insan iyi midir kötü müdür sorunsalı

günlerden pazar. hava mis gibi, çayımı demledim keyif yapacağım. bu konuların saati henüz gelmedi ama yine de fikrimi söyleyeyim. insanlar ve hayvanlar iyi olarak doğar çevresel faktörler ya kötü yapar ya da iyi olarak hayatına devam eder.

benim hayatımdaki iyi bir olay, senin hayatına kötülük olarak yansıyabilir. senin özgürlüğünü kısıtlamadığım sürece yaptığım şeye kötülük diyemem ancak burada da etik devreye girer. etik olanı yapıyorsam eğer, kendimi daha da iyi hissedebilirim ancak yine de "etik" dediğimiz kavramın da toplumun büyük bir çoğunluğunun belirlediği değerler, normlar ve ahlaki geleneklerden oluştuğunu bilmek beni kesin konuşmaktan alıkoyar.
örneğin, afrika'da kadın sünnetinin var oluşu bizlere göre insan bedenine düpedüz saldırıdır. ne iyiliktir ne de etiktir ancak toplumsal anlamda afrika için etik olarak algılanabilir. o nedenle etik olanı yapmak bile göreceliyken iyilik ve kötülük kavramının faturası kişinin vicdanına kesilecektir.

hangisini daha çok besliyorsa o'dur.

insan kötüdür. çünkü içgüdüsel davranmaz. sadece ihtiyaç gözetmez. istekleri doğrultusunda bilinçi ya da bilinçsiz bir şekilde zarar verir.

özgür iradeye sahiptir. duyguları vardır, düşünür. içinde salt iyilik ya da salt kötülük barındırmaz. ama ikisini de barındırır. hangisini ortaya çıkaracağına ise duyguları karar verir.

hırsları vardır. hırsları uğruna zarar verir. yerine göre kin taşır, nefret duyar, intikam ister. sevgisine karşılık bekler. yeri gelir sevdiğine bile zarar verir.

icat yapar. ama sadece kendi neslini düşünür. insanlık adına bir şeyleri değiştirmeye çalışır. bugün gördüğünüz çevreye duyarlılık gibi oluşumlar bile insan ırkının daha uzun yaşaması ve kaynakları daha uzun süre kullanması için oluşturulan projelerdir.

evet, içinde iyilik barındırsa da insan kötüdür!

her insanın içinde iyi ve kötü yan var. mühim olan dozu.

bu tarz sorularda direkt benim aklıma 'kime göre, neye göre?' sorusu greiyor. bu yüzden de bir insanın iyi ya da kötü olduğuna vakit geçirdikçe, tanıdıkça karar verebiliyorum.

insan rahatı yerinde olduğu kadar iyidir.
hiçkimse kendi mutsuzken başkası mutlu olsun istemez. karnı açken tüm toklara düşman olur, uykusu kaçan uyuyana kinlenir. hastayken sağlıklı insanlara huysuzluk yapar, sınavdan kalınca geçenlere söylenir. insanı insan yapan iyi veya kötü olması değil, iyi veya kötü olmaya karar verebilme yetisine sahip olabilmesidir. olabilmesidir diyorum çünkü herkesin bu yetiye sahip olduğunu düşünmüyorum. bazı kaplumbağalar terbiye edilemezler.

etik dersimizin temelini oluşturuyor bu soru. tam iki saat boyunca insan nedir diye düşünmekten kafayı yedik çok şükür.

insan, istediği kadar iyi olsun ama her saniye kötülük yapabilecek bir canlı.

iyi insan kötü insan olmaz.

iyi davranış, kötü davranış olur.

onlar da görecelidir.

insan kötü olunca, kimin kötü olduğuna da pek anlam yüklemiyor neticede.

kötü olanlarla da pek aram yok aslında. sadece evinde oturduğu için, iyi bir insan olduğunu umanlarla da yok. sürüyor hayat, köprüler eskiyor.

insan hem iyi hem kötü. birinin iyisiyken diğerinin kötüsü. çok takılmamak lazım.

bence iyilik doğuştan gelen bir şey. kötülük ise sonradan öğrenilen veya kazanılan bir şey. iyi insan istesede kötü olamaz. kötü istesede iyi bir insan olamaz .

el yükseltiyorum y****k gibidir.

sadece iyi ya da kötü olarak doğmuyoruz, nötr doğuyoruz sanırım. bu tamamen bir tercih; hayatta var olma biçiminizi içinize sindirme meselesi galiba.

hobes ve huxley'e göre doğuştan kötü, medeniyetle ıslah.
rousseau'ya göre doğuştan iyi ama medeniyet ile yozlaşmış, (bkz: soylu vahşi)
kropotkin'e göre ise çıkarları doğrultusunda, rekabet ve yardımlaşmanın bir bütünüdür.

çoğunluk iyilerden oluşur, yaratılıştan gelir iyilikleri

kötüdür