27 mayıs 1960 darbesi

kimse kusura bakmasın ama ülkenin başkentinde 1923'ten sonraki tam bağımsızlık döneminden sonra ilk defa yabancı devlet askerinin binlerle görüldüğü olaydır.

bu yönüyle bizi atatürk, silah arkadaşları ve şehitlerimizden aldığımız milli onurumuzdan etmenin ilk adımıdır aslında. atakule'nin dibinde yani çankaya köşkü'nün de dibine amerikan askeri kantininin açılmasıyla sonuçlanmıştı.

çok ilginçtir ki hep sebepleri ve bunu yapanların motivasyonları konuşulur durur? peki sonucu. jussmat değil miydi sonucu datlum.

bu tarihin sabahında çeşitli askeri rütbelerden (orgeneral, tümgeneral, tuğgeneral v.b.) oluşan 36 subaylık bir grup yönetime el koymuştur. cumhurbaşkanı başta olmak üzere, başbakan ve bakanlarla birlikte demokrat parti milletvekilleri tutuklanmıştır.

tutuklanan siyasetçiler için "yüksek adalet divanı" kurulmuştur. olağanüstü mahkeme niteliğindedir. çok sayıda ağır hapis, ömür boyu hapis ve ölüm cezası çıkmıştır bu kuruldan.

12 haziran 1960 günü çıkarılan 1 sayılı kanun'la birlikte 1924 anayasasının bazı hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır ve "milli birlik komitesi" kurulmuştur. tabi bu kanun "geçici anayasa" niteliğindedir. milli birlik komitesi de tbmm'nin yetkilerine haiz bir komite olarak görülmüştür.

işin anayasal durumlarını araştırmak isterseniz, (bkz: kemal gözler - türk anayasa hukuku dersleri)

mahir kaynak'ın bir tezi vardı; yapılan olumsuz bir durum kimin işine yarıyorsa, olumsuz durumun arkasında o kişi veya devlet vardır. bu tezi, 1960 ve 1980 darbesi için uyguladığınızda, her iki darbenin de abd nin işine yaradığı ortaya çıkacaktır.
konu ile ilgili alternatif tarih kitabı niteliğinde ki; cengiz özakıncı'nın "türkiye'nin siyasi intiharı: yeni- osmanlı tuzağı" isimli kitabı ile, osmanlı imparatorluğu dönemi ve günümüz türkiyesi açısından, batı ile olan diyaloglar inceleniyor. belli dönemlerde, batının nasıl maşası olduğumuz net tespitler ile ortaya konuyor. 1876 yılında sultan abdülaziz'in, ingiltere ile gerilen ilişkiler sonrası yönünü çarlık rusyasına döndüğü anda, yapılan sir darbe ile önce "hal" ediliyor, ardından da iki katil tarafından iki bileği kesilmek sureti ile öldürülüyor.
aynı durum 1960 yılına gelindiğinde, merhum başbakan admin menderes'in abd ile gerilen ilişkiler sonrası, sovyetlere yönelmesi ile yaşanıyor, yapılan darbe girişimi ile tutuklanıp, yapılan yargılama ile idamına karar veriliyor, ve idam kararının meclis ve/veya devlet başkanının onayı dahi beklenmeksizin alelacele idam ediliyor.
1876 ve 1960 tarihlerinin ortak tarafı şu ki; her ikisinde de ingiltere ve abd ile gerilen ilişkiler sonrası, yeni ortak olarak rusya ile irtibatta geçme girişimi var;
cengiz özakıncı'nın kitabının ilginç yanı, 2. dünya savaşı sonrası, truman doktrini çerçevesinde abd ile yakınlaşma ve 1946 yılında imzalanan (sözde) ikili yardım anlaşması ile türkiye'nin nasıl tahakküm altına alındığı konusunu, kitabın ek bölümünde ortaya koyduğu belgeler ile ayan beyan ortaya koyuyor. kitapta yayınlanan belgeler ve açıklamalara hemen hiçbir kitapta rastlamanız mümkün değil.
bu konuda birde mehmet emin değer'in "oltada ki balık türkiye" isimli kitabı var; ancak bu kitap ilk kitap gibi sistematik değil, ve kimi yerleri bir nevi savunma amaçlı yazılmış gibi duruyor. 1946 da bu anlaşmayı ismet paşa imzaladı ama, sor bir niye imzaladı? tarzı ismet paşayı sorumluluktan kurtarmayı amaçlayan tarzda bir yaklaşımı var. cengiz özakıncı nin kitabında ise, olayları anlatıyor, belgeleri ortaya koyuyor, sizi düşünmeye sevk ediyor.

demokrat parti diktatörlüğüne son veren şanlı hareket.

toprak ağası bir babanın oğlu olarak 1889 yılında aydın'da dünyaya gelmiş ve amerikan koleji sonrasında ise ankara hukuk bölümünden mezun olan menderes. atatürk ile izmir gezisi esnasında tanışmış ve siyasete chp de başlamıştır. sonra parti içi muhalefetin lideri olduktan sonra, kendi partisi olan demokrat partiyi kurmuş ve ilk seçimde 1. parti olarak çıkmıştır. başbakanlığı döneminde cumhurbaşkanı ise celal bayar'dır. iktidarı 10 yıl sürmüştür.
43 kişinin idamına karar veren
yargı yetkilerinin özel yetkili bir gruba devreden
ana muhalefet de dahil olmak üzere siyasilerin sadece halk ile görüştüğü için hapseden
köy enstitülerinin kapatılması kararın veren
toprak reformunu ortadan kaldıran (kendisi de toprak ağası olduğu için)
oy alamadığı illeri ilçe yapan bununla yetinmeyip illeri bölen
gazeteleri kapatan, matbaaları dahi kapatan
meşhur camiileri ahır yapan
ana yasadan öz türkçe kelimeleri çıkaran
konya kongresinde arap alfabeleri geri getirme tahhüdünde bulunan ve şeriata göz kırpmayı bırak selamlayan,
örtülü ödenekte çığır açan necip fazıla ciddi paralar akıtan
öte yandan aydın olarak gördüğü kim varsa hapse attıran
2,80 olan usd nin 9 küsürlere çıkartıp devalüasyona neden olan
dış borçları arttıran
kore'ye meclis kararı olmadan 4.500 mehmetçiğimizi gönderen
ve 6-7 eylül olaylarına zemin hazırlayan rumları topraklarından süren ve malları yağmalanmasına ve darbeye sebep olan kişinin 17 eylül 1961 tarihinde idam edilmesinin başlangıcını oluşturan süreçtir.

darbeye nispeten düşük rütbeli subaylar planlamış ve uygulamıştır.
darbeyi alparslan türkeş okumuştur.
zira çok tanıdık gelecek üst düzey komutanlar kendisinin destekçisiydi.
darbe günü gemiyi ilk terk eden yine destekçileri oldu.
darbe sonrası klasik sokağa çıkma yasağı ilan edilmiş fakat halk buna riayet etmemiş sevinç gösterileri ve yer yer askerleri omuzlarına alarak, tanklar çiçeklerle bezeyerek, tanklara çıkarak şehir turu atmışlarıdır.
yönetime el koyan ordu 3 gün sonra ise radyodan anons ederek halkın daha fazla sevinç gösterileri yapmaması ve evlerine dönmesi istenmiştir.

27 mayıs hürriyet ve anayasa bayramımız kutlu olsun.

darbe degil balans ayari. olmasaydi menderes, su an ak partisi'nin yaptiklarini yapacakti.

her gun radyoda vatan cephesi dedikleri ucubik bir olusuma katilan destekcilerinin adi okunuyormus mesela. tanidik gelmeli size.

bu dallama, israil'le ortak harekat yapip suriye'ye girecekti mesela ama lojistik sorunlar cikti. tanidik mi?

darbe yapan buydu. harekat olsa olsa karsi darbe olurdu.

27 mayıs öncesi maddi durumları çok bozuk olduğu için subaylara "gazozcu" denilirmiş. bir yere oturdukları zaman paraları sadece gazoza yetermiş. ayrıntılı bilgi için google amcaya "gazozu subaylar" diye yazıp okuyun. buyrun biri:
www.turkyurdu.com.tr/yazar-...
genç subaylar, bunlara daha sonra "zinde kuvvetler" denilecekti, rahatsızdır.
abd de rahatsızdır. daha yedi yıl önce evlendiği türkiyya'nın başbakanı rusya'yla flört etmeye başlamış ve kendisinden kurtulma yollarını aramaya başlamıştır. 1959 yılında bindiği uçağa suikast düzenleyip düşürdüler ama 14 kişinin öldüğü bu kazadan büyük bir mucize eseri sağ kurtuldu menderes. bunun üzerine ikinci çareye başvurdular, askeri darbe: 27 mayıs 1960 darbesinden sonra yapılan ve radyodan da yayınlanan göstermelik, verilecek ceza daha baştan belli bir yargılama sonucu idama mahkum oldu ve asıldı menderes. menderes'in başka suçları olmakla beraber asılmasının yerel nedeni askeriyenin içişlerine karışmasıydı. bildiğiniz üzere başka ulusların ordusu olur, bizdeyse ordunun milleti vardır.
her neyse darbenin topluma kazandırdığı tek şey, ömrü sadece on yıl olan ve yine askerler tarafından bize bol geldiği için yok edilen anayasaydı. tabi askerlere epey bir şey kazandırdı.
hazinede beş kuruş para yok, vatana millete fedanız olsun diye insanlardan evlilik yüzüklerini, mücevheratlarını istediler. çok insan verdi. sonra o yüzüklerle ankara'da subaylara "alyans palas" denilen lojmanları yaptırdılar. atatürkçü bir hanfendi boynundan sıyırıp devlete armağan ettiği elmas kolyesini omzu kalabalık, galaksi gibi olan bir subayın eşinin boynunda görür. olsun feda olsundur. sonra oyak kurulur. türkiye'nin en büyük holdinglerinden biri haline getirilir.
tabi söylemeyi unutmayalım, o güne dek serbest meslek sahibi olarak paralarını kendileri kazanan cami imamları kadrolu devlet memuru yapılır. diyanet kısa sürede ülkenin en büyük kurumlarından biri haline gelir.
kısaca budur 27 mayıs

destekliyorum, evet.