ahlak

bir bölümü doğum ile bir kısmı ise yaşarken çevreden, dinî inançlardan, ideolojilerden kazanılan mânevî değer ve umdelerdir. insan rûhunun dış görünüm ve tavra etki eden kıyâfetidir. yokluğu ise herkes için büyük bir mahrûmiyettir.

felsefesini tartışması oldukça keyifli olan, bekçiliğini yapması ise oldukça sıkıncalı olan yazısız kurallar bütünü.

güzel bir melih cevdet anday şiiridir,

neye göre ahlak? kim için ahlak? daha doğrusu ahlak nedir? herkesçe kabul edilen kavramları düstur edinmek ahlaklı olmak mıdır? ortam içinde dört dörtlük olan bir hanım tuvalet köşesinde pekâlâ memelerini elletebilir. burada ahlaktan bahsedebilir miyiz? veya bu ahlaksızlık mıdır?
ahlak içimizdedir. ahlak erdemdir. bizi rahatsız etmiyorsa yaptıklarımız, en ahlak abidesi biziz.

islami teoloji içersinde ahlak kelimesi sadece davranış biçimlerini kasteden bir anlama sahip değildir. ahlak, hulk kelimesinin çoğuludur, huluk kelimesinin kökü de halk, yani yaratma anlamındadır. yani ahlak hem ontolojik hem de etik manada kullanılır.

ayrıca ahlak kelimesinin vasıf gibi de bir anlamı vardır. kur'an'daki en önemli kullanımı "şüphe yok ki sen yüce bir ahlaka sahipsin" (kalem,4) şekildedir. yine burada ahlak kelimesi hem etik hem ontolojik anlamda ele alınabilinir.

sufi bakış açısına göre insanların sahip olduğu erdemler ilahi isim ve sıfatlarlardır, çünkü erdemler allah'ın suretinde yaratılan insanın cevherinde örtülü olarak durmaktadır.

kaynak. william c. chittick - ibnü'l arabi giriş kitabı. sf. 42-43

ahlak yoksunluğunun en büyük sebebi ahlakın dinlerle ortaya çıktığını ve din destekli varolmaya devam ettiğini sanmaktır.
bence ahlak kuralları; toplumu huzurla, mutlulukla bir arada tutmayı sağlayacak kurallardır. hukukun kısa tanımını yapacak olsam yine böyle yapardım.

laik devletlerin hukuk kurallarında ahlak konusu önemli yer tutar. çünkü devleti aile oluşturur, ailenin temeli ise ahlaktır. bu da ahlakın dinle herhangi bir ilgisi olmadığının basit bir kanıtıdır.

ahlak dediğimiz kuralların neredeyse hepsi tarıma geçiş ile ortaya çıkan beraber yaşama gerekliliği ile ortaya çıkan şeyler. çünkü harari'nin de belirttiği üzere o ekinlerin işlenmesi belli bir yerleşikliği getiriyor. bu yerleşiklik de beraber toplumsallığın temeli de atılıyor.

toplumsal olarak yaşanmaya başlandığında ise hobbesçu bir biçimde devlet kavramına doğru giderken buluyoruz kendimizi. bu toplumsal yaşantının ise başat kuralı çoğunluğun uyum içinde yaşayacağı kuralları oluşturmak ki biz buna tam da ahlak diyoruz, işte öldürmeyeceksin, çalmayacaksın falan filan.

zaten bu ortak yaşantı zorunluluğu ile beraber aile, devlet, adalet gibi kavramlar ortaya çıkıyor. yoksa vahşi yaşamda kural çok açık: güçlüysen gücünün yettiği kadar gidersin; zayıfsan güçlüye tabi olmak veya yenilmek senin kaderin - vae victus bir nevi. bu kavramlar aslında bir güç dengelemesi yapıyor. nietzsche'nin ahlak konusunda bu kadar delirmesinin sebebi de bu bir nevi, zira güçlünün elinden gücünü alarak zayıfın eline veriyor. ama bu şehir merkezli bir kültüre (ki medeniyet, kültür vb. gibi kavramların hepsi kökenini tarımdan ve şehirden alır) sahipken kaçınılabilecek bir şey olduğunu sanmıyorum açıkçası.

toplumun bize şiddetle dayadığı toplumun şekillendirdiği hatta kimisnin ahlak dersi verip ahlaktan yoksun olduğu kısıtlayıcı yasalar ve kurallardır ve öyleki kalıplaşmış ve kuraldan çıkanı ayiplayan bir kısıtlamadir kimisi namus bekçisi kimisi ise ahlak bekçisi ismini alır , yaşça büyük embesillerin , saygı görülmeyecek hatta yüzüne tükürülecek insanların saygı kazanmasını sağlayan bir toplumsal kalıplaşmış kuraldır

herkeste olan ama kimsenin kullanmadigi olgudur.

toplum kuralları içerisinde önemli bir yere sahip olan kuraldır . bence ahlak insanın kendi öz saygısına sahip çıkmasıdır .yanlış olduğunu düşündüğü yola
başvurmamasıdır. ahlak ; insanın kültürel ve yöresel özelliklerini ters düşen şeyleri yapmamasıdır. ama tabi ki bununla da sınırlı değildir . ahlak insanın özündedir ve ilelebet insanla devam edecektir.

evrensel değildir.
toplumlara göre değişkenlik gösterir.

ahlak önemlidir. ahlaksız insan hangi dine çağırırsa çağırsın taraftar bulamaz.

peygamberimiz de peygamberliğinden önce güzel ahlakıyla nam salmıştır. seveni sevmeyeni onu muhammed - ul emin bilmiştir.

insanda olmasu gereken en önemli şey.

eksikliğini zaman zaman fazlasıyla hissettiğimiz şey

belli bir kalıba sığdıramadığımız fakat herkeste olması gereken bir unsur

insandaki mânevi değer ve davranışların bütününü kapsayan kavrama denir. aynı zamanda felsefenin başlıca konularından birisi olan ahlak, "iyi ve kötü" kavramlarını irdeler.

ahlâk felsefesi birtakım normlar ortaya koyar, hangi hareketlerin ahlâkî sayılabileceği konusunu inceler. bildiğiniz gibi insan sosyal bir varlıktır ve hayatımızı idame ettirebilmemiz için başka insanlarla bir arada yaşayabilmemiz gerekir. o halde, bizlerin öyle bir yaşam tarzı olmalıdır ki diğerlerinin de özgürlük sınırlarını geçmemelidir.
bir insanın özgürlüğü, başka bir insanın özgürlüğünün başladığı noktada biter.

ahlâk felsefesinde başlıca iki görüş kendini gösterir:
bunlardan biri ahlâkî davranışlarda bağımsızlığı, ötekisi ise determinizmi savunur. 19. yüzyılda amerikan filozofu william james ile fransız filozofu henry bergson bağımsızlığa yöneldiler. onlara göre hayat asla kayıt ve şartlara bağlı bir düzen değildir, çünkü dinamizme yani daimi harekete, yeniliğe ihtiyaç duyar. deterministler ise çeşitli sorumlulukların mânevi etkisi yüzünden davranışlarımızda asla gerçek anlamda hür olamayacağımızı ileri sürerler.

ahlâk prensipleri en ilkel topluluklarda bile çeşitli şekillerde sorgulanmıştır.
ilkel kavimlerde yiyecek, evlilik, doğum gibi çeşitli konularda tabulara raslanmıştır. ahlâk normları, tarih boyunca, çeşitli milletlerde, o milletin geleneklerine göre değişiklikler gösterir. eski islâm ahlâkı da dinî esaslara dayanan bir ilimdir. araplar; aristo, pisagor ve platon'un eserlerini çevirmişler, islâm bilginleri bu konuda eserler yazmıştır. özellikle platon'un idea kuramının islâm düşünürleri üstünde büyük etkisi olmuştur. şu ana kadar birçok filozof, ahlâkı
psikolojik, sosyolojik ve materyalist açıdan incelemiştir.

ahlak bir yükümlülüktür. vicdandır. iyi ve kötünün ayrımı olan o belirleyici unsurdur.

kimsenin bekçiliğine ihtiyacı olmayan kavramın ta kendisi

"kendine yapılmasını istemediğin şeyi başkasına yapma" prensibi insanın manevi kimliği ile ilgili, insan zekasına hitap eden bir felsefe sözü değil bu. aklıyla bakan bu cümleyle dalga geçer anlamaz. mesela eğer sende başkalarını korkutmaktan, ezmekten hoşlanan bir ruh hali varsa aynı muamele sana yapıldığında bundan en çok acı ve korkuyu sen duyarsın demektir. tekrar söyliyim, kendi zekasına inanan kavramlarla düşünen biri bu cümleyi doğru kabul etmez. sorun yok olması gereken bu.

dinde ahlak kurallarının olması insanın iç dünyasını temiz tutmak için. alkol, kumar, zina gibi şeylerde öncelik sosyal toplumsal tahribat değil, onu herkes bilir zaten konu o değil, insanlar arasında bir hukuk yaratmak, hayatı tanrı'nın istediği bir düzene sokmak da değil. asıl gaye insanın "görünmeyen" boyutunun, duygularının düşüncelerinin temiz kalması. o temizliği bozan, insanı tanrı'dan/gerçeğin kendisinden uzaklaştıran şeyin adı günah. kumar oynarken insanda bazı duygular olur, o duygular insanı bozar yoksa zar atmakla alakası yok.

hiç hazzetmediğim kavram.