insan mantıkla mı karar verir yoksa duygularıyla mı sorunsalı

mantık hayatı yaşamak için kullanılması gereken bir çok araçtan yalnızca birisidir. mantığı bu kadar abartmak ve geleceğe dair kararlar verirken elverişli bir şekilde kullanabileceğin sanrısı mantıksızdır. taşı yüksekten atarsam düşer, para biriktirirsem araba alabilirim, sadece şu ise bu gibi bir şartlar silsilesinden ibarettir. bu kadar basit şeyleri kuramayan insan da yaşamasın bir zahmet. yani yaşamının merkezine oturttuğun şeylere bir bakarsan ne kadar aptalca, mantıksız olduğunu görebilirsin. rasyonalizm, bilim, pozitivizm gibi şeyleri hayatının temeline oturtmak rasyonal değildir her şeyden önce. kutsama çılgınlığından arınmakta rasyonel olmasına rağmen, hiçbir rasyonel beyin bunu akıl edemiyor tuhaf bir biçimde. bilim kutsal değildir. bilim adamları kutsal değildir. bilim adamlarının yapması gereken tek şey insanların kullanabileceği araçların üretilmesine katkıda bulunmak, pratik hayata yönelik çözümler üretmek olmasına rağmen: bunlar artık masallar yazmaya başladılar. böylece de yozlaşma. mesela celal şengör denen adam: neden televizyon televizyon gezip, insanlara nasıl yaşaması gerektiğini anlatıyor ki? ya da ilber ortaylı. bu bilimle açıklanabilecek bir durum mu şimdi? mesela diyor ki: gençler dünyayı gezin. lan adamlarda kadıköy'e gidip, iki kafa çekecek para yok, nasıl gezsinler? gençlerde avel avel dinliyor: lan adam doğru söylüyor. bütün anlattıklarının özü bu basitlikten ibaret.

insan iddia edildiği gibi rasyonel bir varlık değildir. çünkü eğer öyle olsaydı kendi hayatlarını yaşamak üzerine iki moruğun hiçbir şekilde gerçek hayatla ilgisi olmayan tavsiyelerini dinlemek zorunda hissetmezlerdi. insanın rasyonel bir varlık olduğu tamamen medeniyet masalının bir uydurmasıdır. insanların rasyonel olmadıklarını her yerde görebilirsiniz. zaten görüyorsunuz da: herkes aptal diyorsunuz. evet. öyle. ama akıl edemediklerinden değil. akıl ile hayatta ilerlemenin imkansız olduğundan. siz sanıyorsunuz ki: bir insana bir şeyi yapmanın mantıksız olduğunu ispatlarsam o onu bırakır. eğitebileceğinizi sanıyorsunuz. "eğitim şart" diye gezip duruyorsunuz. bunca okul var, bunca kamu spotu çekiliyor, bunca broşür, seminer, şu, bu. sonuç? şaşırarak hiçbir sonuç alamadığını görüyorsunuz. sonra da : eğitilmezsiniz diyorsunuz. evet. öyle. ama sen de bu zırvalığından vazgeçmediğin için sen de eğitilemezsin. kendi deneyimleri yerine başkalarının deneyimlerini rehber edinmeye çalışanlar, en büyük öğretmen olan hayatın eğitimini kaçırırlar. tokatlana, tokatlana öğrenmezlerse, hayat acımadan tokatlamaya devam eder. sürekli tokatlar. öğrenip öğrenmemene de bakmaz.

ayrıca ne ile karar verirsen ver. sana hiçbir faydası olmaz. materyalist dünya senin kararlarına göre işleyen bir yer değil. aksine sana rağmen işleyen bir yer. akılcıysan madem aklınla bunu çözebilmiş olman gerekirdi en azından. marx bile bunu çözememiş işte: nedensellik zincirinin her halkasına hakimmiş gibi: geleceğe dair kehanetlerde bulunup durmuş. bir de materyalist olacak güya, akılcı, bilimci olacak. ne kadar istemese de ideale batmak zorunda işte. çünkü gelecek ile ilgili kehanette bulunmak materyalist düzlemde zırvalıktır. çünkü gelecek veya geçmiş değil, materyalist düzlemde tek gerçek olan günceldir.

o yüzden ne ile karar verirsen ver. istersen hiçbir şekilde karar verme. her şey olacağına varıyor. ne gele gele.

insan olmanın yegane temsilcisi mantık sahibi olmaktır. dolayısıyla insan, en duygusal anında bile mantığının esiri olmuştur. insanlar mantığa sığmayan davranışlarda bulunuyor gibi gözükebilir ancak bu onun karmaşık bir yapıda olmasından kaynaklıdır. hepi topu birkaç duygu durumu vardır insana özgü lakin baktığımızda sanki milyonlarca farklı duygu halindeyken görürüz bireyleri. tek bir duygu durumuna öyle farklı hisler yükler ki insan, çift tıkladıkça altından başka bir duyguya evrilen dosyalarla karşılaşırız. kar tanesi gibi eşsizdir herkesin duygulara yüklediği anlam.

kavrayamadığımız şeyleri mantıksız ilan ederiz fakat her insan davranışı mutlaka bir mantığa dayanır. duyguları anlamlandırabilmek bile bir mantık işidir.

iki veya daha fazla seçeneği olan bir kişinin, uzaktan bakınca bize göre en mantıksız seçeneği seçiyor olması, o kişi açısından mantıksız değildir. değerleri farklı olabilir, ona haz veren duyguları tercih etmiş, acıyı değil, mutluluğu seçmiş olabilir. yani buradan da görebileceğimiz üzere insan, tatmak istediği duyguyu bile mantığının kudretiyle tercih edip yaşamaktadır.

insan içgüdüsel bir canlıdır elbette fakat bu her an içgüdüleriyle hareket ettiği anlamını taşımaz. zaten bu hala anlamlandırılmaya, çözülmeye çalışılan bir meseledir. içgüdülerini kullanıyor olsa dahi bir noktada insan, onu kontrol etmeyi öğrenmiştir. bizi diğer canlılardan ayıran en önemli özelliğimizdir. kontrol mekanizmasının dayandığı nokta ise yine mantıktır ki bildiğimiz üzere, kontrol mekanizması bozulmuş bir birey sağlıklı kabul edilmez. onun aldığı kararlar ise aslına bakılırsa şuur dışı kabul edilir ve yüksek oranda geçersizdir.

böylece insan, farkında olsa da olmasa da duygularıyla var olur, mantığıyla karar verir.
duygular mantığı harekete geçiren, mantık ise karar alma, verme eylemini uygulamaya koyandır.

insan sorunsallarıyla karar verir. haydi yatalım.

mantığın duygulara sızmadığı, duyguların mantığı taciz etmediği bu ikisinin birbirinden ayrı ve bağımsız olduğunu fikrini diyorum acaba öğreniyor muyuz yoksa gerçekten böyleymiş gibi davranmak kimi yer ve zamanlarda kullanışlı mı oluyor acaba, bilemedim. bilemedim diyeyim de konu uzamasın geç oldu.

hangi kararı alırken hangisini kullanacağını bilmeli insan. doğrusu, doğru eşleştirmektir.

bu cümle dahil duygulardan tamamen arındırılmış tek bir cümle dahi yoktur.

dengelemek önemli dostlar bazen bir tarafı daha baskın yapabilmek de önemli. ben genelde mantığı ile hareket eden biriyim ama aldığım kararda vicdanımın da rahat olmasına önem veririm. her zaman etraflıca düşünürüm hiç bir zaman sırf vicdanen rahat olacağım diye mantığa aykırı davranmam ya da sırf mantıklı diye vicdanen huzurlu hissetmediğim bir karar almam bunun altında yatan en temel sebep ise; vicdanınızın rahat olduğu yani bir nevi egonuzun baskın geldiği bir kararda mantık dışı durumlar varsa orada ciddi bir sorun vardır demektir. ya da sırf mantıklı diye de vicdanınızın huzursuz olması ile kendinizden ödün verebileceğiniz bir sorunda mantığınızla çözdüğünüzü zannettiğiniz bir konuda farklı bir perspektiften bakmayı kaçırıyor olabilirsiniz. bu tür kararları alırken dikkatli olmakta fayda vardır ve enine boyuna düşünmeliyiz hatta bazen konuya yabancılaşıp objektif düşünmeye çalışmalıyız.

bu durum bana hep bir trenin a raylarını seçerseniz bir uzmanı, b raylarını seçerseniz sıradan 5 insanı öldürebilirsiniz örneğini hatırlatır ya da bunu bir aile bireyi vs yabancılar olarak da sorarlar. vs. vs. önemli olan yapacağınız tercihin sonuçlarını iyi hesap edip elde edeceğiniz sonuçların sizi, çevrenizi ve hayatınızı ne denli etkileyeceğidir.

mantıkla duygularını dizginlersin. bu duygular her zaman pozitif değildir çünkü. bazen bağımlılık yapıp irade kaybına sebebiyet veren, bedenin istek ve arzularına boyun eğen, kendini kontrol edemeyen bir takım duygu durumları içerisinde oluruz. mantık, patronun beden değil de akıl/irade olduğunu hatırlatır. mantık, duygudan bağımsız değildir dürtülerden bağımsızdır. kendin için doğru olanın ne olduğunu uzun vadede mantık, kısa anlık vadede dürtüler karar verir.

sağlığın için diyet yapman gerekir ama sen yemek yemek istiyorsundur. o anlık haz için bir yıl ömründen çalmış olabilirsin. direnebiliyor musun ,söz geçirebiliyor musun arzularına ona göre nasıl karar veriyor olduğun değişkenlik gösterecektir.

insan kendince birtakım gerekçeler bulup karar veriyor. sonra da buna mantık ve duygu gibi isimler takıyor. insan işine nasıl gelirse öyle yapıyor. çok iyi yapıyor, çok da güzel iyi yapıyor.

istisnaları olmakla birlikte insanlar genel olarak iş, kariyer, eğitim vs. durumlarla ilgili bir karar alacaksa mantık daha baskındır. aşk, evlilik, aile gibi konularda ise daha duygusal bir yaklaşım sergileneceği için duyguları ile karar alma ihtimali daha yüksektir.

t/ insanın karar alma mekanizmasına yön veren olgunun mantığı mı yoksa duyguları mı olduğunu sorgulayan başlık.

bence; mantığının izin verdiği duygularıyla hareket eder, evlat edinmeye mantığıyla karar verir ama bunun altındaki sebep çocuk sevme isteğidir. yani duygudur.

hissetmekten kaçış olmadığı için her kararda hislerin de payı olmak zorundadır.

hangisi ağır basıyorsa onunla karar veririz.

düşünüp karar veriyorsan bilinçle, sezgilerinle düşünmeden hızlıca karar veriyorsan bilinçdışıyla.

mantiyla

kararına göre değişir.
asla duyguların karıştırılmaması gereken kararlar vardır, aynı mantığın devreye girmemesi gereken kararlar gibi.

benim rahmetli dayım sabah ola hayrola derdi.
sabah kalkınca da ilk iş çayını sigarasını alıp güneşte biraz sorutur, sonra da sigarasının dumanının tüttüğü yöne göre karar verirdi.

insan düşünerek aklıyla karar verir, lakin akıl duyguyla beslenir.

anlık panik derecesi hangisine müsaade ediyorsa.

insan mantık ile karar verir. bilinci ile aklı ile mantığı ile..

eksik, hatalı, bozuk mantık ile verilmiş kararlar (yani halk arasında mantıksız denilen şey) ve inançlarınız (ve/veya görüşleriniz) sebebiyle eksik, hatalı ya da bozuk mantık ile önceden belirlediğiniz kararlarınızı -aniden bile olsa- pratikte uyguluyor olmanız kararlarınızı duygularınızın belirlediğini göstermez.

gerçekte, duygular, karar alma yönetim kurulu üyeleri değildirler, eğer öyle olsalardı, insanlar, katil olmadan, işkence çekmeden ya da intihar etmeden yaşayamazlardı.
insanın bilinci, kanın akışını duymaz, kalbinin atışını dinlemez, hücrelerinin enerjisini duyumsamaz ve insan bilinci, beynin bilinç dışı bölümünün eyleyişlerini, eğitim-öğretim yolu ile kavramaz ise

bi - le - mez ! *

ne her zaman mantıklı ne her zaman duygusal .insanoğlu değişkendir..

insanları bilmem de ben hep duygularımla karar veriyorum. mantığıma uymasa bile kalbim istiyorsa geçmiş olsun..