trabzon

#1974004 no'lu entryde şehir içi betonlasmanin ve çarpık kentleşmenin yüksek olduğundan yakınılmış. bunun sebebini kabaca 2 alt başlıkta açıklayabiliriz. yüzölçümü ve coğrafi şartlar. kıyas yapabilmek adına türkiye'nin en büyük sehirlerinden adana ile karşılaştıralım;

adana nüfusu: 2.263.373
trabzon nüfusu: 816.684
görüldüğü üzere adana, nüfus bakımından trabzon'un 3 katına yakın büyüklükte bir şehir.

1- yüzölçümü: osmanlı'da trabzon eyaleti, çevre illeri kapsayan büyük bir eyaletti. türkiye cumhuriyeti ile birlikte eyalet sistemi kalkınca ve şehirlerin yeni sınırları belirlenince trabzon'a düşen yüzölçümü bugün yalnızca 4.662 km2. peki ya trabzon'a nüfus bakımından 3 katına yakın büyüklükte bir şehir olan adana'nin yüzölçümü kaç? 14.125 km2.

bu demek oluyor ki adana, trabzon'un 3 katindan daha az nüfus büyüklüğüne sahip olmasına karşın yüzölçümü bakımından trabzon'un 3 katından daha büyük. yani adana'nın (160/km2) nufus yoğunluğu trabzon'dan (175/km2) daha küçük. aşağıda türkiye'nin nüfus yoğunluğu haritası yer almaktadır. orada da görüleceği üzere trabzon bırakın adana'yı, zorlu şartlara rağmen türkiye'nin nüfus yoğunluğu en yüksek şehirlerindendir.


2- coğrafi şartlar: trabzon, diğer tüm doğu karadeniz şehirleri gibi aşırı dağlık bir coğrafyaya sahip, şehir denizden itibaren şato gibi aniden yukseliyor. bu da neye yol açıyor? nüfusun çoğunluğunun, şehir merkezinin kuruldugu dar sahil bölgesinde toplanmasına yol açıyor. işte bu yüzden ortalama nüfus yoğunluğu 175/km2 ile yüksek olsa da iyi bir planlama ile gayet güzel dagitilabilecek bu nüfus, coğrafi şartlardan dolayı şehir merkezinde 700/km2 (salladım, tabi ki bu konuda resmi veri yok) olarak hissediliyor.

adana'da da toroslar var diyebilirsiniz lakin önünüze coğrafya haritasıni aldığınız taktirde adana'nın dağlık koşullar bakımından trabzon ile kıyaslanamayacak seviyede olduğunu göreceksiniz.

başta numarasını bıraktığım enrtyde de yakinilan durum tam olarak bu, şehir herkesin malumu üzere çok guzel bir doğaya ve atmosfere sahipken şehrin içine (yani merkeze) girildigi anda bir anda istanbul'dan daha yoğun bir insan kalabalığı ve beton yığınının yüze çarpması. gidip dağın başına şehir kuramazsın, oralarda sadece köyler var ve köylerde de bir avuç insan yaşıyor. bu durumda da nüfusun çoğu daracık bir sahil kesiminde toplanmak zorunda kalıyor. hoş, trabzon'un şehir merkezi bile karadeniz harici sehirlerimizle kıyaslayınca düz değil ama trabzon'un geneline bakınca dümdüz kalıyor.

tüm bu zorluklara ragmen trabzon, son birkaç onyila, özellikle de 2000'li yıllara kadar anadolu'nun tarih boyunca en gözde 3-5 şehrinden biriydi, hatta kültürel ve dini önemi bakımından dünyanın en gözde şehirlerindendi desek yanlış olmaz. günümüzde ise bu şehrimiz türkiye'nin nüfus olarak 27. büyük şehri olma konumuna kadar gerilemiştir. trabzon tarihte neydi? bugün ne konumda? şayet öğrenmek isterseniz daha önce yazmış olduğum, tüm bunları açıklamaya çalıştığim #1747499 no'lu entryme de zaman ayirabilirsiniz efendim.

1912 (evet 1912) yılında kurulan trabzon opera binasına ait nostaljik bir fotoğraf

havalanı sahilde olan şehir.
sahilde otururken, elinizi uzatınca
bir uçağa uzanırmış gibi olabilirsiniz.

müslüman rum ve laz diyarıdır.

memleketim. bambaşka bir şehirde doğdum ve büyüdüm ama her yaz giderim. evet insanları gerçekten yobaz ve gergin, benim şansım kendi ailemin aydın insanlardan oluşması oldu. şehirde büyüyen bir çocuk olduğum için iple çekerdim trabzon'a gitmeyi, çünkü doğayla iç içe olduğumu sadece orada hissederdim. trabzonu çok seviyorum ama en azından gençliğimde düzenli olarak yaşayabileceğimi düşünmüyorum. yarın bir gün emekli olabilirsem orada insanlardan uzak, kendi halimde yaşayıp doğayla bütünleşmiş bir yayla evim olsun isterim.

üst üste gelince sevgim pik yaptı.
sarallar çetesi of
ogün samast düzköy

kendine özgü, farklı bir enerji barındıran, trabzonspor gibi bir markayı hayatımıza kazandırmış olan doğu karadeniz kenti. binlerce yıllık tarihinde roma ve bizans imparatorluğu geçmişi olan, fatih sultan mehmet'in fethettiği ve uzun yıllar boyunca yavuz sultan selim 'in valilik yaptığı, kanuni sultan süleyman'ın doğduğu, mustafa kemal atatürk'ün üç kere ziyarette bulunduğu ve isminin hatırasına bir köşk bulunan kent olmuştur. sarp bir bölgede kuruludur ve bu sarp yapısından dolayı iş olanaklarının yetersiz oluşundan dış memleketlere, özellikle büyükşehirlere göç veren bir kenttir. kentin geçim kaynağı ticaret, en çok da balıkçılık ve fındıkçılık üzerinedir. milliyetçi ve muhafazakar eğilimlerin yüksek olduğu bir kenttir. çok eskilerden pontus rum imparatorluğu'nun başkenti olmuştur, derin ve köklü bir kültürel özellikleri vardır. kentin yaşam enerjisi uzun sokak denilen beşiktaş ve kadıköy çarşısını anımsatırcasına hareketli ve işlek bir çarşı ve çevresindeki trabzon meydan parkı üzerinde yoğunlaşmıştır. trabzon, sümela manastırı, kemençe, çay ve hamsi denildiği zaman akla gelen bir kenttir. bu değerler, şehir için önemli bir kültürel sembol olup her yıl binlerce ziyaretçi bu değerler için trabzon kentini ziyaret etmektedir.

uçağı bile eğlenceli olan şehrim.

koyu bir fenerbahçeli olarak; yaşamayı, gidip görmeyi, gezmeyi isteyeceğim son şehir.

koyu bir fenerbahçeli olarak; asla gitmeyeceğim şehir.

annanem trabzonlu'dur. rahmetli uçağa bineceği sırada heyecan yapmış olmalı ki girişte yolcuları karşılayan hostestlere, evladım uçakta yer kaldı mı? diye sormuş.

hosteslerin gülmekten karınlarına kramp girmiş. teyzecim her yer sizin! demişler.. hatıra fotoğrafı çektirmişler.
dolmuşa binmiyorsun uçağa biniyorsun mübarek böyle soru sorulur mu hiç...

annanem uçaktan inerken hostesler, teyzecim biz seni çok sevdik. tekrar seninle uçmak nasip olsun inş. diyerek uğurlamışlar..

ne zaman annaneme bu konuyu açsam sinirlenirdi. hatta bir keresinde bana,

öyle demedim oni da pezeveeeeng! diyerek küfür etmişti.. nasıl böyle bir soru sordum.. diye düşünüp dert etmiş olmalı. ah canım benim. ah gülüm.

buradan

dünyanın en arsız halkına sahip olan şehirdir. neymiş cumhurbaşkanım bize destek olun. ulan g*tveren utanmaz perde arkasında trabzonlu bürokratlar her şeyi yapıyor zaten. 2019 yılında hükümetin damat eliyle örtülü ödenekten ödediği 50 milyon dolar olmasa avrupa'dan men edilecektiniz ffp'den dolayı. bunları geçtim 2019-20 sezonunda ve 2021-22 sezonunda dünya kadar siyasi destek aldınız. özellikle fenerbahçe maçlarından sonra akp'li trabzonlu siyasetçiler aldığınız destek mesajlarını, trabzonlu siyasetçilerin 3 temmuz kumpası üzerinden fenerbahçe'yi nasıl kışkırttıklarını biliyoruz bunları hep not ettik.

açık ara dünyanın en şımarık halkına sahip olan şehirdir.

bna çok uzakta olmasina hep sevindigim kent.mümkünse hep orda dursun.

trabzon, türkiye'nin karadeniz bölgesi'nde yer alan önemli bir şehirdir. tarihi ve kültürel mirası zengindir. antik çağlardan günümüze kadar pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. trabzon, doğal güzellikleri, tarihi yapıları ve karadeniz mutfağı ile tanınır. ayrıca, şehir turizm açısından da önemli bir merkezdir.
techstory.in/en-iyi-aviator...

havaalanı çok ufak ama yetiyor demek ki.

trabzon-karadeniz mutfağı ,yapmayın etmeyin kahretmeyin.

önce mutfak denilen yemek kültürü nedir net'e bir bakın .

trabzon yemek çeşidi ve lezzeti açısından zayıf bir bölgedir .
hatta hiç lezzet yoktur diyebilirim.
restoran-lokanta kültürü de yoktur ,aklımda kalan beyazsaray restoranı vardı yemek ve servisleri vasatın üstü idi. trabzon'da yiyeceğiniz en güzel yemek kapaklı tavada yapılan mısır ununa bulanmış yağda kızartılmış '' tavada hamsi kızartmasıdır''...
birde mamaliga , trabzon tulumu ile servis edilir trabzon ekmeği ile üst lezzet sınıfındadır. ( mamaliga'nın reçetesi çok basittir ama herkes yapamaz tadını veremez,mamaliga trabzon'a has ,300 seneye yakın tarihi olan bir yemektir ,mısır bitkisinin anavatanı olan amerika'da bile akıl edilmemiştir).

yine akp birinci olmuş bir şehir hiç mi akıllanmaz.

genelde akp aldı fakat ortahisar gibi bir ilçeyi chp aldı.

eşimin memleketi beşikdüzü'de chp olmuş, bitişiği vakfıkebir 'de bağımsız almış. che kesilir başıma artık....

hiç değilse beşikdüzü, vakfıkebir ve ortahisar beni epey mutlu etmiştir. inanamıyorum, yoksa memleketimde ufacık ta olsa bir uyanış mı başladı???

solcusunun, sağcısından daha muhafazakar olan şehir. akrabalarımdan bir kısmı solcu bir kısmı sağcı. her iki taraftanda aktif siyaset yapanlar oldu. solcuların sağcılardan tek farkı sol partiye oy vermesi. sağcılar gibi namazlarını kılarlar, oruçlarını tutarlar, alkol kullanmazlar. sağcılardan farklı olarak geleneklerine göreneklerine fazlasıyla bağlı kalırlar.
trabzon tarihte bir çok defalar sol partiye oy verdi. bu ilk değil muhtemelen sonda olmayacak.
bir trabzonlu olarak hiç şaşırmadım.