mutsuzluğun da mutluluk gibi tadının çıkarılması gereken bir duygu olduğunu düşünüyorum. her şey yaşanmaya, hissedilmeye değer. yeter ki size sizden başka kimsenin iyi gelmeyeceğini anlamış olun.

oğuz atay'ın harika bir eseridir.



oğuz atay, tehlikeli oyunlar.

sizce?

t: ilkin 2011 yılında oxford university press tarafından yayımlanan, the new oxford world history adlı serinin bir parçası olan, 2014 yılında da ötüken neşriyat'tan çıkan, çevirmeninin yahya kemal taştan olduğu, özgün adı central asia in world history olan bir peter benjamin golden kitabı. 9 bölümden oluşmaktadır.

orta asya tarihine giriş niteliğindedir. tarihin standart okuyucu için önemsiz olan detaylarında boğmadan ilgili konuyu anlatan kaliteli bir eser. maalesef eserin ötüken'den çıkan çevirisinde, orijinalinde olan görsellerin hiçbiri yok -birkaç harita hariç-. bir de çeviride takbih, memzuc, mütehavvil, massetmek* gibi bence gereksiz yere başvurulan sözcükler mevcut.
belki de "boynuzlanmak" tabirinin kökeni olan* ilginç bir gelenek:

her zaman yanında olacak bir 'enayi' görüyor sanırım yoksa bu kadar kazık yememin başka bir açıklaması olamaz.

eski ismiyle ilik nakli.

soru-cevap yapalım öyle daha güzel derli toplu anlatıyorum.

- kök hücre nedir, nerede bulunur.
+ kök hücre, fonksiyonel özelliği olmayan, farklılaşmamış hücredir. başka bir hücre tipine dönüşüp etkili olur, kök hücre halindeyken işlevsizdir. yani mesela insanlar kalp krizi sonrası hasar gören kalp dokuya kök hücre enjekte edip tedavi etmenin yollarını falan arıyorlar şu sıralar. biz kök hücreyi koyduğumuzda o kök hücreler kalp hücresine dönüşmezse bi işe yaramaz yapılan işlem.

kök hücre böyle bişeydir. tamir bakım işlerinde falan kullanılır yani. her yerde bulunur aslında. ama bunların da düzeyleri var. totipotent, pluripotent, mezenkimal, hematopoietik falan filan. bizim kök hücre bağışında kullandıklarımız hematopoietik. kemik iliği dediğimiz adamlar bunlar işte. uzun kemiklerin içinde bulunur (kol bacak kemikleri gibi)

- peki hocam, kök hücrenin nerde olduğunu öğrendik. bu kök hücreleri nasıl alıyonuz. ilik nakli nasıl oluyor.
+ hacı eskiden seni bayıltıp iğneyle pelvis denilen kemiğin içine giriyolardı kalçadan. 1 hafta yataklara düşüyodun. ağrıyodu her yanın (ben öyle duydum). hala daha bu yöntem var ama kullanılmıyor. şimdi g-csf içeren bi aşı yapıyolar 4-5 gün boyunca. kemikteki o kök hücreler kana çıkıyor. normalde çıkmaz, çıkmamalı. ama sen g-csf aşısı ile bunların bulunduğu yerdeki bağlarını kopartıyorsun. onlar da kana karışıyor. azıcık biyoloji bilenler hatırlar, kan yapım merkezi kemiklerdi hani. kemik iliği falan. işte kemik iliği, kan yapım merkezi, eritrosit, lökosit, makrofaj, invariant nkt cell falan hepsi bu kök hücreden temel alıyor. kemiğe girmeden kemiğin içini topluyosun yani, çok güzel bişey.

e kana geçtikten sonra nasıl toplanıyor bu arkadaşlar peki. şöyle ki, sağ koldan bir hortum takıyorlar, kan alınıyor aferez cihazına giriyor. orada kök hücresi ayrılıp kalanı sol koldan geri veriliyor. 4-5 saat içinde işlem bitiyor.

şunlar da kızılayın kendi kendine sorup cevapladığı sorular.

1) nerede kök hücre bağışında bulunabilirim?
- size en yakın gönüllü verici merkezi ve sabit kan alma merkezlerinde kök hücre bağışı ile ilgili bilgilendirme alabilir ve kök hücre bağışında bulunabilirsiniz.

2) kimler kök hücre bağışında bulunabilir?
- 18-50 yaşlarında ve bilgilendirilmiş onam vermiş olan sağlıklı birey olma koşulu aranmaktadır. bu koşulların sağlanması durumunda kişi kök hücre bağışında bulunabilir.

3) kimliğimi bildirmem zorunlu mu?
- bağışçılar kök hücre bağışı işlemi öncesinde isim-soy isim, doğum tarihi (gün/ay/yıl), tc kimlik numarasını içeren nüfus cüzdanı ve kalıcı adres bilgilerini vererek kendilerini tanıtmalıdır. kimlik ibrazı yasal zorunluluktur.

4) bilgilendirme ve onam formundaki doldurulması gereken alanları doldurmak zorunda mıyım?
- bilgilendirme ve onam formunun içeriği sağlık bakanlığı tarafından belirlenmiştir. kişi kök hücre bağışı için başvurduğunda bilgilendirme ve onam formundaki kişisel ve sağlıkla ilgili soruları eksiksiz cevaplandırarak ve bu formu imzalayarak onaylamak zorundadır. istenen bilgilerin eksiksiz doldurulması, ihtiyaç olması durumunda bağışçı ile iletişime geçme aşamasında önem arz etmektedir.

5) kan verildiğinde kök hücre bağışında bulunmuş olunuyor mu?
- türk kızılayı gönüllü kök hücre bağışçı adayları bularak onlardan 3 tüp ile toplam 10-20 ml kan alacaktır. alınan kan örnekleri üzerinde gerekli testler tamamlanarak, sonuçları uygun çıkan bağışçıların numuneleri sağlık bakanlığı’nın doku tiplendirme laboratuvarı’na yollanacaktır. bu laboratuvarda yapılan test sonuçları türkök ulusal kemik iliği bankası’nda saklanacaktır. bankada kayıtlı sonuçlar arasında yapılan taramada, hasta ile uygun eşleşme gerçekleştiğinde türk kızılayı, bağışçı ile tekrar iletişime geçerek kök hücre bağışının yapılacağı ve toplanacağı bir merkeze yönlendirmesini gerçekleştirecektir. yani ilk aşamada verilen kan, kok hücre için değil gerekli testlerin yapılabilmesi içindir.

6) kök hücre toplamada hangi yöntemler kullanılıyor ve en çok hangisi tercih ediliyor?
- periferik kök hücre toplama ve kemik iliği bağışı yöntemi olmak üzere iki yöntem uygulanmaktadır. nakil merkezi tarafından hastanın ve bağışçı adayının sağlık durumu göz önünde bulundurularak hangi yöntemin seçileceğine karar verilmektedir. yöntem ile ilgili bağışçı adayının tercihi ön planda tutulmaktadır. en çok tercih edilen yöntem periferik kök hücre toplama yöntemidir.

7) periferik kök hücre toplama yöntemnin kemik iliği bağışı yönteminden ne farkı vardır?
- periferik yöntemde, bağışçının hastaneye yatması gerekmemektedir, genel anesteziye ihtiyaç duyulmaz.
- kemik iliği yönteminde aşılamaya ihtiyaç duyulmamaktadır ve tek seferde sayıca çok kök hücre elde edilmektedir.

8) kök hücre toplama işleminden sonra bağışçının kök hücreleri bitiyor mu?
- kök hücreler devamlı olarak kendini yenileyebilme özelliğine sahip olduğu için bağış işleminden sonra bağışçının kök hücreleri belirli bir sürede tekrar eski sayısına ulaşacaktır.

9) bağış sonrasında görülen yan etkiler nelerdir?
- periferik kök hücre bağışında, aşı uygulaması sonrasında kök hücre toplanmasının ardından; geçici halsizlik hissi, ateş, geçici grip benzeri belirtiler, genel vücut ağrıları; dalak bölgesinde dolgunluk hissi görülebilir.
- kemik iliği bağışında, dikiş gerektiren bir kesi oluşmaz. verici, genellikle ertesi gün kan tetkikleri yapıldıktan sonra taburcu edilir. ancak, kalça bölgesinde 1-2 gün sürebilen bir ağrı meydana gelebilir. anesteziye bağlı olarak geçici boğaz ve baş ağrısı gözlenebilir.

10) bağış sonrasında görülen yan etkiler kalıcı mıdır?
- kemik iliği toplama işleminde oluşabilecek yan etkiler %1,34 olasılıkla görülebilecek etkiler olup, bir hafta içinde etkisini kaybeder. periferik kök hücre toplama işleminde uygulanan aşıdan dolayı oluşabilecek yan etkiler ise %0,6 olasılıkla görülebilecek etkiler olup, genellikle 3 hafta içinde ortadan kalkar.

11) kemik iliği toplama işleminde kalça bölgesi kaç defa deliniyor?
- kemik iliği toplama işleminde özel iğneler yardımıyla kalça kemiğine bir kere giriş yapılır ve ardından enjeksiyon işlemi ile her defasında 2-4 ml olmak üzere toplamda 1000 ml kemik iliği alınır.

12) periferik kök hücre toplama yönteminde uygulanacak olan 5 günlük aşı periyodunda bağışçının işinden izin almasına gerek var mıdır?
- aşı periyodunda bağışçının günlük yaşamını etkileyecek bir yan etki bulunmamaktadır.

13) kök hücre toplama yöntemlerini bağışçıya hangi aşamada soruyorlar?
- hasta ile eşleşme olduktan sonra ileri doku tiplendirme testi ve bağışçının sağlık kontrollerinin sonuçları uygun çıkarsa bağışçıya hangi yöntemle kök hücre vermek istediği sorulacaktır.

14) bağışçının ilk bağışından sonra, başka bir hasta ile tekrar doku eşleşmesi olursa, tekrar bağışçı olabilmesi için ne kadar süre geçmeli?
- transplantasyon işleminden sonra yeniden kan yapımının sağlanması ve hücre sayısının yeterli miktara ulaşmasını beklemek açısından 3 aylık bir süre gereklidir. dünya’ da yapılan çalışmalar sonucu ortaya çıkan istatistiki verilere göre 2. eşleşmenin görülme olasılığı oldukça düşüktür.

15) yurt dışında bir hasta ile eşleşme olursa bağışçı yurt dışına gidecek mi?
- bağışçının onay vermesi durumda kök hücre toplama işlemi uygun sağlık biriminde yapıldıktan sonra toplanan kök hücreler hastanın bulunduğu ülkeye gönderilecektir.

16) yurt dışında yaşıyorum, türk kızılayı’na bağışta bulunabilir miyim?
iletişim bilgilerinize rahat ulaşılabilmesi açısından bulunduğunuz ülkedeki kemik iliği bankasına başvuru yapmanız daha doğru olacaktır. türkiye olarak dünyadaki diğer kemik iliği bankaları’ndan da tarama yapabildiğimiz için sizin verilerinize uygun bir hasta eşleşmesi olduğunda sizinle iletişime geçilebilecektir.

17) bağışçıların verileri neden dünyadaki diğer kemik iliği bankaları ile paylaşılıyor?
- dünya’nın her yerinde kök hücreye ihtiyacı olan hasta sayısı oldukça fazladır. buna karşılık bu hastalar için gerekli olan sağlıklı kök hücrelerin, hastaların dokusu ile uyuşma olasılığı çok düşüktür. tüm bunlar düşünüldüğünde bu olasılığı arttırmanın tek yolu, milyonlarca bağışçının doku analizini içeren dünyadaki bütün kemik iliği bankalarının verilerinin paylaşıldığı bir havuzun oluşmasından geçmektedir. halen ülkemizdeki hastalar için kemik iliği taraması bu havuzdan yapılmaktadır. bu nedenle ülkemize ait veri tabanı dünyadaki bütün kemik iliği bankalarının verilerinin paylaşıldığı havuz ile paylaşılacaktır.

18) daha önce kök hücre bağışında bulundum, tekrar türk kızılayı’na da bağışta bulunabilir miyim?
- bunun için öncelikle kök hücre bağışında bulunduğunuz yer ile iletişime geçmeli ve kök hücre bağışı için verdiğiniz numunenin testlerinin yapılıp yapılmadığını sorgulamalısınız. eğer testler yapıldıysa 2. bir kayda gerek bulunmamaktadır. fakat gerekli testler yapılmadıysa ilgili yerden kaydınızı sildirmelisiniz. bu aşamadan sonra da artık türk kızılayı’na kök hücre bağışında bulunabilirsiniz.

bu hafta müthiş enerjili, milli takım arasının vermiş olduğu süper lig özlemi ve tutkusuyla yapacağımız program. sevilen bestelerle ve gomercanımla birlikte geri dönüyoruz. program için yazdıklarınız ve katılımlarınız beni ve gomercan'ı çok mutlu ediyor. yarın konuk olmak isteyen arkadaşlar yine gomercan'ı ve beni bulabilirler. seviliyorsunuz arkadaşlar, tutkuyla kalın!

maddi değerleri bilimin önünde tutan ve bilgiye değil her durumda elde edilecek yüksek menfaat edinmeye yönelik yaklaşımları olan toplum ve devletlerde sıkça rastlanan durumdur.
*

her nedense insanı kötü hissettiren durum. o nedenle çoğu insan bilmese dahi direkt bilmiyorum demez, önce şöyle bir düşünür, taşınır, sonra valla bilemedim ama şu az ilerdeki dükkana sorarsan bilirler der. yani illa bilinecek o adres.

bir öğretmen öğrencilerinden kendilerini tanıtan bir yazı yazmalarını istiyor, 11 yaşındaki miniğin kaleminden dökülenler ise şunlar;

ben bu yazıyı, bu sabah tesadüfen okudum ve okuduğum andan itibaren boğazıma yerleşen düğüm halen çözülmedi.
hayat bazen, bazı şeyleri önemsemek için fazla mı kısa sanki?

uzak durulmasını tavsiye ettiğim antidepresan.
tabi her bünyede farklı reaksiyonlar verebiliyor.
bende biraz dikkat dağınıklığı ve unutkanlık yapmakta.
gerçi, belki de depresyonu böyle önlüyordur, hiç böyle düşünmemiştim bak sözlük.

dün ilk dozu oldum. kolumu kaldırmadıkça herhangi bir ağrı veya başka herhangi yan etki olmadı. aşınızı çıktığınız gibi olunuz. haa çip mi? sabah tuvalette çıktı, bastım sifona!

*** yardım çağrısı mode on ***

yetişin ya sevgili yazar arkadaşlar. önümde 5 günüm var robot aldım. kettle... kıyafet parfüm vs... ne alacağım allah aşkına kafam durmuş vaziyette... kendisi hacı. dini sembolü olan bir şeyler mi baksam? el emeği göz nuru gibi yapılacak şeyler pek elimden gelmez...

imdat...
*** yardım çağrısı mode off ***

hem yüksek hem alçak yastığım var. ikisini üst üste koyup öyle yatmayı tercih ediyorum genelde.*

çalışmasa da artık saklanılası eşyalardır.

bursa'nın inegöl ilçesinde, kovid-19 tedbirleri kapsamında sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan saatlerde, bir kümeste toplanıp çay içen 4 kişiye ceza kesildi. kemalpaşa mahallesi adnan menderes bulvarı'nda hırsızlık ihbarı alan polis ekipleri, söz konusu bölgeye yönlendirildi. olayının gerçekleştirildiği iddia edilen evin bitişiğindeki kümeste ışık yandığını fark eden ekipler kümeste çay içen 4 kişiyle karşılaştı. ilgili kanuna muhalefet suçundan para cezası kesilenlerin "biz hayvanseveriz, tavuklarımızı aile ferdi olarak görürüz, kümes de bizim evimiz, sokak değil ki burası" dedikleri iddia edildi.

edward scissorhands.

“haberin yok ölüyorum” dedirtir.

akla hiçbir zaman ahmet haşim'i getirmeyen şiir akımıdır. zira ahmet haşim, cenap şahabettin ile birlikte türk edebiyatı'ndaki en büyük sembolistlerdendir.

sizin aklınıza (bkz: tevfik fikret) ve (bkz: yağmur) * gelsin.

edit: bu entry, #143034 entry karşılık olarak girilmiş. ve entry nick uyumsuzluğuna*