1.
son yıllarda hakkında daha fazla fikir sahibi olduğumuz manzara.
uzay gözlemlerinden, teknoloji bu kadar ilerlemeden önceki dönemlerde elde edilen sonuçlar, evrenin içinde bulunduğumuz galaksiden ibaret olduğu yanılgısına sürüklüyordu bizi. şimdi ise öyle olmadığını biliyoruz.
özellikle sloan digital sky survey ve benzeri kapsamlı çalışmalar evrenin, en azından görebildiğimiz kadarının bir haritasını çıkarmamıza olanak tanıdı. buna göre artık evrene yeterince uzaktan bakabilseydik ne görecektik sorusunu da cevaplayabiliyoruz: bir araya gelerek grupları, kümeleri ve süper kümeleri oluşturan çok sayıda galaksi, bunlar arasında void adı verilen devasa boşluklar, bu galaksi gruplarının çok geniş ölçeklerde ortaya çıkardığı ipliksi yapı...
bilgisayar simülasyonları, bu tür çalışmalar konusunda astronomlara yardımcı olur. simülasyonlar kafamıza göre verilerle oluşturulmaz. bu nedenle "bilgisayarla yapıldıysa güvenilirliği olmaz" gibi bir düşünceye kapılmayın. bilgisayarlar bu çalışmaların, kendilerine verilen veriler doğrultusunda bir çeşit çıktısını üretme aşamasında kullanılırlar. bu nedenle kozmolojik bir simülasyon gerçeğe uygun verilerle hazırlanır ve eksik olan kısımlarda iterasyon gibi yöntemler kullanarak tamamlayıcı rol oynar. bu nedenle elde edilen sonuç, gerçek gözlemlerle uyumlu olur. olmuyorsa yeni çalışmalar ve simülasyonlar hazırlanır.
böyle bir şeye neden ihtiyaç duyuyoruz? çünkü evren, belirli bir mesafeye kadar uzaklaşıp fotoğrafını çekebileceğimiz kadar küçük değil. bu nedenle sanki dışarıdan bakan bir gözle görüyormuşuz gibi olayı anlayabilmemize yardımcı olacak bu türden çalışmalar gerekli.
böyle çalışmalar sonucunda görüyoruz ki çok büyük ölçekte bakıldığında evrenin yapısı aşağıdaki gibi:
görselin kaynağı
bu, çıkarılan haritanın sadece bir parçası bu arada.
uzay gözlemlerinden, teknoloji bu kadar ilerlemeden önceki dönemlerde elde edilen sonuçlar, evrenin içinde bulunduğumuz galaksiden ibaret olduğu yanılgısına sürüklüyordu bizi. şimdi ise öyle olmadığını biliyoruz.
özellikle sloan digital sky survey ve benzeri kapsamlı çalışmalar evrenin, en azından görebildiğimiz kadarının bir haritasını çıkarmamıza olanak tanıdı. buna göre artık evrene yeterince uzaktan bakabilseydik ne görecektik sorusunu da cevaplayabiliyoruz: bir araya gelerek grupları, kümeleri ve süper kümeleri oluşturan çok sayıda galaksi, bunlar arasında void adı verilen devasa boşluklar, bu galaksi gruplarının çok geniş ölçeklerde ortaya çıkardığı ipliksi yapı...
bilgisayar simülasyonları, bu tür çalışmalar konusunda astronomlara yardımcı olur. simülasyonlar kafamıza göre verilerle oluşturulmaz. bu nedenle "bilgisayarla yapıldıysa güvenilirliği olmaz" gibi bir düşünceye kapılmayın. bilgisayarlar bu çalışmaların, kendilerine verilen veriler doğrultusunda bir çeşit çıktısını üretme aşamasında kullanılırlar. bu nedenle kozmolojik bir simülasyon gerçeğe uygun verilerle hazırlanır ve eksik olan kısımlarda iterasyon gibi yöntemler kullanarak tamamlayıcı rol oynar. bu nedenle elde edilen sonuç, gerçek gözlemlerle uyumlu olur. olmuyorsa yeni çalışmalar ve simülasyonlar hazırlanır.
böyle bir şeye neden ihtiyaç duyuyoruz? çünkü evren, belirli bir mesafeye kadar uzaklaşıp fotoğrafını çekebileceğimiz kadar küçük değil. bu nedenle sanki dışarıdan bakan bir gözle görüyormuşuz gibi olayı anlayabilmemize yardımcı olacak bu türden çalışmalar gerekli.
böyle çalışmalar sonucunda görüyoruz ki çok büyük ölçekte bakıldığında evrenin yapısı aşağıdaki gibi:
görselin kaynağı
bu, çıkarılan haritanın sadece bir parçası bu arada.
devamını gör...