edip cansever

mutluluğun tanımını en iyi yapmış şairimizdir kendisi.

ve mutluluk bir kibrit çöpü.
artık ne kadar yanarsa...

"edip şiiri bozarken şiir edip’i düzeltmiştir."
cemal süreya

cemal süreya'dan edip cansever tasviri.

hiç böyle ısınmamıştım;
daldaki vişneye,
vitrindeki aydınlığa,
salça kokusuna mutfağımın,
akan dereye, uçan buluta,
hiç böyle ısınmamıştım yaşamaya.

edebiyat diasporasının avangart ismidir, akabinde de küçük iskender gelir zannımca. tek başına ikinci, üçüncü ve hatta beşinci yeni bile olabilmeye muktedirdir. hiç unutmam merhum arkadaşım ve meslektaşım küçük iskender'in bir röportajını. kitaplarla dolu bir odada büyüyen bir insan iskender. babası emekçi komünist bir ressam. şiirler en nadide arkadaşları. tabi edip okuyor henüz yeni yeni filizlendiği zamanlarda. birden anlamsız buluyor bir şiirini edip'in ve kitabı duvara fırlatıyor. o şiir de edip cansever'in " phoen ix" şiiri. şiirde bir mısrada köpeklerden bahsediyor ve şöyle diyor: "kim bakardı uzağa köpekleri saymazsam" sonra aradan birkaç gün geçtikten sonra trenle bir yolculuğa çıkıyor iskender ve bir köpek görüyor arazide. köpek alabildiğine ufka doğru manalı-manasız bakıyor, yalnızca bakıyor... o an edip cansever'in şiiri geliyor aklına ve eve vardığında kitabı alıp bağrına basıyor. en sevdiği şairdir iskender'in edip. sorarım sizlere, sevilmeyecek biri midir? ve şiirin tamamı da şöyledir:

edip cansever'i bir kere anlarsanız işiniz yaş demektir, artık hep anlayan-düşünen-sorgulayan biri olacaksınız demektir.
cansever hiçbir şairle kıyaslanamaz; o kendi başına bir edebiyat akımıdır. vesselam.

-masa da masaymış ha-
adam yaşama sevinci içinde
masaya anahtarlarını koydu
bakır kâseye çiçekleri koydu
sütünü, yumurtasını koydu
pencereden gelen ışığı koydu
bisiklet sesini, çıkrık sesini
ekmeğin, havanın yumuşaklığını koydu
adam masaya
aklında olup bitenleri koydu
ne yapmak istiyordu hayatta
işte onu koydu
kimi seviyordu, kimi sevmiyordu
adam masaya onları da koydu
üç kere üç dokuz ederdi
adam koydu masaya dokuzu
pencere yanındaydı, gökyüzü yanında
uzandı masaya sonsuzu koydu
bir bira içmek istiyordu kaç gündür
masaya biranın dökülüşünü koydu
uykusunu koydu, uyanıklığını koydu
tokluğunu, açlığını koydu.

masa da masaymış ha
bana mısın demedi bu kadar yüke
bir iki sallandı, durdu
adam ha babam koyuyordu...
(bkz: edip cansever)

t:93 yıl önce bugün, dünya'ya ölümsüzlüğü kanıtlamak için teşrif etmiş şairdir. şiirleri sonsuzluğa atılan en güzel imzadır.

tanım girmeden önce başlığa yazılanları bir tarayım dedim. "acaba hayatımın şiirini kendine düstur edinen var mı?" diye. yokmuş. şiir çok girift bir yapı. ikinci yeni şairleri de bu durumu destekliyor bana göre. bir halkiyatçı olarak görüş farklılıklarımız olsa da hepsine ayrı ayrı hayranım. en çok da edip cansever'e. 3 yıl önce bir doğum günümde yakın arkadaşlarım olan iki güzel kadın bana yerçekimli karanfil ve ben ruhi bey nasılım kitabını hediye etmişlerdi. o gün ve gece doğum günüm şiir şölenine dönmüştü. hayatımın en güzel günlerinden biriydi muhakkak. ayda bir şiir ve türkü gecemiz olurdu. kimi türkü söyler, kimi bağlamasını konuşturur, kimi de şiir okurdu. güzel günlerdi. dolu dolu geçti. geleyim asıl meseleye biraz uzattım affedin. ben o gecelerde hep -masa da masaymış ha- şiirini okurdum. bazıları anlardı beni, acı'yı birlikte sevmiştik onlarla. bazıları da "neden bu şiir" diye sorarlardı. "hayatımın gerçeğine dokunduğundan" derdim, uzatmazdım. 14 yaşındaydım bu şiirle tanıştığımda. biraz zor zamanlardı. 10 gün boyunca -uyanık kalabildiğim zamanlar tabii- sürekli okudum, dinledim. hayat ayaklarımın altından kayıp giderken bir şiire tutundum. vertigo atakları da edip cansever'e hayran oldu yani. o'nun imgesi, benim anlamım oldu. kimdi o adam ya da kadın? belki de cismani bir varlık değil. bir yaratıcı! verdikleriyle, aldıklarıyla anlatmaya çalıştığı neydi? amacı neydi ya da ne? şeklimi ceviz ağacından vermiş belli. bir "masa" bu kadar dayanaklı olabilir miydi? her neyse "ben bir ceviz ağacıydım*, yaşanmışlıklarla dolu bir evin sessizliğinde" o da bilmiyordu bu kadar dayanıklı bir masa olacağımı.* halbuki ezel ve ebed ellerinde...

iyi ki doğdun canım edip cansever.

türk edebiyatında dizeleri en iyi felsefi duyuma sahip şair.
"ımgesiyim ölümün..."

"ve işte bir dip balığı su boşluğunda
çırparaktan yüzgeçlerini
hiç kimseye uymayan bir mevsim öneriyor."

muhteşem dizelerinin sahibidir.

korkmuyorum artık solmaktan
solmaktan ve solgunluktan
gelmişim nerelerden böyle
kurumuş bir dere yatağı gibi
ya da pek kurumamış da
baygın, hasta ya da cançekişen
çırparaktan yüzgeçlerimi dip sularında
ya da yer tahtaları, muşamba, örtük perdelerin kasvetini
yorgun düşerek taşımaktan
ve ne çıkar ayırmasam kendimi
suların büyük içkilere kavuştuğu koylardan.

koylardan
kapsayan o sevimsiz, o küçük aşkları da
eskiyen turunçlar gibi ilk rengini pek aratmayan
ayırmasam kendimi
diyorum ayırmasam
köhnemiş bir geminin -izine pek rastlanılmayan-
içindeki bir yolcudan da, değerli taşlarla dolu cepleri
cepleri yüreği cepleri
ayırmasam da ben
kim görürdü o yolcuyu, yani kim farkederdi beni
sıradan acılardır çünkü bütün ilgileri toplayan
oysa sıkıntıyı buruşuk bir iç çamaşırı gibi saklayan
bu kımıltısız gövde
görülmemiştir ki hiç görülsün şimdi
görülmediği gibi gündoğumundan havalanan kuşların
ya da bir oda kapısını açtığınız zaman
o müthiş öğle sıcağında
pencerenin önünde örgü ören birinin
- örgü mü, bir çay bardağını başka başka tutan ellerin becerikliliği mi-
görülmediği gibi
ama var mıydı sanki görülmek isteyen
var mıydı bir şeyler bekleyen yüreğimin eskittiklerinden. insanın başını döndürür, aynamız mı acaba dediğimdir.

“kuş olsun, insan olsun.
yalnızlık sevmeyi bilmeyenlerin icadı.”

"ben sanki bir gazetenin hiç okunmayan yerlerindeyim"

"kim ne derse desin ben bu günü yakıyorum, yeniden doğmak için çıkardığım yangından."

"bir bakın, uyanıp kalkınca çocuk olmalarım var benim."

"gitsem de her yerde biraz vardır. hatırda zamansız bir plak. bir otel kapısı, biraz istasyon. vardır o seninle birlikte olmak. buluşur çok uzaktan ellerimiz. ve nasıl göz gözeyiz ansızın bir infilak."

"unutulmuş gibiyim ben. ve insan bir bakıma unutulmuş gibidir. bilmem ki nasıl anlatmalı? yalnız bile değilim."

güzel adamdır edip cansever.

muhteşem dizelerin sahibidir.

muhteşem dizelerin sahibidir.

adam hayatını koymuş masaya, her okuduğumda yaşamımı sorguladığım, tercihlerim, kararlarım, doğru ya da yanlışlarım bir koyalım masaya hangisi ağır gelecek.

adam yaşama sevinci içinde
masaya anahtarlarını koydu
bakır kâseye çiçekleri koydu
sütünü yumurtasını koydu
pencereden gelen ışığı koydu
bisiklet sesini çıkrık sesini
ekmeğin havanın yumuşaklığını koydu
adam masaya
aklında olup bitenleri koydu
ne yapmak istiyordu hayatta
işte onu koydu
kimi seviyordu kimi sevmiyordu
adam masaya onları da koydu
üç kere üç dokuz ederdi
adam koydu masaya dokuzu
pencere yanındaydı gökyüzü yanında
uzandı masaya sonsuzu koydu
bir bira içmek istiyordu kaç gündür
masaya biranın dökülüşünü koydu
uykusunu koydu uyanıklığını koydu
tokluğunu açlığını koydu.

masa da masaymış ha
bana mısın demedi bu kadar yüke
bir iki sallandı durdu
adam ha babam koyuyordu.
edip cansever

cumhuriyet dönemi ve ikinci yeni akımının öncü şairlerindendir. yalnız kalmış bireyin şehir yaşamına olan yabancılığını konu edinmiştir. sosyal kurallar içinde bunalan bireyi, zengin bir imgesel anlatımla yazıya dökmüştür. şiirlerinde öyküleyici ve betimleyici anlatıma, diyaloğa, dramaya önem vermiştir.

küçük iskender' in anlattığına göre, tanışmayı çok istediği, tam tanışacakları gün, üstelik iskender' in doğum günü olan 28 mayıs' ta hayatını kaybeden ikinci yenici türk şair.

yerçekimli karanfil.
ben ruhi bey, nasılım?

en bilindik kitapları, masa şiiri, en meşhur şiiridir.

bu aralar ellerim hep üşür benim... doktor kansızlık der, ben sensizlik derim.
edip cansever

edip cansever.

ömer edip cansever 8 ağustos 1928 istanbul doğumludur. dört kardeşten üçüncüsü olarak doğmuştur. ortaokul ve liseyi istanbul erkek lisesi'nde tamamlamıştır.

şiir yazma hevesi istanbul erkek lisesi'nde başlamıştır. ilerleyen yaşlarında marksizm ve sol düşünce ile tanışmıştır. türkiye işçi partisi'ne üye olmuş sonradan politikadan anlamadığını düşünerek partiden çıkmıştır. yerçekimli karanfil en bilinen şiir kitaplarından biridir; özgün oluşu daha çok sevilmesine neden olmuştur.

edip cansever, ikinci yeni'nin şairlerindendir, ayrıca ölmeme günü'nde başı çeken şairlerden biridir. tomris uyar'a deli gibi aşık olmuştur... edip cansever, cemal süreya'ya göre fazla şiirden ölmüştür.

bugün edip cansever'in ölüm yıldönümü. o öleli otuz altı sene oluyor. kendisi geçirdiği beyin kanaması yüzünden ameliyata alınmış ama kurtulamamıştır ve elli yedi yaşında ölmüştür... bize de rahmetle anmak düşer.