklerden biri olduğunu biliyoruz. tarihçilerin söylediğine göre; biberin yaklaşık o dönemde, domatesinse çok daha sonra osmanlı’ya geldiğini göz önünde bulundurursak menemenin, soğanlı yumurtanın dönüşümüyle ortaya çıktığı düşünülebilir.

ama kesin yargı yanlış olur. çünkü bunu destekleyecek tarihsel bulgu yok. öte yandan menemenin giritlilerin menemen’e göç etmesiyle ortaya çıktığını gösteren bir araştırma var: oktay özengin’in çalışması... bu çalışmaya dayalı olarak da sayın mehmet yaşin’in 22 haziran 2016 tarihinde hürriyet’te güzel bir yazmış. yaşin büyük ihtimalle menemenin güney fransa ve italya’da bağ işçileri arasında ortaya çıktığını düşünüyor. olabilir. bask bölgesinde ‘piperade’ diye bizim menemene benzeyen bir yemek çok popüler. o civarın nefis bir acı olmayan kırmızıbiberi var: ‘espelette’. ‘piperade’nin olmazsa olmazı. içinde soğan, sarmısak, yumurta, domates de var. jambonlu versiyonlarını da gördüm. akşam tek bu yemek çıkacaksa bask aileler bunu tercih ediyor ve yanında ‘tannat’ üzümünden güçlü bir roze şarap açıyor. bizde de yumurtayı pastırma, sucuk, kavurma, kıymayla yemek bir gelenek ama o zaman genelde domates kullanılmıyor. tarihçi özengin, bu yemeğin menemenlilerle civara göç eden giritliler arasındaki etkileşimden doğduğunu söylüyor. menemenlilerin etli, patatesli ve domatesli bir nevi güveç yemeği var. cumhuriyet’in ilk yıllarında menemen’e yerleştirilen giritli muhacirler yoksul. et yerine protein değeri yüksek olan yumurta kullanıyorlar. patatesin yerine de soğan ikame ediliyor. biber sonradan giriyor.