japonya'nın buharlaşan insanları

buna başta denk geldiğimde, sevdiğim gizemlerden biri olacağını düşünmüştüm. onun yerine toplumsal bir dram buldum ve japonya'daki kuralların ve onura bu kadar bağlı olmanın ne kadar üzücü olabileceğini görmüş oldum.

mayumi arashi adında bir kadının ortadan kayboluşu hakkında ortalıkta araştırma yaparken başladım bu 'buharlaşma' terimini duymaya. biraz tuhaf bir dava, sonra başlığını açarım belki. yorumlardan biri, bir başkasıyla ilişkisi olduğu düşünülen mayumi'nin buharlaşmış olabileceğini söylüyordu. buradan başladı her şey.

johatsu diye biliniyor bu kaybolan insanlar. borç, iş kaybı gibi sebeplerden dolayı ortadan tamamen ortadan kayboluyorlar. tabu olarak kabul edilen bir konu. konuyu araştırmayı deneyen gazeteciler johatsu dedikleri anda insanlar işleri olduğunu söyleyip bırakıp gitmişler. japonların kan kusup kızılcık şerbeti içtim deme huylarına oldum olası sinir olmuşumdur...

90'lardan önce de var 'buharlaşan' insanlar, fakat o yıllarda çöken ekonomiyle birlikte pik yapıyor buharlaşmalar da. 'gece nakliyecileri' adında, johatsulara yardım eden bir şirket bile mevcut. zaten burada okuduğunuz çoğu şey de ya onlar tarafından anlatılmış durumda ya da onların verdiği ipuçlarından ulaşılmış sonuçlar.

aslında herkes bu insanların nereye gittiğini az çok biliyor. osaka'daki kamagasaki, tokyo'daki sanya bölgelerinde kimliksiz yaşıyor insanlar. geneli johatsular. arama yapılabilse kolayca bulunabilirler ama japonya'nın hukuk sistemi imdatlarına yetişiyor burada. örneğin bir eş, kocasının banka hesabını izletemiyor. japon hukukuna laflar hazırladım da, neyse... bu bölgeler genellikle yakuza'ya ait.

johatsu'lar nakit ödeme aldıkları işlerde çalışıyorlar, ki yakuza'nın işleri bunlar çoğu zaman. zor hayatlar sürüyorlar. ufacık odalarda yaşıyorlar, kaldıkları otellerin çoğunda saat 6'dan sonra konuşmak bile yasak.

hayatın her alanından insanlar buharlaşıyor. okuduklarım arasında, başka bir adama aşık olduğu için kaçan bir kadın, işini kaybettiği için ailesini terkeden bir adam, bir sınavdan düşük not aldığı için kaçan bir üniversite öğrencisi bile var. hepsinin ortak noktası, utanç duygusu. tabii aileleri ile birlikte buharlaşan insanlar da yok değil. onlar genelde borçtan falan kaçıyorlar.

lena maguer ve kocası stephane remael'in konuyla ilgili kitabı the vanished: the evaporated people of japan, kaliteli bir kaynak. gerçi konu üstüne bu hariç yazılan pek bir şey de yok.