1.
12.yy.da yaşamış oğuzlar'ın salur boyundan olan devlet adamı, hükümdar, divan şairidir. 1381'de eretna beyliği'nden koparak, kendisi adına hutbe okutup kadı burhaneddin devleti'ni kurmuştur. divan edebiyatında bir türk nazım biçimi olan "tuyuğ" un en önemli kalemidir. sivas'ta çok saygı duyulan yerel bir şahsiyettir kendisi.
devamını gör...
2.
kadı burhaneddin kayseri'de doğmuş büyük bir devlet adamı ve büyük bir şairdir. kaleminin gücünü kılıcından almış, büyük ve muzaffer bir komutan ve sultandır. kendisi eretna devletinin kadısıdır. babası ve dedeleri de kadıdır. eretna devletinde büyük bir otoritersizlik baş göstermiş ve kadı burhanettin de sultan naibi olarak eretna devletini yönetmiştir. tuyuğ nazım biçimini edebiyatımıza kazandırmış bu büyük devlet adamı, devrin yıldızları olan timurlular, altınorda devleti , memlükler ve osmanlı ile rekabet içerisine girecek kadar devletini büyütmüş, sınırlarını genişletmiştir.
yaşamı ise kayseri'nin salur köyünde başlar. bu köy bizim de yan köyümüzdür. kızık ve salur köyleri aynı zamanda da oğuz'un 24 boyundan biridir. kendisinin yazdığı şiirler dönemin dilini anlamak açısından da oldukça önemli bir kaynak olarak kullanılmaktadır.
kendisinin muzaffer bir sultan olduğundan bahsetmiştim. osmanlı devrinde yıldırım beyazıt'ı 6 kez mağlup etmiş ve kırkdilim savaşı'nda da osmanlı veliahtı şehzade ertuğrul'u öldürmüştür.
timur, kadı burhanneddin'den çekinmiş anadolu'ya ise kadı öldükten sonra girebilmiştir. kadı burhaneddin'in de şöyle bir tuyuğ örneği bu konuya aydınlatacaktır:
''hakk ne yazmış ise ezelde bolur
göz neni ki görecek ise görür
iki’âlemde hak’a sığınmışuz
tohtamış ne ola yâ ahsah temur''
görüldüğü üzere kadı son derece korkusuz bir kimseydi. ancak anadolu'da dendiği gibi ''yiğidin anası tez ağlar'' sözü aslında bu şahsiyeti anlatır. zira kendisi çok fazla hüküm sürememiştir. kendi sarayında yetiştirdiği, büyütüp beslediği karayülük osman tarafından pusuya düşürülüp öldürülmüştür. ben şuna inanıyorum; kadı burhaneddin devrinin en büyük entelektüellerinden biriydi ve bilime, sanata oldukça önem verirdi. hatta timur'un sarayından ve celayirlerden bilim adamı, şair, ressam, mimar gibi alimleri kaçırtıp sarayında topladı. bunlardan biri de büyük şair esterâbâdî'dir. kadı burhaneddin, esterâbâdî'nin namını duyunca kendi sarayına getirtir. kadı burhaneddin'in hayatını da esterâbâdî'nin yazdığı (bkz: bezm u rezm) kitabından öğrenmekteyiz. bu kitapta öyle güzel sözler var ki her biri profil fotoğrafına konulacak cinstendir. velhasıl kelâm büyük insandır. kahpece öldürülmeseydi büyük işler yapabilecek bir komutandı. kimi kaynaklar ise sivaslılar ile kayserililer'in birbirini sevmemesinin sebebinin de sivaslı karayülük osman'ın bu hareketi yapmasına bağlamış, bu sevmemezliğin ise türkiye cumhuriyeti tarihine en kanlı futbol maçı olarak geçen (bkz: 17 eylül 1967 kayserispor sivasspor maçı)'nda gün yüzüne çıktığını iddia etmektedirler...
yaşamı ise kayseri'nin salur köyünde başlar. bu köy bizim de yan köyümüzdür. kızık ve salur köyleri aynı zamanda da oğuz'un 24 boyundan biridir. kendisinin yazdığı şiirler dönemin dilini anlamak açısından da oldukça önemli bir kaynak olarak kullanılmaktadır.
kendisinin muzaffer bir sultan olduğundan bahsetmiştim. osmanlı devrinde yıldırım beyazıt'ı 6 kez mağlup etmiş ve kırkdilim savaşı'nda da osmanlı veliahtı şehzade ertuğrul'u öldürmüştür.
timur, kadı burhanneddin'den çekinmiş anadolu'ya ise kadı öldükten sonra girebilmiştir. kadı burhaneddin'in de şöyle bir tuyuğ örneği bu konuya aydınlatacaktır:
''hakk ne yazmış ise ezelde bolur
göz neni ki görecek ise görür
iki’âlemde hak’a sığınmışuz
tohtamış ne ola yâ ahsah temur''
görüldüğü üzere kadı son derece korkusuz bir kimseydi. ancak anadolu'da dendiği gibi ''yiğidin anası tez ağlar'' sözü aslında bu şahsiyeti anlatır. zira kendisi çok fazla hüküm sürememiştir. kendi sarayında yetiştirdiği, büyütüp beslediği karayülük osman tarafından pusuya düşürülüp öldürülmüştür. ben şuna inanıyorum; kadı burhaneddin devrinin en büyük entelektüellerinden biriydi ve bilime, sanata oldukça önem verirdi. hatta timur'un sarayından ve celayirlerden bilim adamı, şair, ressam, mimar gibi alimleri kaçırtıp sarayında topladı. bunlardan biri de büyük şair esterâbâdî'dir. kadı burhaneddin, esterâbâdî'nin namını duyunca kendi sarayına getirtir. kadı burhaneddin'in hayatını da esterâbâdî'nin yazdığı (bkz: bezm u rezm) kitabından öğrenmekteyiz. bu kitapta öyle güzel sözler var ki her biri profil fotoğrafına konulacak cinstendir. velhasıl kelâm büyük insandır. kahpece öldürülmeseydi büyük işler yapabilecek bir komutandı. kimi kaynaklar ise sivaslılar ile kayserililer'in birbirini sevmemesinin sebebinin de sivaslı karayülük osman'ın bu hareketi yapmasına bağlamış, bu sevmemezliğin ise türkiye cumhuriyeti tarihine en kanlı futbol maçı olarak geçen (bkz: 17 eylül 1967 kayserispor sivasspor maçı)'nda gün yüzüne çıktığını iddia etmektedirler...
devamını gör...
3.
kendisinin ölümü ile; timur'a karşı kurulmuş olan eretna, osmanlı, altın orda, memluk ittifakının çözülmesi başlamıştır.
devamını gör...