dinin kimlik oluşumu üzerinde etkisi

istediğin kadar laik ol. din seni örmüştür, geçmişini örmüştür ve intikal eder. hayat biçiminize nüfus eder. semavi dinlerin özelliği budur. bu çok bariz bir vasıftır. inkar edilebilecek bir şey değildir. bakın ilginç bir örnek olarak şunu zikredeyim: cumhuriyetimizin başında sayıları 100 bini aşa karamanlı türk'ünü rum ortodoks oldukları için mübadeleye yolladık yunanistan'a. bu kişiler türk'tüler (oğuz) ve gittikleri yerde de doğru dürüst bir kabul görmedikleri için büyük acılar çektiler. işte bu dinin kimlik oluşumu üzerinde etkisidir.

(bkz: türklerin altın çağı)
(bkz: ilber ortaylı)

bazen olumlu, bazen olumsuz etki eder. ama katkısı gerçekten yadsınamaz bir gerçek. orası ayrı.

çok erken yaşta dini kavramları terk eden insanlar için zamanla silinen bir kimliktir. ancak kültüre sinmiş dini olgulardan kişi kendini sıyırmaya çalışsa dahi bir noktada onu tutup çeken çevresinde değer verdiği birileri olacaktır. bunlar genelde aile bireyleri ve akrabalar olur çünkü kişi kendi görüşlerine göre, silinmekte olan kimliğine uygun bir çevre oluşturacaktır zaten. dikkat ederseniz bu konuda patlayan nokta aynı yerde çalıştığınız insanlar da olur. iş arkadaşı(?) kavramında da aile-akrabalarda bulunan dini kültür otoritesi vardır. bu kişiler belki herhangi bir dinin günlük gerekliliklerini yaşatmaz ama kültürün aşırı etkisindedir. ve ekmek parası, yaşama mücadelesi ağır gelir; günün 12 saatini bulan iş hayatında kişi kendini bu kültüre ayak uydurmak zorundayken bulur.

dinden bağımsızlaşma mücadelesiyle oluşturduğu kimliğe ne oldu şimdi bu insanın? herhangi bir ruhani görüşü olmayan bir insana karşısındaki başına gelen inli cinli hikayelerini anlatıp saygı beklerken neresine sokacak bu kimliği?