türk mü türkiyeli mi sorunsalı

valla ben türkiyeli tanımından iğreniyorum. fransa'da doğmuş büyümüş ahmet mehmet'e de zaten fransız diyorlar. adamlar senegallilere fransız diyor. türkiye cumhuriyeti vatandaşı demek daha doğru madem türk demek bu kadar koyuyor. ha bana karışma kardeşim ben bırakta türkiye'de bari türküm diyeyim.

türkiyeli ifadesi gramer olarak hatalı olsa da bu sorunsal durup dururken ortaya çıkmış bir şey değil. zannedilenin aksine türkiye bir ulus devlet değil etnik devlettir. zaten türk bir ulus adı değil etnisite adıdır. haliyle ülkenin kabaca %15'ini oluşturan kürt etnisitesi için bu durum bir kimlik problemi yarattığından ortaya artılmış bir üst (ulus) kimliktir.

sözde ulus devlet olduğunuzu iddia ettiğiniz bir yerde demonym olarak bir etnik grubun adını herkese verirseniz bu etnik gruptan olmayanların aidiyet duygusunu da zedelemiş olursunuz.

hakiki ulus devletlere örnek olarak britanya, ispanya, iran, çin verilebilir. bu ülkelerde farklı etnisiteler ortak bir ulus kimliğini taşır. örneğin iran'da herkes önce iranlıdır ve bu herkesin benimsediği bir kimliktir. iran'ın önceki adı persia idi ve bu fars etnik grubunun ülkesi algısı yarattığı için tarihe de uyumlu olarak ülkenin adını iran olarak değiştirdiler. öte yandan ulus devlet projesi her zaman başarılı olmaz. örnek; çekoslavakya, yugoslavya.

türkiye'deki bu ulus-devlet inşası ve kimlik problemi nasıl çözülür bilmiyorum, çok girift bir konu fakat ortada bir sorun olduğunu kabul etmek gerekiyor.

türk ve türkiyeli kavramları ile ilgili tartışmalara da değinen ortaylı, "türkiyeli diye de bir şey yoktur. bu kadar açık. beğenmeyen türklüğü, başka kimliği varsa söyler! böyle türkiyeli – mürkiyeli diye bir şey olmaz, bunlar özenti. türk vardır, türk’tür." dedi. (ilber ortaylı)
türkiyeli diye bir kavram yoktur, türk vardır. türküm demek zoruna giden varsa ; ya sevsin ya da terk etsin. öyle saçma sapan kavramlarla mücadele etmek boşadır.

hiç bir önemi yok. 30 dan fazla etnik kökene ev sahipliği yapan ülkeyiz. her türlü inançtan, farklı kültürlerden insanlar var. hal böyle olunca türk demek komik olur. kaldı ki ülkenin büyük bir kısmını teste soksak farklı ırk çıkar ama lafta herkes türküm diyor. uzun lafın kısası kafaya takılmaması gereken olaydır. öldükten sonra sanki mezarda türk müsün, ermeni misin, fransız mısın diye soruyorlar!!

ikisinin de utanç verici olması sebebiyle aralarında fark göremediğim etnik köken sorunsalı.

ınsanlar kendilerini nasıl rahat hissediyorsa öyle olmalı. ortadoğu'da bütün milletler çoğunlukla aptaldır zaten. buna türkiye'de yaşayan türkler kürtler de dahildir.
yiyin birbirinizi!

türkiyeli komik oluyor yani şöyle oluyor: türk'e ait olanlı/türke ait olan yerli. bence türk kökenli olmayalar için daha acı verici bir tanım bu türkiyeli tanımı. türkiye cumhuriyeti topraklarında yaşayan herkes türk vatandaşıdır. bu kişi alman asılı türk de olabilir kürt asıllı türk de olabilir gürcü asıllı türk de olabilir. biz mesut özil'e türk diyoruz mesla bu ne mesut'un türk kökenli olduğunu değiştiriyor ne de alman vatandaşı olduğunu. o yüzden bu 20.yy tartışmalarını aşmak lazım.

imparator tebaası olan bir memlekette tartışılması bile ayıp olan bir durum.

türkiyeli.
ben kürt bir vatandaş olarak neden kendimi kendi ırkımla tanımlayamıyorum. atatürk milliyetçiliği denen saçma şey o zamanki paradigmaya göre doğru olabilir fakat o devirde kaldı. atatürk belki de yapabilceği en iyi şeyi yaptı fakat bu demek olmuyor ki eleştiremeyeceğiz. kürt birine niye türk diyelim. sen türk vatandışınsın o zaman türksün? neden? kürt olmak utanılacak bir şey mi? kendimi tanımlamayı da başkasına devlete soracaksam işim epey zor.

ayrıca fikirlere referans verip algıyı bozmak istemem fakat türkiyenin en önemli anayasa profesörlerinden biri olan ibrahim kaboğlu'dan eğitim almış biri olarak belirtmek isterim ki o da türkiyeli kelimesini tercih ediyordu. sonuna kadar da atatürkçüydü. yani gözünüz kör olmuş şekilde birinin her dediği şey doğrudur demenize gerek yok. hayat siyah beyazdan ibaret değil.

etiketler ve bir yere ait olma duygusunu kaybedeli yillar oldu. etnik koken , dna bok pusur isler. duz insan. dunyaliyim demek daha mantikli artik. sinirlarin artik bir etkisi kalmadi.

ben kendimi türk diğer etnik kültürleri ise türkiyeli olarak tanımlıyorum. hepimiz biriz.

bir kazak türküm demez kazağım der. bir türkmen, türkmenim der. özbek, özbekim der.
türk ismi bütün türki devletlerinde yaşayan tüm türkleri temsil eder.
ülkemizin ismi türkiye olduğu için bizde kendimize "türk" diyoruz.
türkiyeliyim denildiği zaman sadece anadolu çoğrafyasında yaşayan halkı temsil etmektir.
aslında bu planlı yapılan ayrıştırıcı bir ifadedir, türk insanını türki devletlerden koparmak ve ayırıp yeni bir kimlik yaratmaya çalışıyorlar. türkiyelilik kimliği ile kıskaca türk kimliğini belirli bir alana hapsedip, daraltmaya çalışıyorlar.

hissetmekle olunsaydı, sabah başka milletten, akşam başka milletten olunurdu. yarın italyan olmak isterdiniz, oh mis. soyunuz ne ise odur. iki kuşak önce rusya'ya yerleşen bir ailenin soyu rus olmuş oluyor öyle mi?

türkiye adına olimpiyatlarda koşan kenya asıllı bir sporcu ne oluyor peki?

türk'üm diye kolaya kaçmak var, aslını bilmek var. ister öğrenip sahip çıkarsınız, ister inkar edersiniz.

not: türkiye vatanım, canım feda. anavatan abhazya genlerimizden sökülmeyeceğine göre durumumuz budur.

madem türk anadolu'da yaşayan halka deniyor ve siyasi bir kavram o zaman neden azerbaycan'a iki devlet tek millet deniyor, geçin bunları babacım. işinize geldiği gibi davranıyorsunuz. türklük kavramından rahatsız olduğumdan değil sadece iki yüzlülüğünüzden iğreniyorum.

yukarıda arkadaşın birisi yine soy ağacı muhabbetine girmiş . araştırın ne kadar türksünüz gibisinden . dostum sen olayı çok yanlış anlamışsın , mesele türk doğmak değil türk hissetmektir.atatürk boşuna ne mutlu türk doğana dememiş , ne mutlu türküm diyene demiş. ayrıca yurt dışında nereli olduğun sorulunca türkiyeliyim denirmiş. where are you from ? yada where are you come from ? diye sorulunca ne diyecektin acaba ? nerelisin yada nereden geldiğini soruyor adam tabiki türkten geldim denmez , türkiyeden geldim yada türkiyeliyim denir bu kadar ahmak mısınız ? son olarak muhabbete şu sözle nokta koyuyorum .
" türkiye cumhuriyetini kuran türkiye halkına türk milleti denir " .
- (bkz: mustafa kemal atatürk)

"türkiye cumhuriyeti devleti'ne vatandaşlık bağıyla bağlı olan herkes türktür." bu hukuki bağlantıyı ve ilkeyi reddetmek, bağlı bulunduğun toplumun ortak sözleşmesini reddetmek yani topyekün devletini reddetmektir. ırk olarak yahudi, fransız, ingiliz , alman farketmez bu devlete vatandaşlık bağıyla bağlı olan herkese türk denir anayasamıza göre

''türk'' kelimesini tercih ettiğim sorunsaldır. ''türkiye'' zaten etimolojik olarak ''türklerin ülkesi'' demek. etnik olarak türk olmayan birine ha ''türk'' demişsin ha ''türklerin ülkesinden'' demişsin, ne fark eder? ikisi de aynı kapıya çıkmıyor mu? uzun uzun söylemeye gerek var mı? hem vatandaşlık bağını ifade eden 'türk'' ifadesi modern dünyaya daha uyumlu. türkiye'de yaşayan alt grupların türkiye cumhuriyeti vatandaşlığını ifade ederken başlarına ''türk'' getirip öyle söylemek hem ağızdan bir çırpıda çıktığı için zamandan tasarruf hem de modern dünyayla daha uyumlu oluyor, daha şık duruyor. örneği; türk yahudileri, türk ermenileri, türk rumları, türk süryanileri, türk arapları vs. zaten ingilizceleri de bunun aynısı: turkish-jews, turkish-armenians, turkish-greeks, turkish-arabs etc.

türk kelimesinin etnik aidiyeti değil de vatandaşlık bağını kastettiğini söyleyenler bana inandırıcı gelmiyor. mesela neden bulgaristan da yaşayan türkler ile soydaş oluyoruz? neden kerkük türkmenlerini araplara ve kürtlere karşı koruyoruz? neden azerbaycan halkı ile tek millet oluyoruz? neden bu toprakların tarihini değil de moğolistan bozkırında yaşamış çekik gözlü insanların isimlerini ezbere biliyoruz? neden türk etnik kökenliği insanların çoğunluğunu oluşturduğu devletler ile ortak çalışmalar yürütüyoruz? neden iran türklerinin bağımsızlığı uğruna iran devleti ile ters düşmeyi bile göze alabiliyoruz? bu soruların cevabı belli aslında ancak siz kelime oyunlarıyla bunların üstünü örtmeye çalışıyorsunuz.

türk üst kimliğinin 21.yy paradigması olan ulus devlet yapısı açısından daha doğru bir kullanım olduğunu düşünüyorum. “türkiyeli” fazla zorlama bir ifade olmuş. hem bunu ingilizceye nasıl çevireceğiz? “from turkey” diye mi? “turkeyian” diye mi? “türkiyeli” hiçbir yerde karşılığı olmayan bir ifade. “türkiyeli” sadece memleketi tanımlar, uyruğu tanımlamak için yetersiz. zaten dünyanın çoğu yerinde buna benzer bir şey olduğunu düşünemiyorum.

hem sene olacak 2021, tartıştığımız konulara bakar mısınız? fransız pasaportu alsa gururla fransız vatandaşı olduğunu söyleyecek insanlar burada “türk” mü yoksa “türkiyeli” mi tartışması yapıyorlar. meleklerin cinsiyetini tartışan bizanslı keşişler gibisiniz yemin ederim.

(bkz: türkiyeli)