tanrı

ezeli ve ebedi olan. yani öncesiz ve sonsuz olan.
insanların anlayamadıkları şeyleri anlamlandırma ihtiyacından doğmuş kavram.

bilim ilerledikçe, teknoloji geliştikçe ve ahlaki düzen yerine tam olarak oturdukça, ihtiyacı ortadan kalkacak olan bir kavramdır. çünkü tanrı kavramı, açıklanamayan ama toplum düzeninin sağlanması için gerekli olan şeyleri, ödül umudu ve ceza korkusu ile, insanlara kabul ettirme ve sorgulamadan uygulattırma ihtiyacıyla kendiliğinden doğmuştur. ve biz evreni açıklayabildikçe, tanrı yok olmaktadır.

eskiden, çocukken hatta gözleri görmeyen ve kulakları duymayan bir varlık olduğunu düşünürdüm. çünkü kötü olandan sakınmamız gerektiği öğretisini yayarken kötünün karşısında ona inananların "şükretmen için." dediğini duydum. sağır olduğunu düşünürdüm çünkü hiç kimsenin dualarının kabul olduğunu görmemiştim.
sonra büyüdüm, pandeist olmaya karar verdim.
ama buralar yine karışık.

olmayandır. konuşursun duymaz,sığınırsın görmez.inanmak istersin veya yanılıyor olabileceğini düşünürsün. ama yanılmıyorsundur. dünya acınası bir şekilde basittir. görmediğin şeylere inanmak akıl işi değildir. görmemizi isteyebilirdi. kendi yarattığını imtihan etmek kibir işidir. ki kendiside kibiri sevmez.

var mı, yok mu, varsa bi tane mi çok mu, iyi mi kötü mü, adaletli mi yoksa adaletsiz mi, din-kitap-peygamber göndermiş mi? gibi milyonlarca soruyla karşı karşıya bırakan, insanoğlunun en uzun süredir hakkında konuştuğu, dünyayı döndürüyor mu bilinmez ama dünya'nın dönme sürecinde inanılmaz etki bırakmış olayların sebebi olarak gösterilen, çok fazla tapınca beyin sulanmasına yol açan, hiç tapmayınca ise ne oluyor tam olarak bilmediğim kavram.

bizleri sadece kendisine tapmak içi yaratan ve bu dünya'ya gelmemizin sadece tek bir sebebi olan allahu mawlâ'dır.

bencil ve adaletsiz ama insanların hala tapmaya doyamadığı varlık.

insanları yarattığı söylenen, insanların yarattığı. ben fakirim bir ödül olmalı, ben hastayım güzel bir dünya olmalı, kötülük yapma yanarsın gibi şeylerin ürettiği olgu.

tengri sözcüğünün günümüzdeki hali. aslında tengri sözcüğü şu an birçok okuyanın okuduğu gibi "tengri" şeklinde okunmuyordu. eski türkçe'de bugün "ng" şeklinde yazılan, ancak daha çok "n" sesi gibi çıkan bir ses vardı. bu ses direkt "n" den farklı idi ama "ng" sesinden daha çok "n"'ye benziyordu.

dolayısı ile tengri sözcüğü " tenri" gibi söyleniyordu.

tanrı ise bunun kalınlaşmış halidir.

ayrıca eskiden gökyüzünü belirtmek için kullanılırdı. eski türkçe'de günümüz türkçesi'ndeki gök sözcüğü mavi anlamına gelirdi. tenri ise gök demekti.

zatem divan-ı lugati türk'de tenri sözcüğünün karşılığında gök de yazar. hatta orhun kitabelerindeki ünlü "üstte gök çökmedikçe altta yer delinmedikçe" sözü şu şekilde yazılmaktadır:

"üze tenri basmasar alta yir tilinmeser"

ayrıca tam olarak allah, mevla gibi sözcükleri anlamsal olarak karşılamaktadır. yani allah ile tanrı sözcüğü arasında tek bir fark dahi yoktur.

allah arapça'da ilah sözcüğünün marifeleştirilmiş (el-ilah) ve arapça kurallarına uygun olarak birleştirilmiş halidir. (allah)

bu sözcüğü hristiyan araplar da, musevi araplar da kendi tanrıları için kullanır. yani bu islam tanrı'sının özel adı değildir.

şöyle düşünürseniz daha iyi anlaşılacaktır. 600 yıllarında bir türk dini yayılmış olsun. bu dinin adı "x" olsun ve bu dinin kitabında o dinin tanrısı'ndan doğal olarak türkçe olan "tenri" şeklinde söz edilsin. yıllar sonra bu türkler arabistan'a girip araplara bu dini zorla kabul ettirsin ve araplar da allah yerine tenri sözcüğünü kullansın ama bu sözcüğü dinlerinin tanrısının özel adı sansın ve tenri yerine arapça olan allahı kullanan tüm herkese kafir densin. bu durum sizce de saçma olmaz mı?

sanırım günümüzde tanrı sözcüğüne öcü gibi bakılmasının nedeni barışın izleri olsa gerek. ya da kuteybenin her eve bir imam politikasının sonuçları da olabilir.

bizi bu dünyadan gayrı bir cehennemle korkutabileceğini sanan eğlenceli hayal kişisi.

kendine bir dünya kurmuş oyuncular bizsek iyi oynamamizi bekler tabi.

tanrı konsepti insanlar tarafından pek anlaşılmıyor. çünkü zihnimiz görselleştirmeye yatkın olduğu için, tanrı dediğimizde onu belli bir formda tahayyül ediyoruz. bir form vermek ise bir şeyi sınırlandırılır. o yüzden bence tanrı dile gelmeyen, forma girmeyen,ifade edilemeyeni açıklayan kelimenin kendisi. onu ne kadar ifade etmeye çalışırsanız, o kadar çok ona fiziksel bir form vermeye çalışırsınız ki bu da onu o olmaktan çıkarır.

insanların açıklayamadığı şeyler olduğu sürece var olacak olan, gerçekliği kanıtlanamayan.

inanca dayalı düşünceler bütününe göre, var olduğuna inandığımız sonsuz evreni yaratan ontolojik varlıktır. tanrı görülemediği için soyut manadadır. ancak somut bir yaratıcı ve terbiyecidir. ateist bilim insanlarına göre tanrı görülmediği için yoktur. oysa ki gama ışınları da görülmez. ancak var olduğuna inanırız. aklımızın var olduğunu gururla söyler, övünürüz lakin göremeyiz, gösteremeyiz. tanrıyı göremiyoruz diye inanmaktan vaz geçmeyeceğiz. inanmak bize bir şey kaybettirmiyor. biz, tanrının boyutunu ve nerede var olduğunu bilemiyoruz. varlığını bilimsel olarak % 100 şüphe doğurmadan ispat etmek mümkün değildir. insani bakış açısıyla, insanın yetersiz iq'su ve gözüyle tanrıyı göremiyoruz. ancak öbür alemde kendisini göreceğimize inananlardanım.

herşeyin sahibi yaratıcı. bu kimi dilde tanrıdır,kiminde yezdan,yehova,allah,huda farketmez. kastedilen aynı şeydir.

tanrı, yaratandır, her şeyin üstündedir. zaman ve mekandan da ötedir.

evet bilimin bakış açısıyla asla %100 ona erişemezsiniz, ama olamayacağından çok olacağına kanaat getirebilirsiniz.

ayrıca cennet ve cehennem sistem gayet adildir. çünkü cennet ve cehennem bile "kademe kademe" olacaktır. yani ne kadar ekmek, o kadar köfte sistemi her zaman en adil olanıdır.

eh, tercihinizi özgürce yaşayan, bir zahmet ödülünü de alsın, cezasını da.

ayrıca vaatlerinde çok tutarlıdır ;

"6. hepsi un-ufak olup dağılmıştır.
7. ve sizler, üç çift/sınıf oluvermişsinizdir.
8. işte uğur ve mutluluk yâranı. nedir uğur ve mutluluk yâranı?
9. işte şomluk ve bunalım yâranı. nedir şomluk ve bunalım yâranı?
10. ve oluşta önde gidenler, yarışta önde gidenler...
11. işte onlardır yaklaştırılanlar.
12. nimetlerle dolu bahçelerdedirler.
13. büyük kısmı öncekilerden,
14. az bir kısmı da sonrakilerden." - vakia suresi 6-14

bak tanrı ne diyor sana? nesilden nesile daha da bok olacak diyor.

eh be muhammed, aşk olsun sana. ne de "vizyonlu" sallamışsın sen öyle di mi?

10 kadın ile daha sevişmek için böyle vizyonlu atılır mı be muhammed?

ironi bitti.

böyle tutarlı vaatleri de vardır tanrının.

bilimsel olarak yaklaşmakta fayda olan kavramdır. bilim ise tanrının varlığı ya da yokluğuyla ilgilenmez. fenni bilimlere tanrıyı karıştırmanın insanları bir yere götürmeyeceği açıktır.

sosyal bilimlerde ise tanrının toplumsal bir varlık olduğu kabul edilebilir. din ise kültürel bir sistemdir. bunların etkilerini incelersin, kökenlerini araştırırsın, toplumsal bir kavram olarak tanrının veya dinin işlevleri nelerdir, gerekli midir tartışırsın.

tanrı insanı yarattığından ya da insan tanrıyı yarattığından beri tanrının varlığı tartışma konusu. kimi inanıyor, kimi inanmıyor ama inanmayanların sayısının artmasının nedenlerini toplumsal olarak açıklayabileceğimize göre; olsun ya da olmasın tanrı toplumsaldır.

düşünmez, düşünmek acizliktir.

(bkz: was mich nicht umbringt sollte rennen)

şimdi jungun kitabını okurken denk geldim. güzel tanım: tanrı evrenin egosudur.