karl marx

içimizdeki hayvan olmak isteyenlere gelsin, ayet ya da hadis değil, karl marx demiş:

hayvan olmak istiyorsan olabilirsin elbette. bunun için insanlığın acılarına sırt çevirmen ve yalnız kendi postuna özen göstermen yeterlidir.

tarihe tanıklık ederken at gözlükleri ile bakanlar için gelsin;

"tarihi insanlar yazar, keyfince istediği koşullarda değil, içinde bulunduğu koşullar ile mücadele ederek..."

follos was here

büyük bir filozoftur.

yunan mitolojisinde zeus neyse sosyolojide de marx odur. hakkında çok söyleyeceğim şey var da yazmaya üşeniyorum. ama kısaca kendisi şu karikatürdeki teyzedir:

fizik için einstein ne ise, sosyoloji/felsefe ve politika için de marx o'dur.

biz tarafımız belli.

param olsa kitaplarını alıp okuyacağım eleman

otu boku marxist algılamanıza neden olur. her şey sınıfsaldır; rant, sermaye, sermaye araçları ve buna kimlerin sahip olduğuyla alakalıdır. komünizm vs ile gram alakanız olmasa da bir giriştiniz mi her şeyi marxist yorumlamaya başlarsınız. çünkü bu şekilde açıklamak çok mantıklı gelir.

sosyolojide marksizm ne ise, pastafaryanizm için spagetti odur.

artık aşılması gereken ideolog. zaten öngörüleri de tutmamış, devrim işçi sınıfının güçlü ve örgütlü olduğu batılı ülkelerde değil, işçi sınıfının o kadar da örgütlü olmadığı rusya'da gerçekleşmiştir.

evet, kendi dönemi için haklıydı ve kapitalizmi çok iyi okudu kabul.

fakat yıl oldu 2025 yahu. artık bu dayıyı bu denli referans verip, onun argümanları ile dünyayı okumak bildiğin gericilik.

harari, homo deus kitabında marx yaşasaydı marksistlere çağı yakalamaları gerektiğini söylerdi minvalinde bir ifade kullanmıştı.
altına imzamı atarım.

insanlığa doğmuş reçetelerden/tedavilerden biridir. (tespitlerinden bahsediyoruz.)
uzay zamana homojen yayılması, zaman ve mekan gözetmeksizin, yani mutlak olarak doğru olması gerekmeyen şeyler aşılamıştır insanlara. insanlık hastadır ve o da tedavisini önermiştir. beğenmeyen, doğru bulmayan kendi önerisini sunabilir. öneriler tartışılır, ancak şimdiye kadar saçmalayarak marx'ı ya da engels'i çürütebilmiş kimse yaşamamıştır. *
karl marx , mülkiyetçi sermaye sınıfının iktisatçılarına, yanlış bildikleri ve açıkladıkları teorilerini izah edip öğretmiş biridir. * henüz söyledikleri üzerine söz söyleyebilen çıkmadı..

hakkında ufuk açıcı bir yayın yaptım. ben marksist değilim. sıkıcı bir yayın olmadığının garantisini size buradan veriyorum.

das kapital denen fitne fücur kitabının yazarı.

dangalağın teki.

büyük bir filozoftur.

yahudi kökenli ekonomist.

hegel’i idealist olduğu için çokça eleştiren, bununla birlikte hegel’e hakkını tam anlamıyla veren belki de tek filozoftur. nitekim genç hegelcilerden* birisidir gençlik zamanında. ancak kendi felsefesini hegel’in idealist diyalektiğini tam anlamıyla tersine çevirdiği tarihsel materyalist bir çizgide konumlandırmıştır ki bu alman felsefesinin de sacayaklarından birisinin ortaya çıkışı anlamına gelir.

kendisine idealist demek, marx hakkında gerçek anlamda bir bilgiye sahip olmamakla açıklanabilir zannımca. çünkü hegel diyalektiğinden yararlansa da tüm felsefesinin temelini oluşturan materyalizmi, yazdığı eserlerin tamamında görebilirsiniz.
özellikle ilk eserleri hegel eleştirisi, madde ve düşünce arasındaki ilişkiyi maddenin başlattığını, toplumların tarihini yaratan ve gelişimini sağlayan şeyin maddi koşullar ve üretim ilişkileri olduğunu anlatan temel felsefi eserlerdir. bir kitap söylenecekse de alman ideolojisi idealizm ve materyalizm karşıtlığını ve marx’ın bu konudaki eleştirilerini anlamak için çok iyi bir örnek olur.

edit: #3707643 burası önemli gerçekten ama bence tartışılır olmamıştır. karl popper sosyal bilimleri de doğa bilimleri gibi ele almaya çalıştığı için yanlışlanabilirliği marx'ın tezi için de uygulamak istemiştir. buradan sonuç alamadığı için idealizm deme kolaylığına kaçmıştır diye düşünüyorum. marx zaten en temelden bu bakış açısını reddeder. ayrıca kitabın adından yazarın düşüncesi ilk bakışta belli olduğundan ve "enemies" olarak ifade ettiklerinin başını marx çektiği için pek de dikkate değer olduğunu düşünmüyorum kişisel olarak ve naçizane.

karl popper, 'enemies of open society' kitabında marx'ı ve tarihsel materyalizmini ''idealist'' felsefe olarak sınıflamış ve bunu nesnel gerekçelere dayandırmıştır.

felsefe de idealizmin tanımı bu merhaleden sonra tartışılır olmuştur. tarihsel materyalist felsefe de idealist kategoride bir felsefe midir? bu epistemiyolojik bir sorundur.

bir yandan 19. yüzyılda sakallarıyla hipster görünümünü tamamlamış, öte yandan fikirleriyle hâlâ tartışma konusu olan adam. daha uzun yazmak isterdim ama sonraya bıraktım.

popper'ı hiç okumadım ancak yazılanlar oksimoron ifadeler içeriyor. çok basitinden özetleyeyim; idealizme göre bilinç birincil ve madde ikincildir, yani algıladığımız evren maddesel olarak var olduğu için algılamıyoruz tam aksine algıladığımız için varlar, yani algıladığımız evrenin kaynağı madde değil bilincimizdir. materyalizme göre birincil olan maddedir, bilinç ikincildir. yani algıladığımız evreni maddesel olarak bar olduğu için algılıyoruz. tabi çok geniş kavramlar, bunun öznel idealizm ve nesnel idealizm ayrımı var, hegel'in yine çok özgün bir nesnel idealizm tanımı var, idealar dünyası var vesaire vesaire ama özünde vardığımız sonuç bu iki kavramın (idealizm ve materyalizm) tezat olması, birbirine zıt anlamalar içermesidir. bu sebeple diyalektik materyalizmin fikir babalarından marks'ın idealist olmalısı saçmalık, hegel'den zaten bu yanıyla kopuyor ama onun diyalektiğinden de vazgeçemiyor, yine tarihsel materyalizm idealist kategoride midir sorusu da aynı sebepten oksimoron bir ifadedir, böyle soru olmaz.