spinoza'nın önermeler ve bu önermelere matematiksel kanıtlar sunduğu felsefe kitabı. okumak isteyenlere kabalcı yayın evinden çiğdem dürüşken'in yaptığı çeviriyi önerebilirim. direkt latince aslından çevirmiş olup metinlerin orjinalleri de çevirisiyle birlikte içerisinde yer almaktadır. o dönemde dinlerin çoğu tanrının dünyanın dışında bir yerde, belki de cennette olduğunu öğretir. spinoza tanrının dünyada olduğunu düşünmesi bakımından alışılmadıktı. bu fikrini ifade etmek için tanrı veya doğa hakkında görüşlerini şu şekilde belirtir. tanrı ve doğanın aynı şey olduğunu ifade eder. tanrı ve dağa tek bir şeyi tanımlamanın iki farklı yoludur. tanrı doğadır, doğa da tanrı. tanrının her şey olduğu inancı, bir çeşit panteizmdi. spinozanın yaşadığı dönemde başına epey iş açan fikirlerinden biridir bu. spinozanın bu kitabında sunduğu matematiksel kanıtlar üçgenin açıları, çemberin çapları gibi konularla uğraşmak yerine tanrı, doğa, özgürlük ve duygular hakkındadır. spinoza bu konuların üçgen, çember ve kareler üzerinden akıl yürütmemize benzer bir şekilde analiz edilebileceğini ve haklarında akıl yürütülebileceğini düşünür. spinoza dünya ve dünyadaki yerimizin temelinde yapısal bir mantığın yattığına, bunun da akıl yoluyla ortaya çıkarılabileceğine inanır. hiçbir şey şans eseri olduğu gibi değildir; tamamında bir amaç ve ilke vardır. her şey devasa bir sistem içinde bir birine uyar ve bunu anlamanın en iyi yolu düşüncenin gücünden geçer. deney ve gözlemden çok aklı vurgulayan bu felsefi yaklaşım, sıklıkla rasyonalizm olarak anılır. kitapta tanrı ile ilgili bir diğer önerme şöyledir. eğer tanrı sonsuzsa, bunu tanrı olmayan bir şeyin olamayacağı, düşüncesi izlemelidir. eğer evrende tanrı olmayan bir şey bulursanız, o zaman tanrı da sonsuz olamaz, çünkü tanrı, prensipte her şey olabildiği gibi o şey de olabilir. hepimiz tanrının parçalarıyız ama taşlar, karıncalar, çimenler ve pencerelerde tanrının parçalarıdır. hepsi. hepsi de inanılmaz karmaşık bir bütünün içinde birbirine geçer, ama var olan her şey nihayetinde bu tek bir şeyin, yani tanrının parçasıdır. ayrıca spinoza özgür irade konusunda da determinist bir görüş izlemiştir. " havaya atılan bir taş düşünebilseydi eğer, kendi iradesiyle düştüğünü sanırdı." bu sözlerle gerçekte özgür iradenin yanılsama olduğunu ve kendiliğinden özgür eylem diye bir şey olamayacağını savunur.