sanat toplum içindir

son derece doğru önermedir. sanat tabii ki de toplum için, topluma bir şeyler katmak içindir. sanatçı, kişiliğiyle, yaşamıyla ve kalemiyle halka örnek olması gereken bir öğretmendir para avcısı değil! sanat eserinin amacı güzel bir üslupla, doğruları estetik güzelliğe serpiştirmek suretiyle doğruları insanları yormadan, onları sıkmadan, onlara estetik bir duyguyla insan hayatının bir parçası haline getirmektir. öğretici bir metin halkın büyük çoğunluğu için sıkıcıdır genel anlamda zira çok yoğundur, insanı yorar, akıcı değildir. ancak sanat sağlam bir fikrin estetik bir güzelliğin içine güzel bir üslupla eleştirilmesidir. sözgelimi hemen hemen kimse kaşığı pul bibere daldırıp yemek istemez çünkü bu çok yoğun bir acı verip insanın dilini yakacak ve hatta insanı öksürtecektir. ama aynı bir kaşık pul biberi bir kebabın içine katarsanız kebaba lezzet katacaktır hem lezzetli bir yemek yemiş olursunuz hem de o biberi yemiş olursunuz.

her şeye anlam ve amaç atfetmeyi seven insanlar mevcuttur.
bilimi de teknoloji gelişsin, ülkenin askeri gücü artsın gibi amaçlara iteklerler.
ekseriyetle 'hangi toplum için?' sorusunu hak eden bir cümledir bir yandan.

ya senin kafanda oluşsun istediğin ideal toplumla benim kafamdaki çelişiyorsa?
o zaman çoğunluğun arzuladığı 'ideal toplum' konumuna götürmeyecek olan sanatı engelleme çabalarının otorite tarafından engellenmesine de davetiye atılır 'sanat illa belli bir şeye hizmet etmeli' birazdan 'sanat iyi ve güzel olana hizmet etmeli'ye dönüşecek saatli bir bombadır. sonra iyinin , yücenin , güzelin tanımları sorgulanıp yine çoğunluk etiği yapılmasına yol açılacak,
yok kardeşim ben çirkin olana ve aşağılık olana hizmet edicem sana ne ? deme hakkından bahsetmiyorum bile.

veya sanatçının müdahil olma arzusundan bağımsız sanat yapma isteğine ne olacak?
fırçasını eline aldı diye üzerine yüklenen 'topluma bir şeyler öğretme, toplumu yönlendirme' gibi sorumluluklardan iğreniyorsa ne olacak?

sanatçının toplumun gündemini ele alacak yeterliliği kendisinde bulmaması ve konuyu işin uzmanlarına bırakmak istemesi ne olacak?

yahu ben sadece şarkı söylemek istiyor, piyano çalmak istiyor olamaz mıyım diye isyan etse keşke birileri.

yanlış olan önermedir. sanatı makarna için de kullanabilirsiniz iskender kebap için de. sanat fikirler gibi özneldir, kalıplaştırılması yanlıştır. bana göre toplum için kullanılması niteliğini düşürür, hele ki bu toplumla.

sanat toplum için olursa arthur conan doyle gibi sherlock holmes'i yeniden diriltmek zorunda kalırsınız, ingiltere sokaklarında yapılan gösteriler yüzünden.

o zaman sizin özgünlüğünüz kalmaz, siparis üretirsiniz. bu da ne kadar sanata girer orası muamma.

günaydın sanat sevicileri ...

dünyadaki pek çok büyük sanatçının benimsediği anlayıştır. victor hugo, nazım hikmet ran, alexandre dumas, atilla ilhan, voltaire, jean jacques rousseau ve daha binlercesi... hanginiz postmodern (!) şiirlerin toplumcu nazım hikmet'in şiirlerinden daha iyi olduğunu söyleyeceksiniz?
hanginiz popüler kültürün uyduruk fantastik romanlarının monte kristo kontu'ndan daha üstün olduğunu söyleyeceksiniz?

sanatçıların para kazanmak için yaratmış olduğu algının bir yansımasıdır.
-abi yengenin resmini çizdim boyası fırçası her bişeysi sana 200 kağıda yaparız abim benim.
+lan hödük yengenin resmini neden çiziyorsun?
-abi vallaha bacımdır,sen kamyon şoförüsün uzaklara gittiğinde alır bakarsın diye,senin için yani abi.

(bkz: mona lisa)

genelde bahsi geçen 'sanat'ı icra eden sanatçılardan ziyade toplumun düştüğü yanılgı.

sanat hiçbir zaman toplum için olmamıştır. olması istenmiş, olması için çaba gösterilmiş, olması için bir takım çalışmalarda bulunulmuş, dönem dönem harekete geçilmiş lakin bunun oluru olmadığı sanatçılar tarafından erken vakitte anlaşılmıştır. zira sanat var oluşu gereği yalnızca kendisini var etmek için vardır ve böyle süregelmiştir.

pekala neden sanat sanat içindir? (ya da) neden sanat toplum için değildir?
özellikle resme, müziğe, edebiyata şöyle hızlıca bir bakacak olursak; sanatçıların büyük bir çoğunluğunun yaşadığı dönemde anlaşılmadığını görmemek imkansızdır. çoğu sanatçı çağının, toplumunun, zamanının ötesinde işler ortaya koymuş ve çekip gitmiştir. hiçbirinin; toplumu kendi zamanında ''eğitme'' eğilimi ya da hedefi yoktur. o müzik, resim, şiir, roman ya da ne ise icra edilir; bir gün anlaşılmak üzre oraya bırakılır.

bu sebeple antony burgess bugün -yaşamıyor olmasında rağmen- hala en mühim yazarlardan biridir. bu sebeple -yaşamıyor olmasına rağmen- hala janis joplin dinlemekteyiz. bu sebeple istanbul'a andy warhol ya da vincent van gogh eserleri müzesi açıldığında önemli bir iştahla seyretmeye gidiyoruz. çünkü bu sanatçı örnekleri yaşamını yitireli çok uzun süre oldu. oysa ki 2007 senesinde yaşamını yitiren jean baudrillard'a baktığımızda adını hala bilmeyen ve uzun bir süre de bilmeyecek olan yoğun, tatsız toplum; belki de bundan 20 sene sonra dilinden düşürmeyecektir baudrillard'ı. ya da aynı şekilde philip k. dick'i... herif 1968'de ilklerin romanını yazmıştır ancak bugün bir stephanie mayer ya da j.k. rowling kadar tanınmaz. çünkü ne olursa olsun onun yazdıklarını okuyacak olan toplum onu tam olarak anlamaya hazır değildir.

sanatçılar, toplumu oluşturan insan denen varlıkların ne derece ilkel ve jetonu geç düşen canlılar olduğunun fazlasıyla farkında olan modellerdir. sanat bu sebeple hiçbir zaman toplum için olmamıştır. toplumun gelişiminden, kanından, başkaldırılarından, sefaletinden, garipliğinden, anlaşılmazlığından, dağınıklığından beslenmiş ve bunları yazmış olmaları yaptıkları sanatın toplum için yapıldığı anlamını kesinlikle taşımamaktadır. sanat toplum içindir yargısını hayata geçirecek olan toplumdur. sanat sanat için yapılır. onu kendisi için yapılmış gibi tüketecek, faydalanacak ve onu emecek olan toplumdur.

ayrıca; rock'n roll is not dead!

münazara esnasında bir arkadaşım söylemişti.sanat toplum içindir anlayışıyla sanat yaparsanız sanatı toplumun seviyesine indirmiş olursunuz ama eğer sanat sanat içindir anlayışıyla sanat yaparsanız toplumu sanata yükseltmiş olursunuz gibi bir şeydi.
tartışılır yıllardır bir şekilde işin içinden çıkılamaz ya, onlardan biridir bu da. ama bu sözü etkilemişti beni. bence de doğru.

sanat artist egosunun ürünüdür bana sorarsanız. kendim de üç beş bişey tıngırdattığımdan anlayabiliyorum nasıl bir his olduğunu.
bir ressam tablosunu çizerken sebep aramaz, aklındakileri yansıtırken eğlenmektir amacı belki sevdiğine göstermek belki de para kazanmak. işin etiğini bir kenara koyarsak;
bir gitar virtüözünün bedavaya sırf insanları eğlendirmek için konser vermesi bile toplum için yaptığını göstermez. kendi reklamını yapıyor olabilir, egosunu da besliyor olabilir. nihayetinde gerçekten oradaki topluluk hayrına yapıyor da olabilir. ancak toplum için yapılan şey sanat değildir bir gitar performansıdır.

ikinci bir bakış açısına göre de sanatın ürünleri insanların duygularına hitap ettiğinden,içinde kendini bulabildiğinden mütevellit sanatçıların eserleri insanlara mâl edilebilir, bu sanatı toplum için yapar mı bilemiyorum.

ama sanat icra eden bir artistin umrunda olan bir şey değildir diye düşünüyorum.keza ben bir günümü ayırıp duygusal bir solo hazırlarken anca hangi gamlarda gezebileceğimi düşünürüm. gerisi önemsiz.

kısmen doğru kısmen yanlış olan önermedir. şöyle ki sanatın en önemli özelliği belli kalıplara sokulamaz olmasıdır. öte yandan sanat insanın yönelimiyle oluşan öznel bir faaliyettir öznel bir faaliyet olması yönüyle sanatla alakalı sanat x içindir sanat y içindir gibisiniden genel yargılara ulaşmak hakiki anlamda zordur. bir diğer olay ise her sanatçının kendisine özgül olan sanatçının yargıların uyumu, çatışması ve değeri gibi durumlardır. şahsi kanaatim hiçbir sanatçı ne yüzde yüz toplum için sanat yapar ne de sanat için sanat. olaya bu açıdan bakmak gerekir zira sanat ne büsbütün toplumdan kopuk bir unsurdur, ne de sadece ve sadece estetik kaygıyla yapılan. birinciye örnek olarak halktan tamamen kopuk olduğu iddia edilen divan edebiyatından nef'î'nin şu beyitini örnek vermek istiyorum:
tûtî-i mu'cize-gûyem ne desem lâf değil
çerh ile söyleşemem âyînesi sâf değil

biz insanlar kendimizi en yalnız konumumuzda bile toplumdan 0 soyutlayamayız. toplumsallığın sonucu ise iletişim kurmaktır. şahsi kanaatim sanat eserleri insanın iç dünyasının özgün bir biçimde dışavurumudur yani nihayetinde sanat da bir çeşit iletişim sürecidir. bu haliyle sanatın toplumdan koptuğunu düşünmek son derece saçma olacaktır.

öte yandan sanatın tek amacının toplumu aydınlatmak olduğu söylenemez çünkü amaç bu olursa ortaya bir nasihat ve ideoloji kitabı ortaya çıkar sanat eseri değil zira bu sefer de estetik kaygı arkaya itilmiş oluyor. bu anlamda her ne kadar popüler sanat gibi bir olgu ortaya atılmaya çalışılsa da popüler sanat'ın sanatlığı tartışma konusudur.

lafın kısası, hayatta pek çok hususta olduğu gibi bu hususta da zıtlıkların oranlı ve özgül uyumu söz konusudur yani sanat hem sanat içindir hem de toplum.

yanlış olduğunu düşündüğüm önerme. bana göre sanat sanatçı içindir. sanatı kim yapıyorsa kendisi için yapıyordur. mutludur şarkı yazar, üzgündür tuale hüznünü yansıtır, parasız kalmıştır rastgele bir şeyler yapar ve satar.

hayır, sanat aşk ve tutku içindir. bunun yolu ister toplumdan ister sanatın kendisinden geçsin. bu aşk ister karşı cinse ister yaşamaya ister varoluşu keşfetmeye nitelik olsun. sanat, kaba materyal realitenin rahatsız edici zincirlerini uzak diyarlardaki ruh denen yalanın ışıltılarını gerçek gibi gösterip tutunabilecek bir estetik ideanın oluşturulabilmesi içindir. gerisi sadece bir araçtır.

sanat yoktur sanatçı vardır.

kaçtığımız sözlüğün sevdiğimiz ünlü buluşmalarından birinde bir ünlü "sanat için içindir" demişti. sahi neden sanat sadece toplum veya sadece sanat özelinde ele alınmaya çalışılıyor?

sanat hem toplum içindir hem de sanat.
sanat hem sevgi içindir hem de nefret.
sanat hem fedakarlıktır hem de intikam.
sanat hem ezilendir hem ezen.
hem halktır, hem iktidar.

lafın özü sanat hayat içindir. her şeyi, her yönüyle barındırır.

bakın barındırır diyorum. yansıtır demiyorum. çünkü sanat hem yansıtır hem de gizler :)

sanat zenginler içindir artık.. (bkz: piero manzoni) diye bir adam çıkıp pisliğini bıraktığı kabı 97 bin euro'ya satıyorsa,bedri baykam boş tuvali 250.000 liraya satıp,spermli peçetesini müzesine koyuyorsa artık sanat benim için zenginlerin para harcayıp güç gösterisi yapma ve reklam yapma cabasına dönmüştür açık ve net..ne sanat sanat için ne toplum için (bkz: sanat rant içindir)

'sanat yeri geldiğinde toplum içindir'de anlaşalım diye karşılık verdiğim önerme.

zira sanatçı yaşadığı toplumdan bağımsız değildir. picasso'nun guernica tablosu için söyledikleriyle bitireyim roman yazmadan:.

'sanatçı, insanlığın ve uygarlığın en temel değerlerinin yok edilme tehlikesi ile karşı karşıya kaldığı bir savaşta kayıtsız kalamazdı.'

sanat sanat için olduğunda ortaya çıkan işin anlamı sadece o işi yapan üstadımızda kalır. toplum buna katiyyen bir anlam yüklemez, zira sanat günümüz dünyasında toplum ile entegre bir şekilde yapılması gereken iştir. fakat günümüz dünyasında sadece insan istediği için bazı sözde şaheserlere maddi anlamda yüksek miktarda değer vermektedir. bu yüzdendir ki yapılan bir esere herkes bir anlam yüklediğinde, bu eser toplum için yapılan bir ürün olarak karşımıza çıkar.

gözümde artık sana meme içindir kadar anlamı olan bir durumdur. sanat kim ne için, ne amaç güderek yapıyorsa onun içindir, illa bir anlam vakfetmesi ya da hizmet amacı görmesi gerekmez. sanatı rahat bırakalım artık.

sanat sanat içindir

tamamen yanlış bir önermedir. sanat aşk içindir.