friedrich nietzsche

bir at bulamadım bugün. çok başıboş köpek vardı onlara sarıldım. hem insan tekmesi de biraz kırbaç sayılır. ağladığım sanılmasın diye ağladım.

filozof, yazar.

bana bir tek onu verin geri kalan bütün yazarlar sizin olsun...

popüler filozofların kutsal eserlerinin alıcısı çok olur. seveni falanı filanı. anlayanı, anlamayanı.
''böyle buyurdu zerdüşt'' kutsal kitaplara nazire olması bakımından emsalsiz bir eserdir bana göre.
üstat bu eserinde peygamberliğin kitabını yazmıştır. hani o kuranda çok geçen, şu ayetlerin bir benzerini yazsınlar hikayesi vardır ya...
yazılamaz olduğunu savunanlar alsınlar bu son peygamberin kitabını okusunlar. insanın nelere kadir olabildiği o eserde tekrar kanıtlanmıştır.
kim olduğunu bilmek isteyenler için, en başında bir psikolog, filolog, sosyolog, peygamber ve birazcık da filozoftur.

özgür mü diyorsun kendine ?
sana hükmeden düşünceni duymak isterim.

''alçakgönüllü, gayretli, yardımsever, ılımlı: insanları böyle olmasını mı istersin? ıyi insanın? bana göre ise bu sadece ideal bir köledir, geleceğin kölesidir.

köleliğin metamorfozu; din kisevsi altında gizlenmezi, ahlaklılıkla yüce bir nitelik kazanması.''

üstat ne güzel konuşmuş..

ona kulak asmayanları, onu duymayanları yahut duymak istemeyenleri kolayca suçlamak yerine, aslında kendisinin o kulaklara uygun ağız olmadığı gerçeğini anlayarak bu hakikat ile barışmış düşünürdür.

yaygın kanının aksine kendisi tanrıyı öldüren değil, tanrının öldüğünü haber verendir.
katil değil, tellaldır...

her inanan insan kendi inandığı tanrısının kulu olduğu gibi, her inanmayan insan da kendi inanmadığı tanrısının katilidir...

ha, benim elimdeki ne mi?
ustura...
ockhamlı william'ın usturası...

nihilist, hiççilik ıvır zıvır delikanlı sen bi asgari ücretle tc vatandaşı ol göreyim ben senin hiççiliğini yokluk görmemiş bunlar azizim.

nihilizm karşıtıdır, sonuna kadar var olmayı savunur.
yaşamakta olduğumuz dünyaya yalan, hayali dünyalara ise gerçek denilmesine itiraz eder.
gerçeğin her şeyde nasıl tersyüz edildiğini anlatır. tek gerçek dünya var o da burası der. acılara rağmen var olmayı öne çıkaran, köle ahlakını değil güçlülerin ahlakını öven büyük filozof.

kimine göre yalnızlık, hasta kişinin kaçışıdır; kimine göre de hasta kişilerden kaçıştır.

dinler içerisinde özellikle katolik hristiyanlığa ayrı bir muhalif olan nihilist abimiz. ah bir de şimdinin türkiyesinde yaşasa hepten delirirdi.

nietzsche 19. yüzyılda yani 1844-1900 yılları arasında yaşamış; özellikle batı felsefe geleneğini, metafiziği, geleneksel ahlâkı, tanrı düşüncesini ve tüm bunların getirmiş olduğu varsayımlara karşı açtığı savaşla felsefe tarihinde radikal bir kopuşu temsil eden; post-modern düşüncenin ilk temsilcilerinden olan çığır açıcı bir filozoftur.

yaşadığı dönemin aksine zamanla büyük bir popülerite kazandı. naziler tarafından keşfedilip aslında apaçık bir şekilde yanlış yorumlanarak bir nazi teorisyeni ve nazizizm ideolojisinin bir otoritesi olarak kabul görüp ün kazanmaya başladı. nietzsche böyle bir felâketi daha önce görüp belirtmişti.








walter arnold kaufmann, "nietzsche: philosopher, psychologist, antichrist" adlı kitabıyla nietzsche'yi nazizimden ayırdı, onun bu ideoloji ile bağının olmadığını söyledi. kitap nietzsche'nin hümanist ve varoluşçu olduğu iddiasını taşıdığı için bolca eleştirildi ancak nietzsche'nin itibarını iade etmesini ve bir filozof olarak görülmesini sağladı.

ikinci dünya savaşı sonrası biraz da kaufmann sayesinde çoğu parlak entelektüel, filozof, yazar, şairi etkisi altında bıraktı. hâlâ resim, psikoloji, psikanaliz, sinema, edebiyat gibi alanlarda kendisinden alınan ilhamı görmek mümkün.


günümüzde nietzsche dünyanın en popüler ve prestijli filozoflarından biridir. sadece bir grup parlak zihin değil, çoğu insan bilir. internette sık sık aforizmaları paylaşılır.

nietzsche'nin popülaritesinin dokmatiklik ve ortodoksiye karşı sert muhalif tavrını yozlaştırıp ve evcilleştirip evcilleştirmediği bir tartışma konusudur.

ahlâkın soykütüğü, üstinsan ve diğer insan tiplemeleri, değerlerin yeniden değerlendirmesi gibi teorileri ile geleceğin felsefesine yön verdi.

sosyalizm ve diğer eşitlikçi düşünceleri, modernite, aydınlanma, platonculuk gibi akımları da topa tuttu. aristokrat bir felsefeye yakınlık gösterdi.


tanrı ölümünü şen bilim adlı eseriyle bir delinin ağzından ilan etti.

nietzsche'nin metinlerini okurken kendisinin kastettiğini anlamaya çalışmak zor bir yükü omuzlamaktır. üzerine onlarca yorum yapmak mümkün. çoğu zaman ulvi laflar, aforizmalar kullanır. şiirsel bir dili vardır.

tanrının ölümü en doğru yorumuyla eski öğretilerin zamanının dolduğunu, kesin yargıların (nesnelliğin) bütün inançların cesurca sorgulamasını ve ahlâkın rasyonel ayrıca ilahi bir kaynağı ve temeli olmadığını söyler. ayrıca tanrının ölümü, tanrı olma potansiyelini taşıyan az sayıda insanın tanrı olma olasılığını simgeler.

zaten nietzsche o az sayıda insan için yazmıştı. bir mektubunda bahsetmişti:

kız kardeşine yazdığı mektuplarda "zarathustra" adlı yapıtı için "öyle bir kitap yazıyorum ki bundan böyle bilinen ahlakı ters düz edeceğim" diyen uygarlık karşıtı militan

nietzsche şöyle yazmis;

"tarihle her şeyden önce, etkin ve güçlü olan, büyük bir savaşa girişip de örneklere, ustalara, avutucu ve öğüt vericilere, ermişlere gereksinim duyan ve bunları çağdaşlarıyla arkadaşları arasında bulamayan kimse ilgilenir. schiller de tarihle böyle ilgilendi: çünkü zamanımız öylesine kötü ki, diyor goethe, artık ozana kendi çevresindeki insanların yaşamı içinde yararlanabileceği örnek bir yapı görünmüyor pek."

nietzsche'ye göre tarih güçlü olanla,birinci olanla ilgilenir.ikincilerin,kaybedenlerin vb. tarihi yoktur.varsa da silinir gider.tarih eskiyi anmaya sebep olur.toplum ve insanlar gecmise öykünür,bu durum sürekli hal alırsa ilerleme durur.bu yönüyle tarih gereksizdir.

bir de kürşat demirci hocanin dedigi gibi ; "robotlarin,bitkilerin ve hayvanlarin tarihi yoktur." cümlesi var.

tarih insan toplumunu diger canlilardan ve makinelerden ayiran birkaç önemli ayrimdan biridir.ve değerlidir.

yıllar önce öylesine böyle buyurdu zerdüşt almıştım indirimde diye. sonra hiç felsefe okumamış bir arakdaşım yanımda bu kitabı gördü merak etti. tepkisini merak ettiğim için kitabı verdim okusun diye ama kız bana kitabı almadan önce bana sen okudun mu? diye sordu. ben de okumadığım halde okusun diye evet dedim. çok güzel kitap, çok seviyorum falan diyorum kıza. aradan bir hafta falan geçti bu kitabı okuyunca şaftı kaymış bitirmemiş de zaten bana "bu adam ben ne düşünüyorsam tam tersini düşünüyor" diyordu. bir de bana sen nasıl okudun bu kitabı anladın mı falan diye soruyordu bilmiyor ki ben o zamanlar daha aristo'yu sokrat ve platon'un hocası sanıyorum.
işte ben arkadaşlarımı böyle nietzsche'den başlatırım öyle sokrates falan uğraşmıyoruz üstün insanlar olarak.

tam kızıllığını okumaya çalıştım. belki yine devam ederim bilmiyorum ama diyorum ben ne okuyorum. anlayabilsem çok güzel şeyler yazıyor orada kesin ama cümleler anlam olarak değil kelime olarak giriyor beynime. önce az biraz ahlak hakkında dediğini anlıyor gibi oluyorum sonra yine kayboluyorum. tek bir paragrafta. tahminimce felsefenin bu kısmı beyin ızgarası. anlayana cidden saygım sonsuz. ve tekrar ediyorum muhakkak bir mantığı var yazılanın. ama yok anlayamadım. cahilliğimi affet bıyıklarına kurban olduğum. yapamadım.

felsefe dersinden aklımda kalan nihilizm yani hiççiliğin fikir babası

çevirilerdeki 'türkçeleştirme' başarısızlığının ana sebebini çevirenin yetersizliğiyle açıklayabiliriz. bu yetersizlik, siyaset, tarih, coğrafya, dil, felsefe, din bilgisi yetersizliğinden kaynaklı olabilir.

oruç aruboğa'nın çalışmaları yerli yerindedir.
murat batmankaya'dan zerdüşt'ünü okumuştum. türkçeye oldukça hakim çeviren.
özlem saatçi karadana, tan kızıllığı eserini çevirmiş. birazcık göz atma şansım olmuştu. gayet açık, anlaşılır.
ismet zeki eyüboğlu fena değildi.

çeviri yetenek ve bilgi işi. kelime kelime kopyalama işi değil. kabul edelim niçe de zor bir adam.
elbette en güzeli eserleri orijinalinden okuyabilmektir. almancanız yoksa bir kitabı bir kaç çeviriden okuyup bir kanaate sahip olmanız gerekecektir.

en doğru görünen yol budur..

amerikalı bazı çağdaş filozoflar kendisi için incel diyolarmış meğer keyfim yerine geldi walla..

günaydın herkese, evet.

içine doldurulacak çok şey olduğu zaman, günün yüzlerce cebi vardır.