sabahattin ali

sabahattin ali ismini her duyduğumda burnumun direği sızlar. kürk mantolu madonna ve kamyon adlı öykü kitabıda şiddetle tavsiye ederim

şimdi bu odanin önünde demir parmakliklar var. yani oda açıkta. tek böyle bir oda var . bu oda da kalmış. burası kışın zaten ısınmaz . cezaevi de ısınmaz da burası hiç ısınmaz.
ve her şeyin ortada özelin yok.

zindanlar var diğer odalar zaten sıkıntı.

sabahattin ali bir gün dışarı çıkıyormuş, çıkmadan önce sormuş annesine "çöpü atayım mı" diye. annesi de demişti ki "hayır sabahattin ya ali"

kürk mantolu madonna, kuyucaklı yusuf ve içimizdeki şeytan gibi hikayeleriyle ünlü yazar ve şairdir.

eseri olan "değirmen" isimli hikayeyi mutlaka okunacaklar arasında tavsiye ettiğim büyük yazar.

öldürüldüğü yer olan kırklareli'nde şehrin en işlek caddesinde bir büstü bulunmaktadır. (ölümünün kırklareli halkıyla bir alakası bulunmamakta aksine kırklareli yerleşikleri bundan üzüntü duymaktadır)

mustafa kemal atatürk'ü yeren (bkz: memleketten haber) adlı bir şiiri okuduğu iddiasıyla 1932 yılında tutuklanıp sinop cezaevine gönderilir ve katledilmeye giden süreç başlar.

güçlü gözlemleri ve tahlilleri olan okurlarına bakış açısı katan yazar. kuyucaklı yusuf adlı kitabı bence en iyisidir.

sabahattin ali (d. 25 şubat 1907; eğridere, edirne vilâyeti - ö. 2 nisan 1948, kırklareli), türk yazar ve şair. edebî kişiliğini toplumcu gerçekçi bir düzleme oturtarak yaşamındaki deneyimlerini okuyucusuna yansıttı ve kendisinden sonraki cumhuriyet dönemi türk edebiyatını etkileyen bir figür hâline geldi. daha çok öykü türünde eserler verse de romanlarıyla ön plana çıktı; romanlarında uzun tasvirlerle ele aldığı sevgi ve aşk temasını, zaman zaman siyasi tartışmalarına gönderme yapan anlatılarla zaman zaman da toplumsal aksaklıklara yönelttiği eleştirilerle destekledi. kuyucaklı yusuf (1937), içimizdeki şeytan (1940) ve kürk mantolu madonna (1943) romanları türkiye'deki edebiyat çevrelerinin takdirini toplayarak hem 20. yüzyılda hem 21. yüzyılda etkisini sürdürdü.
anadolu'da kısa süre öğretmenlik yaptıktan sonra türk devleti tarafından dil eğitimi için almanya'ya gönderildi. türkiye'ye döndüğünde almanca öğretmeni olarak göreve başlasa da önce komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla bir süre tutuklandı, ardından ise türk devlet yöneticilerini eleştirdiği iddiasıyla tekrar tutuklandı. bu dönemde memurluktan ihraç edildi ancak atatürk hakkında yazdığı bir şiirden dolayı yeniden devlet kurumlarında görevlendirildi. ayrıca kendisine yüklenen sosyalist algısını kırmak için de esirler adlı bir oyun kaleme aldı.
hayatının son yıllarında türk milliyetçileriyle yaşadığı tartışmalarla da öne çıktı, özellikle türkçü-turancı yazar nihal atsız ile yaşadığı gerilim giderek artarak ırkçılık-turancılık davasının bir parçası oldu. bu dönemde aziz nesin'le beraber çıkardığı markopaşa dergisinde siyasileri eleştirmesi yüzünden çeşitli davalarla uğraşmak zorunda kaldı. hakkındaki davaların aleyhinde seyrettiği bir dönemde türkiye'den ayrılmak istedi ve bulgaristan sınırını geçmek isterken kendisine kaçma girişiminde rehberlik eden ali ertekin tarafından milliyetçi gerekçelerle öldürüldü.

ölümünün değil, katledilişinin yıl dönümü olan büyük yazar.
anısına saygıyla...

herkese içindeki iyilik kadar iyi bir hayat dilerim.*

tesadüf seni önüme çıkarmasaydı, gene aynı şekilde, her şeyden habersiz, yaşayıp gidecektim.
sen bana dünyada başka bir hayatın da mevcut
olduğunu, benim bir de ruhum bulunduğunu öğrettin.
-kürk mantolu madonna

basıl öldüğünü öğrendiğimde ufak çaplı bir şok geçirniş sonrasında çok üzülmüştüm. bazen insan bazı soruların cevaplarını çok merak eder, işte bende bunu çok merak ediyorum.

ne güzel şeydir bir çift gözün içine bakarak, sen rastlantıların en güzelisin diyebilmek.*

canım çok şey anlatmak istiyor ama yorgunum, kızgınım.
beynim yorgun, bedenim yorgun,
bunca şeyi affeden kalbim bile artık yorgun.
heveslerim yorgun,
iyimserliğim yorgun,
konuşarak anlaşmaya olan inancım bile yorgun.*

ne içimde ki sokaklara sığabildim,
ne de dışarda ki dünyaya.*

şimdi özlediğim yerden uzanayım sana.
sustuğum şiirden sarılayım boynuna.
tam da şimdi.
unuttuğum şarkıdan öpeyim seni.*

kürk mantolu madonna. beni delirten kitap.

unuttum diyemem ama üzerimde bir tesirin kalmamış artık*

...
sözün şiirlerin mükemmelidir
senden başkasını seven delidir
yüzün çiçeklerin en güzelidir
gözlerin bilinmez bir diyar gibi...

"isteseler canımı vereceğim
çoğu insanı hayatımdan çıkardım.
çünkü yokluklarına üzülmek,
yaptıklarına üzülmekten daha kolay !"