birinci dünya savaşı

www.instagram.com/reel/CY9u...

akılda kalıcı.

dünya savaşının asıl sebebi hırstır. hırs yüzünden onlarca devlet milyonlarca insan öldü. petrol falan hikaye yani, elbette etkisi vardır ama bunlar klişe şeyler. yani dolaylı sebepler, ana sebebi hırstır.

ikincisi de çıksın diye çırpınıp durulmuş savaş, ayrıca konuyla ilgili hazırladığım bir video da bulunmaktadır:

batı demokrasilerinde (!) ve onlardan çok daha ileride olan kemalist demokraside savaşın bir başka ve çok önemli nedeni kesinlikle anlatılmaz, lafı bile edilmez. birinci dünya savaşının en büyük amacı belki de, her ülkenin "demokratik(!)" iktidarını devirecek, yerine sosyalist bir proleterya devleti kurabilecek olgunluk, örgütlülük, bilinç ve güçte olan kendi proleteryasını eritip yok etmekti. daha 1912'de ikinci enternasyonal'in basel toplantısında proleteryanın, emperyalistlerin boğazlaşmasında yer almaması kararlaştırılmıştı. ancak savaş başlayınca ingiltere, marks'ın devrimin başlayacağı ilk ülke olacağını söylediği almanya, fransa gibi ülkelerdeki sosyal demokrat partiler (komünist partiler) kendi burjuvalarının yanında yer aldı. bu hem ikinci enternasyonalin sonu oldu, hem de avrupa işçi sınıfı, tarihin bir eşini görmediği bu kanlı savaşta kendi proleter kardeşini boğazladı. dahası, gaz bombalarının kendi askerlerini de öldürdüğü görüldüğü halde gaz kullanımı devam etti. savaş bittiğinde tüm burjuva devletler, galip mağlup fark etmez, artık direnecek kitlesi kalmamış komünist hareketin önderlerini rahatlıkla katledecekti. (örnek:rosa luxemburg ve karl liebknecht)
not: 1914 noel'inde mevzilerinde bekleyen ingiliz ve alman askerleri arasında noel ateşkesi yaşanır. askerler siperlerden çıkarak ortada buluşurlar. bulabildikleri içkiler, çaylar, kahveler vs değiş tokuş edilir. askerler birbirlerine sılada kalmış sevdiklerinin fotoğraflarını gösterirler. ateşkes bitince tekrar birbirlerini boğazlamaya giderler. ingiliz genelkurmayı daha sonra, bu muhabereden sağlam çıkan tüm askerlerini "ölme garantili" bölgelere göndererek ölmelerini sağlamıştır.
bize de paul mc cartney'den "pipes of peace" adlı parçası kalmıştır.

not 2: bu savaşla ilgili yazılmış en güzel romanlardan birisi, hitler tarafından yasaklanmış olan erich maria remarque'ın garp cephesinde yeni bir şey yok adlı romandır.

imparatorlukları bitiren savaş.

kimyasal silah kullanıldığı için cephede sürekli gaz maskesi takan askerleri düşününce pandemi zamanında maske takmakta zorlanınca kendimden utanıyordum. biz rahata ne kadar alışmışız. şu gün dünya savaşı çıksa belki nükleer atamazlar ama kimyasal ve biyolojik saldırılar vakay-ı adiyeden olacaktır diye düşünüyorum.



insanlık dışı olduğu su göürmez ama etkili oldukları ve sıfır zaiyat ile düşmana [sivl halka da] inanılmaz kayıp verdirdikleri, psikolojik olarak savaşamaz hale getirdikleri doğrudur.

sırp milliyetçisinin öldürülmesinin ne kadar doğru olduğunu gösteren savaş. evet.

28 temmuz 1914 ile 11 kasım 1918 yılları arasında yaşanmış küresel savaştır.
avrupa, afrika, orta doğu, asya ve kafkasya bölgelerinde yaşanmıştır.

sebepleri



sonuçları

28 temmuz 1914 de başlayıp 11 kasım 1918 de sona eren savaş...
nedenleri arasında; siyasi ve askeri sebepler, ekonomik yayılma ve sömürgecilik isteği, milliyetçilik fikirlerinin yayılması, hanedan çekişmeleri, osmanlı devleti'ni paylaşma isteği ve projesi, avrupa'da alman-fransız, balkanlarda rus-avusturya rekabeti gibi sebepler vardır...

herkes 2. dünya savaşını daha vafşi sansa da; savaş öncesi/esnası ve sonrasındaki etkileri ile ww2'den çok daha vafşi geçmiş savaş. ww2'nin direkt olarak nedenidir kendisi.

ikinci dünya savaşı hayranları bu kadar fazlayken aslında onun kadar trajik ve ilgi çekici bu savaşı konuşanı pek göremiyoruz.

birinci dünya savaşı(ww1), 1914-1918 yılları arasında yapılmış, küresel çaptaki ilk büyük dünya savaşıdır. birinci dünya savaşı; hammadde ve pazar arayışı, milliyetçilik akımlarıyla birlikte çok uluslu imparatorluklara karşı ulus devletlerin kurulması, büyük devletlerin tarihi sebeplerden dolayı kendi aralarındaki hesaplaşmaları gibi sebeplerle, üstüne üstlük avusturya macaristan imparatorluğu'nun veliahdı prens ferdinand'ın saraybosna'da bir sırp milliyetçisi tarafından öldürülmesi sonucu 28 temmuz 1914 tarihinde başlamıştır. birinci dünya savaşı'nın aslında general almanlar ile amiral ingilizlerin çıkarlarının çatışması sonucu dünya'nın kana bulanmasıdır. maalesef ki birinci dünya savaşı'nın 1918'de bitmesinden sonra savaşın galipleri ingiltere ve fransa'nın yenilen devletlere imzalattığı haksız antlaşmalar ve toprak paylaşımlarında yapılan adaletsizlik, ikinci dünya savaşı'nın(ww2) çıkmasına sebep oldu.