sabahattin ali

saygıyla , sevgiyle ama daha da önemlisi ülkem adına utançla andığım yazardır.

yıllarca iftira ile hapis yatmıştır, cunhurbaşkanı affı ile ceza evinden çıktıktan sonra tam da bugün sırtından vurularak katledilmiştir.

dirisine yaptığımız eziyet yetmezmiş gibi , ölü bedeni otopsi ayağına elden ele dolaşırken kaybolmuştur.

kızı ise anısına memleketimin ıstranca dağlarında bir taşı babasının mezar taşı bellemiştir.

bu utanç da hiç birimize yetmemiştir. anlamamışızdır...

sabahattinidir o sebahattin olsa duramazsın

sebahattin ali diye bir yazar yok. sabahattin ali var istersen.

yazdığı dar paltolu manolya kitabıyla türk edebiyatında çığır açmış yazar.

ortaokul öğretmeni iken öğrencisine aşık olup, 'çocuklar gibi' şiirini yazan komünist yazar.

"şu kâinatta belki bir de iyi taraf vardır, fakat görmek bize nasip olmuyor."
diyen ve kısacık yaşamında da kainatın iyi tarafını göremeden bu dünyadan koparılan, o kısacık yaşamına büyük eserler sığdıran ve daha nice kült eser bırakabilecekken henüz 41 yaşında dönemin siyasi çalkantıları arasında belki de bir komplo nedeniyle canına hatta cesedine kastedilen büyük şair ve yazar.

cánice öldürülüşüne mi yanayım yoksa mezarının bile olmamasına mı? fikirleri yüzünden b.ktan birinin onu hayattan koparmasına mı? kızıyla uzun seneler yaşamadan ölmesine mi? 41 yaşındayken yeryüzünden silinişine mi? onun kadar psikolojik ve derin yazan az bulunur iken , yazacağı eserlerin yazılamamasına mı üzüleyim? yoksa onu tanımayanların milyonlarca ergenin onun kitaplarını kullanarak kahve resimleriyle profillerini süslemelerine mi?

türk bir yazar kendisi. yani yazardı.
ama öldürüldü...

bütün eserleri eşsiz olan yazar ve şairimiz. kürk mantolu madonna, kuyucaklı yusuf, içimizdeki şeytan'la bilinse de günümüzü en net şekilde anlatan eseri, bana göre, kısa hikayesi sırça köşktür. katilinin yalnızca 4 yıl ceza aldığı, cezasını duyunca "sağ olun!" diye yanıt verdiği ve hatta genel afla salıverildiği gerçeği kalbimizi dağlar.

hakkında türlü dedikodular olsa da cok ama çok sevdiğim bir yazardır sabahattin ali. cok guzel seven bunu kitaplarında cok guzel anlatan bir adamdır. bir komploya kurban giderek öldürülüşünün yıl dönümünde en sevdiğim alıntılardan birini paylaşmak istiyorum;

"şimdi aramızda noksan olan şeyin ne olduğunu biliyorum.' dedi. 'bu eksiklik sana değil, bana ait... bende inanmak noksanmış...  beni bu kadar çok sevdiğine bir türlü inanmadığım için sana aşık olmadığı zannediyormuşum... bunu şimdi anlıyorum. demek ki, insanlar benden inanmak kabiliyetini almışlar.... ama şimdi inanıyorum... sen beni inandırdın. 

seni seviyorum. deli gibi değil, gayet aklı başında olarak seviyorum... 

seni istiyorum... içimde müthiş bir arzu var... 

bir iyi olsam!'

cumhuriyet dönemi yazarlarından. öyküsü var baya, bir kaç tane romanı. şiirler, mektuplar falan...

genelde dünya edebiyatında da böyledir ama türk edebiyatından bazı örnekler vermek isterim.

nazım hikmet roman, tiyatro oyunları, öykü alanların da çok iyi eserler vermiş bir şair olsa da kendisi şairdir.
aziz nesin de bütün edebiyat dalların da yazan bir yazar olsa da kendisi çok iyi iyi bir öykücüdür.
haldun taner tiyatro yazarıdır. örnekler çoğaltılabilir.

edebiyatımız da öyküleri romanları kadar güzel, şiirleri tiyatro eserleri kadar iyi. denemeleri hepsi kadar eşsiz tek yazar olan sabahatin ali'ye selam olsun.

"ben belki herkesten daha çok yaşamaktan zevk duyabilirim. hatta daha ileri giderek diyeceğim ki içeride benim kadar hayat dolu pek az insan vardır, fakat her şeyin fazlası gayri tabii neticeler verir. ben o kadar çok, o kadar başka, o kadar mütenevvi yaşamak istiyorum ki, bu arzu beni diğer yaşayanlardan ayırarak hayatımı, beni canımdan bezdiren hadiselerle dolduruyor ve ben yaşamamayı istiyorum" beni daha iyi anlayamazdı sanırım...

bir insan nasıl bu kadar güzel şiir yazar, aklım almıyor yahu!

bende hiç tükenmez bir hayat vardı
kırlara yayılan ilkbahar gibi
kalbim hiç durmadan hızla çarpardı
göğsümün içinde ateş var gibi

bazı nur içinde, bazı sisteyim
bazı beni seven bir göğüsteyim
kah el üstündeydim, kah hapisteydim
her yere sokulan bir rüzgar gibi

aşkım iki günlük iptilalardı
hayatım tükenmez maceralardı
içimde binlerce istekler vardı
bir şair, yahut bir hükümdar gibi

hissedince sana vurulduğumu
anladım ne kadar yorulduğumu
sakinleştiğimi, durulduğumu
denize dökülen bir pınar gibi

şimdi şiir bence senin yüzündür
şimdi benim tahtım senin dizindir
sevgilim, saadet ikimizindir
göklerden gelen bir yadigar gibi

sözün şiirlerin mükemmelidir
senden başkasını seven delidir
yüzün çiçeklerin en güzelidir
gözlerin bilinmez bir diyar gibi

başını göğsüme sakla sevgilim
güzel saçlarında dolaşsın elim
bir gün ağlayalım, bir gün gülelim
sevişen yaramaz çocuklar gibi

en sevdiklerimden biridir. türk edebiyatına kazandırdığı çok çok değerli ve tekrar tekrar okunabilecek kitapları yazan kişi.

ortaokul öğretmeniyken, öğrencisi melahat muhtar'a evlenme teklif etmiş, çocuk ve ailesi bu teklifi reddetmiştir.
'çocuklar gibi' adlı şiirini o çocuğa yazmıştır.
bu çocuğun ve ailesinin tepkisi üzerine 'melankoli' adlı şiirini yazmış. onno tunç bestelenmiş, nükhet duru söylemiştir.

seni seviyorum... deli gibi değil, gayet aklı başında olarak seviyorum. sözüyle gönlümde ayrı bir yer kurmuş yazar. evet.

acaba bir 10 yıl daha yaşasa neler yazardı diye düşündüğüm yazar. hayranım sana.

kuyucaklı yusuf'taki yusuf'tur. kendini şöyle tanımlamıştır: "bir sur harabesi üzerinde biraz sıkıntılı ve şekilsiz, fakat serbest ve istediği gibi büyüyüp gelişen yabani incir ağacı."

bana kalırsa en akıcı dile sahip cumhuriyet edebiyatçısıdır, kalemi çok güzelmiş rahmetlinin gerçekten de. yazdığı öykü ve romanlar enfestir, hem birazcık zorlasa bile en kolay okunabilenlerden olması sebebiyle, eserlerini herkesin okumasını isterim.

kendi adıma kitaplarını, öykülerini okuduğum çok sevdiğim bir yazar ama adı geçtimi şu harika şiiri hemen kuruluyor baş köşeye;
öyle günler gördüm ki
öyle günler gördüm ki, aydın gökler kararıp
bahtım bir bulut gibi üstüme çöker oldu,
her gözümü yumunca tanıdık yüzler görüp,
hayaller alev alev beynimi yakar oldu.
ümitsizlik, gariplik dört tarafımı sarıp
yüzüm sırıtsa bile, içim yaş döker oldu.

her sabah ilk ışiklar gözlerimi oyardı,
uyanan taş duvarlar iniltimi duyardı.

öyle günler gördum ki, duvarlar gelir dile,
gözumde canlanırdı eşkiya masalları.
varlığımı sarardı, hain bir isteyişle
görmediğim yumuşak bir düşmanın elleri
kafada çelik gibi fikirler dursa bile
kalplerin eksik olmaz böyle zayıf halleri:

bazen kendi kendimin elinden kurtulurdum,
kalbimi bir çamurda çırpınırken bulurdum.

öyle günler gördüm ki, dost dediğim insanlar
ben yanına varınca dudağını kıvırdı.
bir zamanlar yanımda ağız açmayanlar
sırtımı sıvazladı, bana oğüt savurdu.
silahsız gördüğüne saldıran kahramanlar
en alçak tekmelerle beni yere devirdi.

ruhum bir heykel gibi düşüp parcalanırdı.
bu sesleri duyanlar gülüyorum sanırdı.

öyle günler gördüm ki, tabanca sakağımda
tasarladım aydınlık dünyayı bırakmayı
gönlüm acıklı buldu, en ateşli çağımda
sönük bir yıldız gibi boşluklara akmayı
tabancanın namlusu ısındı yanagımda,
parmagım istemedi tetiğini çekmeyi

bir sonbahar yağmuru gibi içim ağlardı
bir şeyler fakat beni yaşamağa bağlardı.

ey bir tane sevgilim, ben bugün yaşıyorsam
sanma ki hayat tatlı, insanlar hoş olmustur,
dağ başında bir kaya gibiyim şöyle dursam
etrafım eskisinden daha bomboş olmuştur
yalnız sana borçluyum bugün dünyada varsam:
seni her andığımda gözlerim yaş olmuştur

yaşlar ki bir ırmaktır, dertleri sürür gider,
gözyaşları içinde seneler yürür gider.

yok olmak isteğiyle kalbim attığı zaman,
bana: yaşa der gibi gülen senin yüzündü.
dizlerim bir batakta yorgun yattığı zaman
bacaklarıma kuvvet veren senin hızındı.
yaşaran gözlerimde, güneş battığı zaman
sıcak bir yuva gibi tüten senin dizindi.

sen aklıma gelince her şey gülümserdi.
ağaçlar sarkı söyler, rüzgar tatlı eserdi.

ey sevgilim, bilirsin benim ne çektiğimi:
garip başimın derdi bir yürek taşıyorum.
anlarsın niçin uzak yerlere baktığımı:
içinde yaşanmaz bir dünyada yaşıyorum.
görünce gülme sakın çırpınıp aktıgımı:
ılık ve aydınlık bir denize koşuyorum.

sen benim sevgilimsin, sevsen de, sevmesen de,
aradığım yerlere benzeyiş buldum sende.